Ikona na miarę
_by_shakko.jpg){kind=icon}
Ikona na miarę[a] (ikona na miarę nowo narodzonego, ikona na miarę długości noworodka, ikona patrona albo ikona-patronka)[1][2][b] – ikona napisana z okazji urodzenia się dziecka. Charakterystyczną cechą jest rozmiar (stąd nazwa), wysokość deski równa jest długości ciała nowo urodzonego dziecka, a szerokość jest równa szerokości jego pleców[4].
Ikona na miarę zazwyczaj przedstawia postać świętego, którego imię otrzymuje dziecko podczas chrztu, czasami Anioła Stróża, bywają też ikony wielofigurowe[4].
Ikony na miarę nie są związane z żadnym z sakramentów, ale jeżeli ikona zostanie ukończona przed dniem chrztu, bywa wystawiana na analogionie w czasie nabożeństwa. Później ikona wieszana jest nad łóżeczkiem dziecka, a po jakimś czasie wchodzi w skład domowego ikonostasu[4].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Najstarsze znane ikony na miarę pochodzą z XVI wieku i zostały napisane dla synów Iwana Groźnego. Początkowo takie ikony wykonywano tylko dla dzieci z rodziny carskiej i stanowiły one symbol związku rodziny z Bogiem i jego opieki[4].
W czasach Piotra I ikony na miarę przestały być prerogatywą rodziny carskiej i zamawiane były dla dzieci arystokracji. Z czasem ich popularność rosła, osiągając szczyt na przełomie XIX i XX wieku i znikając po rewolucji październikowej[5].
Na początku XXI wieku ponownie wzrosło zainteresowanie ikonami na miarę. Szacunki mówią o 50 tysiącach ikon na miarę wykonanych w Rosji w 2006[6] i nawet 3,5 milionach na całym świecie w 2013[7]. Często jednak zamawiający ikony traktują je jako oryginalny upominek lub amulet mający chronić dziecko. Podejście takie jest krytykowane przez znawców i pisarzy ikon[5].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dorota Piekarska: Ikona w życiu codziennym podstawowych środowisk społecznych Rosji XIX stulecia. [w:] Saeculum Christianum : pismo historyczno-społeczne 7/2, 165-179 [on-line]. bazhum.muzhp.pl, 2000. s. 171. [dostęp 2017-05-03]. (pol.).
- ↑ Rocznik teologiczny. Nakładem Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Wydawnictwie „Znaki Czasu”, 2000. s. 90. [dostęp 2017-05-03]. (pol.).
- ↑ Czerpiąc z Bizancjum [online], Przegląd Prawosławny [dostęp 2017-04-13].
- ↑ a b c d Мир икон - Мерная икона [online], mirikon.org [dostęp 2017-04-13] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-07] (ros.).
- ↑ a b Дмитрий Ребров, Мерная икона: Размер не влияет на благодатность | Православный журнал "Нескучный сад" [online], www.nsad.ru, 22 lutego 2008 [dostęp 2017-04-13] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-23] (ros.).
- ↑ Новости - Православный Поклонник на Святой Земле [online], palomnic.org [dostęp 2017-04-16] (ros.).
- ↑ Мерная икона: возрождение старинной российской традиции [online], travel.vesti.ru [dostęp 2017-04-16] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-17] (ros.).