Il conquisto di Granata

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Benedetto Gennari, Portret Girolama Grazianiego
Strona tytułowa pierwszego wydania eposu
Kapitulacja Muhammada Boabdila przed Ferdynandem Aragońskim i Izabelą Kastylijską. Obraz Francisca Pradilli y Ortiz

Il conquisto di Granata (wł. Podbój Granady) – epos siedemnastowiecznego włoskiego poety Girolama Grazianiego[1][2], opowiadający o zdobyciu przez króla hiszpańskiego Ferdynanda Aragońskiego ostatnich punktów oporu muzułmanów na Półwyspie Iberyjskim w ramach rekonkwisty. Utwór został wydany w Modenie w 1650[1]. Został zadedykowany księciu Franciszkowi d'Este[1]. Poemat składa się z dwudziestu sześciu pieśni[1]. Tragicznym bohaterem dzieła jest muzułmański władca Muhammad XII Abu Abdallah, nazywany Boabdil. Utwór, podobnie jak większość włoskich poematów epickich okresu renesansu i baroku, jest napisany oktawą (wł. ottava rima)[3], czyli strofą ośmiowersową, układaną jedenastozgłoskowcem (wł. endecasillabo)[4] i rymowaną abababcc[5]. Forma ta została wprowadzona do epiki włoskiej[6] w XIV wieku przez Giovanniego Boccaccia w poematach Il filostrato i Teseida[7]. Następnie była wykorzystywana przez licznych poetów, jak Matteo Boiardo, Luigi Pulci, Ludovico Ariosto[7], Torquato Tasso[1] i Lucrezia Marinella. Z Włoch oktawa rozprzestrzeniła się na Hiszpanię i Portugalię[8], gdzie używali jej Alonso de Ercilla y Zúñiga[9] (Araukana)[10] i Luís de Camões[11](Luzjady), a potem na całą Europę.

Io che spiegai con amorosi carmi
Su l'italica cetra egizii errori,
Vo'cantar con la tromba al suon del'armi
Granata vinta, e soggionati i Mori,
Imperversi l'inferno, Africa s' armi,
Trovi Marte, usi Amor vezzi e furori,
Nulla val: tutto cede: ed offre a Cristo
Il magnanimo re l' alto conquisto.

Do poematu Grazianiego nawiązał w utworze Consalvo[12] ze zbioru Canti (Pieśni) najwybitniejszy włoski romantyk, Giacomo Leopardi[13].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Fabio Tarzia: Graziani, Girolamo. treccani.it. [dostęp 2016-12-23]. (wł.).
  2. ↑ Girolamo Graziani (1604–1675). Bartleby.com. [dostęp 2016-12-23]. (ang.).
  3. ↑ Claudio Ciociola: Ottava rima. treccani.it. [dostęp 2016-12-23]. (wł.).
  4. ↑ Claudio Ciociola: endecasillabo. treccani.it. [dostęp 2016-12-23]. (wł.).
  5. ↑ Ottava rima. PoetryFoundation.org. [dostęp 2016-12-23]. (ang.).
  6. ↑ Poster poems: ottava rima. theguardian.com/books. [dostęp 2016-12-23]. (ang.).
  7. ↑ a b ottava rima, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-12-23] (ang.).
  8. ↑ Wiktor Jarosław Darasz: Mały przewodnik po wierszu polskim. Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, 2003, s. 150. ISBN 83-900829-6-9.
  9. ↑ Alonso de Ercilla y Zúñiga, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-12-23] (ang.).
  10. ↑ Zofia Zaleska: Półtorej oktawy na dzień. Rozmowa z Czesławem Ratką. dwutygodnik.com. [dostęp 2016-12-23]. (pol.).
  11. ↑ Luis de Camoes, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-12-23] (ang.).
  12. ↑ Giacomo Leopardi: Consalvo. digilander.libero.it. [dostęp 2016-12-23]. (wł.).
  13. ↑ Giacomo Leopardi: Canti: Poems / A Bilingual Edition. books.google.pl. [dostęp 2016-12-23]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Il_conquisto_di_Granata&oldid=68415309”