Instytut Etnologii i Antropologii Społecznej Słowackiej Akademii Nauk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Instytut Etnologii i Antropologii Społecznej Słowackiej Akademii Nauk
Ústav etnológie a sociálnej antropológie Slovenskej akadémie vied
Ilustracja
Siedziba Instytutu
Państwo

 Słowacja

Data utworzenia

20 grudnia 1945

Siedziba

Bratysława

Dyrektor

Tatiana Zachar Podolinská

Adres
ul. Klemensova 19
813 64 Bratysława
Położenie na mapie Bratysławy
Mapa konturowa Bratysławy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Instytut Etnologii i Antropologii Społecznej Słowackiej Akademii Nauk”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, blisko lewej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Instytut Etnologii i Antropologii Społecznej Słowackiej Akademii Nauk”
Położenie na mapie kraju bratysławskiego
Mapa konturowa kraju bratysławskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Instytut Etnologii i Antropologii Społecznej Słowackiej Akademii Nauk”
Ziemia48°08′32,5″N 17°07′11,4″E/48,142361 17,119833
Strona internetowa

Instytut Etnologii i Antropologii Społecznej Słowackiej Akademii Nauk (skrót ÚESA SAV[1]) – jest jednym z instytutów trzeciego wydziału Słowackiej Akademii Nauk[2]. Jego utworzenie zostało zatwierdzone 20 grudnia 1945 roku, rozpoczął swoją działalność 1 lutego 1946[3] pod nazwą Instytut Etnograficzny Słowackiej Akademii Nauk i Sztuki[4]. W 1994 przemianowano go na Instytut Etnologii Słowackiej Akademii Nauk[5], od 2019 roku funkcjonuje pod obecną nazwą. Obecnie dyrektorem placówki jest Tatiana Zachar Podolinská[6].

Nazwy[edytuj | edytuj kod]

Instytut na przestrzeni lat sześciokrotnie zmieniał swoją nazwę:

  • 1946–1951 Instytut Etnograficzny Słowackiej Akademii Nauk i Sztuki
  • 1951–1953 Sekcja Etnograficzna Instytutu Historycznego Słowackiej Akademii Nauk i Sztuki
  • 1953–1955 Dział Etnograficzny Słowackiej Akademii Nauk i Sztuki
  • 1955–1994 Instytut Etnograficzny Słowackiej Akademii Nauk
  • 1994–2019 Instytut Etnologii Słowackiej Akademii Nauk
  • 2019–obecnie Instytut Etnologii i Antropologii Społecznej Słowackiej Akademii Nauk

Działalność Instytutu[edytuj | edytuj kod]

Obecnie Instytut zajmuje się badaniami w dziedzinie etnologii, antropologii kulturowej, oraz religioznawstwa. Główną misją instytutu jest badanie człowieka i jego relacji społecznych, stylu życia, a także tradycji kulturowych w perspektywie historycznej. Oprócz badań naukowych, w placówce realizowane są projekty, które dotyczą problematyki zagadnień z zakresu sytuacji mniejszości narodowych i etnicznych na terenie Słowacji, kultury i sposobu życia Słowaków w kraju i za granicą, praw człowieka, równości płci, wykluczenia i integracji społecznej, migracji i różnorodności kulturowej[4].

ÚESA SAV jest również siedzibą redakcji czasopism, takich jak Slovenský národopis[7][8], czy Etnologické rozpravy[9]. Ponadto współpracuje z Towarzystwem Etnograficznym Słowacji[5].

Główne obszary badawcze[4]:

  • Dynamika zmian społecznych, między innymi migracja ludności, na przykład w celach zarobkowych, uchodźcy
  • Podstawy komunikacyjne cywilizacji: komunikacja międzypokoleniowa jako przesłanka rozwiązywania aktualnych problemów społecznych
  • Holokaust: dokumentacja, oraz wywiady z ocalałymi z Holokaustu
  • Wykluczenie społeczne i ekonomiczne oraz szanse na zatrudnienie: problem ubóstwa grup wykluczonych ekonomicznie, problem starzenia się i zatrudnienia młodych ludzi
  • Pamięć, tradycja i tożsamość kultury słowackiej: dziedzictwo kulturowe, rozwój regionalny i turystyka
  • Rozwój społeczno-kulturowy po 1989 roku a środowisko miejskie: przemiany społeczne, demograficzne i urbanistyczne miast
  • Religia w epoce nowożytnej

Archiwa Instytutu Etnologii Słowackiej Akademii Nauk[edytuj | edytuj kod]

Instytut gromadzi, przetwarza, chroni i wykorzystuje zasoby archiwalne. Archiwum naukowe zakładu zaczęto budować w 1953 roku[10]. Archiwum tekstowe zawiera 1486 dokumentów badawczych. W zasobach archiwum cyfrowego można znaleźć z kolei ponad 125 000 zdigitalizowanych dzieł, głównie zdjęć i rysunków, które pochodzą z terenu Słowacji. W cyfrowej kolekcji znajdują się również materiały z zagranicznych konferencji badawczych krajowych etnologów. Instytut Etnologii Słowackiej Akademii Nauk posiada również własną bibliotekę[11], w której znajduje się ponad 12 556 książek i 53 czasopisma, w tym 42 zagraniczne. Biblioteka jest dostępna zarówno dla naukowców, jak i dla ogółu społeczeństwa[12].

Dyrektorzy Instytutu[edytuj | edytuj kod]

Na podstawie[3]:

  • Rudolf Žatko: 1946–1949
  • Ján Mjartan: 1949–1951 i 1952–1958
  • Božena Filová: 1958–1989[13]
  • Milan Leščák: 1989–1992
  • Dušan Ratica: 1993–2000
  • Gabriela Kiliánová: 2000–2012
  • Tatiana Zachar Podolinská: 2012–obecnie

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Ústav etnológie a sociálnej antropológie [online], uesa.sav.sk [dostęp 2021-03-26].
  2. Wydział 3. – Wiedza o społeczeństwie [online], Słowacka Akademia Nauk [dostęp 2021-03-26] (słow.).
  3. a b 70 years of the Institute of Ethnology of the Slovak Academy of Sciences [online].
  4. a b c Profil ústavu [online], uesa.sav.sk [dostęp 2021-03-26].
  5. a b Ústav etnológie a sociálnej antropológie SAV [online], Słowacka Akademia Nauk [dostęp 2021-03-26] (słow.).
  6. Kontakt [online], uesa.sav.sk [dostęp 2021-03-26].
  7. Slovenský národopis [online], uesa.sav.sk [dostęp 2021-03-26].
  8. SAV - Časopisy [online], Słowacka Akademia Nauk [dostęp 2021-03-26] (słow.).
  9. Etnologické rozpravy [online], www.etnologickerozpravy.sav.sk [dostęp 2021-03-26].
  10. Vedecké zbierky ÚESA SAV [online], uesa.sav.sk [dostęp 2021-03-26].
  11. Knižnica [online], uesa.sav.sk [dostęp 2021-03-26].
  12. Ústav Etnológie SAV oslavuje 70 rokov. – V kocke [online] [dostęp 2021-03-26] (słow.).
  13. Božena Filová [online], uesa.sav.sk [dostęp 2021-03-26].