Iroszkoci

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Krzyż celtycki - charakterystyczny symbol celtyckiego chrześcijaństwa.

Iroszkoci – współczesna[1] nazwa wczesnośredniowiecznych celtyckich wyznawców Kościoła iroszkockiego zamieszkujących Irlandię oraz Szkocję.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

We wczesnym średniowieczu Irlandia określana była w łacińskich źródłach jako "Szkocja" lub Hibernia, a jej mieszkańcy byli nazywani Szkotami (Scotti). Dzisiejsza Szkocja nazywana była wtedy Kaledonią lub Albanią, a zamieszkiwali ją Piktowie. Szkoci z Irlandii stopniowo jednak zasiedlali obszar Kaledonii, dokonując tam także ekspansji politycznej i religijnej. W konsekwencji zaczęto ten region nazywać Scotia minor (Szkocja mniejsza), a w końcu po prostu Szkocja[1].

Nazwa "Iroszkoci" jest używana przez współczesnych historyków w niektórych krajach (np. w Polsce[2] czy w Niemczech[3]) na oznaczenie tego iryjskiego wczesnośredniowiecznego ludu, cechującego się odrębną kulturą i własną formą chrześcijaństwa[1].

Kultura iroszkocka[edytuj | edytuj kod]

Charakterystyczną cechą kultury iroszkockiej były bogato iluminowane manuskrypty (Księga z Kells, Folio 34r)
 Osobny artykuł: Kościół iroszkocki.

Marginalne położenie Irlandii zapewniło jej względne bezpieczeństwo i umożliwiło rozkwit bogatej kultury artystycznej i intelektualnej. Dzięki temu Iroszkoci zajęli szczególnie istotne miejsce w rozwoju kultury i religijności wczesnego średniowiecza i mieli duże znaczenie w utrwaleniu kultury antycznej w średniowieczu. W V i VI w. założyli wiele klasztorów, które w VII i VIII w. stały się centrum akcji misyjnej sięgającej Saksonii, Bawarii, Austrii, Italii, Skandynawii[4]. Chrześcijaństwo iroszkockie konkurowało w VI-VII w. z innymi formami chrześcijaństwa (kościołem rzymskim i starobrytyjskim)[5]. Iroszkoci mieli też duży wpływ na renesans karoliński[6]. Koniec kulturze iroszkockiej położyły najazdy Normanów w VIII i IX w[6].

Znaczący Iroszkoci[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Strzelczyk 1987 ↓, s. 11.
  2. Strzelczyk 1987 ↓.
  3. Otto Wissig, Iroschotten und Bonifatius in Deutschland, Guttersloh 1932.
  4. Strzelczyk 1987 ↓, s. 16-17.
  5. Strzelczyk 1987 ↓, s. 55.
  6. a b Strzelczyk 1987 ↓, s. 14.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jerzy Strzelczyk, Iroszkoci w kulturze średniowiecznej Europy, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987.