Ismet Toto
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Język | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
Ismet Toto (ur. 1908 w Progonacie, zm. 12 lipca 1937 w Gjirokastrze) – albański urzędnik, publicysta, tłumacz, wydawca i prozaik[1]. Wraz z Vangjelem Koçą i Brankiem Merxhanim utworzył koncepcję nurtu neoalbanizmu[2][3], którego celem była westernizacja Albanii[4].
Używał pseudonimów Borealis, Arbërori, Spero oraz Tomorri[4][5].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z rodziny arystokratycznej[6]. Uczył się w Delvinie i Tiranie, następnie studiował statystykę na Uniwersytecie Rzymskim[7][4][5]. Pracował następnie jako urzędnik oraz udzielał się w czasopismach Arbënia, Illyria, Minerva i Ora[4][5].
Po opublikowaniu biografii prezydenta Turcji Mustafy Kemala Atatürka, albański król Zog I wystosował do Toty prośbę o opracowanie biografii dotyczącej jego osoby, jednak ten nie się nie zgodził[3]. W 1937 roku wziął udział w antyzogistowskim powstaniu w Delvinie, za co został aresztowany i powieszony dnia 12 lipca tegoż roku w więzieniu w Gjirokastrze[4][5][3].
Twórczość[4][5][edytuj | edytuj kod]
Wybrane publikacje[4][edytuj | edytuj kod]
- Agonia e ideologjisë së vjetër
- Melodia e kukuvajkave
- Mistika e re
- Organizma qeveritare dhe buka
- Plagët e bujkut
- Shigjeta në erë
- Shteti dhe shtypi
- Të heshtim?
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Syn Rizy i Hilviji; miał brata Selaudina[9].
Jego najstarszą wnuczką jest Nevila Nika[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Elsie 1995 ↓, s. 241.
- ↑ Haklaj 2009 ↓, s. 123.
- ↑ a b c d e Neoshqiptarizma e Ismet Totos. abcnews.al, 2013-12-30. [dostęp 2014-01-08]. (alb.).
- ↑ a b c d e f g Nasho Jorgaqi: Ismet Toto, personazhi që nuk pajtohej me asnjë grimë të të kaluarës orientale. zemrashqiptare.net, 2008-07-20. (alb.).
- ↑ a b c d e Ismet Toto, intelektuali kryengritës. shqiptarja.com, 2013-12-22. [dostęp 2017-11-09]. (alb.).
- ↑ Vlora 2003 ↓, s. 527-528.
- ↑ Hasani 2003 ↓.
- ↑ Hasan Bello: Diktatura dhe besimet fetare. dritaislame.al, 2012-02-03. [dostęp 2017-07-28]. (alb.).
- ↑ Aktakuza: “Rrëzimi me forcë i pushtetit popullor”. rd.al, 2017-10-10. (alb.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Elsie, History of Albanian Literature, 1995.
- Hasan Hasani, Leksikoni i shkrimtarëve shqiptarë 1501-2001, 2003.
- Eqrem bej Vlora, Kujtime 1885-1925, 2003, ISBN 99927-780-6-7.
- Veli Haklaj, Kryengritja e Delvinës e vitit 1937, 2009, ISBN 99956-43-10-3.