Isophlebioptera
| Isophlebioptera | |
| Bechly, 1996 | |
| Okres istnienia: trias–eocen | |
 Italophlebia gervasuttii | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Nadrząd | |
| (bez rangi) | Neodonatoptera |
| (bez rangi) | Odonatoclada |
| (bez rangi) | Stigmoptera |
| (bez rangi) | Panodonata |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| (bez rangi) | Isophlebioptera |
Isophlebioptera – wymarły takson owadów z rzędu ważek i podrzędu Epiprocta.
Zapis kopalny tych ważek rozciąga się od triasu do eocenu, przy czym z triasu znane są tylko Triassolestoidea[1], a z eocenu tylko Pseudostenolestidae[2], reszta taksonów znana jest z jury i kredy[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Podobnie jak inne Epiprocta ważki te cechowały się stosunkowo silnej budowy tułowiem i odwłokiem oraz wypukłym ciemieniem z trzema przyoczkami. Brzegi kostalne skrzydeł nie były wcięte na wysokości nodulusów. Ich poznane cechy charakterystyczne dotyczą wyłącznie użyłkowania skrzydeł. Przestrzeń pomiędzy żyłką radialną tylną 3/4 a żyłką medialną przednią była wyraźnie rozszerzona i poprzecinana wtórnymi odnogami tej pierwszej, która to miała przebieg niemal równoległy do żyłki interradialnej drugiej. Między żyłkami medialnymi przednią i tylną leżała bardzo wąska przestrzeń postdyskoidalna – cechę tę wykształciły niezależnie Erichschmidtiidae. Typowo w przestrzeni tej mieścił się tylko jeden szereg komórek. Przestrzeń między żyłką medialna tylną a przednią gałęzią żyłki kubitalnej przedniej była silnie rozszerzona wskutek skrócenia tej drugiej. W pierwotnym planie budowy występował całkowity zanik antenodalnych żyłek poprzecznych między krawędzią kostalną a żyłką subkostalną tylną leżących za drugim sklerytem aksillarnym – żyłki te powracają jednak u niektórych rodzajów. W skrzydle tylnym występowała powiększona komórka subdyskoidalna z uwypukloną krawędzią zewnętrzną, a żyłka analna przednia na przecięciu z żyłką kubitalną tylną silnie zakrzywiała się ku tylnej krawędzi skrzydła i formowała nibypętlę analną[3].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadzony został w 1996 roku przez Güntera Bechly’ego[1]. Jego systematyka do poziomu rodziny według pracy Bechly’ego z 2007 roku z późniejszymi modyfikacjami przedstawia się następująco[4]:
- Eosagrionidae[5]
- Euthemistidae
- Parazygoptera
- Isophlebiida
- Paragonophlebiidae[6]
- Pseudostenolestidae[2]
- Selenothemistidae
Zaliczane do Isophlebioptera w systemie Bechly’ego z 2007 roku były także Archithemistidae[4], które obecnie umieszcza się wśród Heterophlebioidea[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Günter Bechly, Morphologische Untersuchungen am Flügelgeäder der rezenten Libellen und deren Stammgruppenvertreter (Insecta; Pterygota; Odonata), unter besonderer Berücksichtigung der Phylogenetischen Systematik und des Grundplanes der *Odonata, „Petalura”, Special Volume 2, 1996, s. 1–402.
- ↑ a b R. Garrouste, A. Nel. New Eocene damselflies and first Cenozoic damsel-dragonfly of the isophlebiopteran lineage (Insecta: Odonata). „Zootaxa”. 4028, s. 354-366, 2015.
- ↑ Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of "Anisozygopteres", [w:] Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Odonata, Böblingen 2007.
- ↑ a b Günter Bechly, Phylogenetic classification of fossil and extant odonates, [w:] Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Odonata, Böblingen 2007.
- ↑ Günter Bechly. Fossile Libellennachweise aus Deutschland (Odonatoptera). Atlas der Libellen Deutschlands (Odonata). „Libellula Supplement”, s. 423-464, 2015.
- ↑ A. Nel. A new Odonata family from the Jurassic of central Asia (Odonata: Epiproctophora). „Journal of Natural History”. 43 (1-2), s. 57-64, 2009.
- ↑ R.S. Kelly, A. Nel. Revision of the damsel-dragonfly family Campterophlebiidae (Odonata) from the Early Jurassic of England reveals a new genus and species. „Alcheringa”. 42, s. 87-93, 2018.