Jaskinia Sadlana
Trzy otwory wejściowe jaskini | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Długość |
89 m |
Deniwelacja |
6 |
Wysokość otworów |
ok. 405 m n.p.m. |
Ochrona i dostępność |
niedostępna |
Położenie na mapie gminy Jerzmanowice-Przeginia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego | |
50°13′14″N 19°47′47″E/50,220556 19,796389 |
Jaskinia Sadlana – jaskinia w Ojcowskim Parku Narodowym, w skale Sadłowa w orograficznie lewych zboczach wąwozu Koziarnia, który jest lewym odgałęzieniem Doliny Sąspowskiej. Znajduje się w obrębie wsi Sąspów w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Jerzmanowice-Przeginia[1].
Opis jaskini[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia ma 8 otworów, dzięki czemu podobna jest do gigantycznych jaskółczych gniazd wykopanych w małym urwisku. Prowadzące od nich korytarze powstały w wyniku rozmycia międzyławicowych powierzchni. Są bardzo niskie i przechodzą w poziome szczeliny niedostępne dla człowieka. Najbardziej obszerny korytarz znajduje się za prawym z trzech położonych obok siebie otworów na niewielkim tarasie u podstawy skały. Za dwumetrowej wysokości progiem ciągnie się kilkunastometrowej długości korytarz prowadzący do położonych na wysokości 6 m okien skalnych. W głąb skały odgałęziają się od niego bardzo niskie korytarze. Ich początkowe części są suche, dalsze wilgotne, z kałużami wody[2].
Nacieki są ubogie i silnie skorodowane. Namulisko w 1877 r. zostało z jaskini wybrane i wykorzystane do nawożenia pól, wskutek czego zniszczona została większość znajdujących się w nim artefaktów archeologicznych. Obecne namulisko przy oknach skalnych jest skaliste, w głębi jaskini gliniaste[2].
Badania archeologiczne[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia znana była od dawna. Wymieniana jest w sprawozdaniach z badań archeologicznych, jednak w rzeczywistości badania te opisują inną jaskinię. Stefan Krukowski podaje, że w 1919 r. przeprowadził badania archeologiczne w jaskini o nazwie Sadlana w Sąspowie. Na sporządzonym przez niego rysunku profilu jaskini widać jednak, że nie jest to Jaskinia Sadlana, a pod rysunkiem napis Sadlana przekreślono i dopisano nazwę Jaskinia Sadlana w Słupiance. Słupianka to jednak inny, sąsiedni na wschód wąwóz. Z analizy wszystkich dostępnych źródeł i weryfikacji terenowej wynika, że S. Krukowski nie badał Jaskini Sadlanej, ale Tunel Stromy w wąwozie Słupianka. Ferdynand Römer podaje, że w 1878 r. przeprowadził badania Jaskini Sadlanej, a w 1879 r. badania w tej jaskini prowadził O. Gruby. F. Römer opisał wyniki swoich badań. Podał, że znalazł 3 artefakty z kości, przekłuwacz kościany i fragment pochodzącej z Oceanu Indyjskiego muszli Cyprea tigris, co miałoby świadczyć o dalekosiężnej wymianie handlowej. Uwaga Römera o niewielkim stopniu eksploracji Jaskini Sadlanej wskazuje jednak, że on również badał inną jaskinię gdyż namulisko w Jaskini Sadlanej zostało w większości zniszczone. Kazimierz Kowalski podejrzewa, że Römer również badał jaskinię Tunel Stromy. Obydwie te jaskinie znajdują się w skale Sadłowa w wąwozie Koziarnia[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2021-04-17] .
- ↑ a b Jaskinia Sadlana [online] [dostęp 2021-04-17] .
- ↑ Małgorzata Kot, Marcin S. Zeliga, Michał Wojenka. Badania wykopaliskowe Stefana Krukowskiego w Dolinie Sąspowskiej. Wiadomości Archeologiczne: LXX, 2019: 65–92