Jaxa (państwo)

{{{nazwa}}}

Stolica	Ałbazin
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}

{{Państwo infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | lata istnienia = | hymn audio = | data powstania = | kod mapy = | rok = | dopełniacz nazwy = | terytoria autonomiczne = | terytoria zależne = | ustrój polityczny = | wikicytaty = | nazwa = | waluta = | kod samochodowy = | pkb psn = | alt mapy = | język urzędowy = | opis mapy = | pkb psn rok = | liczba ludności = | data likwidacji = | współrzędne = | kod samolotowy = | gęstość zaludnienia = | ISO 3166 = | pkb psn na osobę = | nazwa oryginalna = | pkb na osobę = | religia dominująca = | władca = | numer kierunkowy = | pkb = | wysokość = | flaga = | pkb rok = | strefa czasowa = | mapa = | premier = | prezydent = Nieznane pola: "numer_kierunkowy", "n2_flaga", "dewiza_język", "p2_flaga", "utworzenie_data", "quote", "utworzenie_sposób", "religia_dominująca", "n1", "lata_istnienia", "w_imieniu_urząd2", "dewiza_polski", "kod_ISO", "p1", "lokalizacja_obraz", "p3_flaga", "n3_flaga", "nazwa_polska", "uwagi", "waluta_symbol", "język_używany", "ostatni władca", "p4", "n4", "status_terytorium", "p4_flaga", "n4_flaga", "przez_kogo", "powierzchnia_wód", "w_imieniu", "powierzchnia_miejsce", "godło_obraz", "gęstość", "mapa_obraz", "w_imieniu2", "terytoria_zależne", "władca opis", "n5_flaga", "ludność_rok", "głowa_terytorium", "hymn_nazwa_polska", "p3", "UTC", "waluta_nazwa", "w_imieniu_tekst", "w_imieniu_tekst2", "flaga_obraz", "język_urzędowy", "ustrój_polityczny", "p5_flaga", "głowa_terytorium_opis", "likwidacja_sposób", "p1_flaga", "likwidacja_data", "ludność_miejsce", "od_kogo", "nazwa_dopełniacz", "w_imieniu_urząd", "nazwa_oryginalna", "p5", "terytoria_autonomiczne", "państwo", "typ_państwa", "zależne_od", "n3", "n5", "szef_rządu", "szef_rządu_opis", "n2", "kod_samochodowy", "p2", "n1_flaga", "pierwszy władca" oraz "ludność".

Chińskie wojska szturmujące Ałbazin w 1685 roku

XVIII-wieczna francuska mapa Chin sporządzona przez D’Anvillea, gdzie Ałbazin oznaczony jest jako Jaxa

Jaxa – państwo ze stolicą w dzisiejszym Ałbazinie, w guberni amurskiej stworzone w XVII wieku.

Nazwa

Nazwa państwa wywodziła się od nazwy drewnianej twierdzy Jaxa zbudowanej przez Nicefora Jaxę-Czernichowskiego na miejscu zniszczonego przez Chińczyków Ałbazina. Według źródeł chińskich, jeszcze przed powstaniem Ałbazina miejsce nosiło nazwę zanotowaną w piśmie chińskim jako 雅克萨 (yakesa), od mandżurskiego terminu oznaczającego „półkolistą zatokę na podmytym brzegu rzeki”.

Historia

Założycielem i jedynym władcą był Nicefor Czernichowski, polski zesłaniec, rodem z Wołynia. W roku 1665 Czernichowski wraz z kozakami syberyjskimi zamordował Wawrzyńca Obuchowa, wojewodę ilimskiego. Zabójcy schronili się nad Amurem, na pograniczu ziem Tunguzów i Daurów, gdzie odbudowali opuszczoną warownię Ałbazino. Stworzono państwo, utrzymujące kontakty dyplomatyczne z Chinami. W 1685 Jaxa stała się częścią Chin.

Historię Jaxy opisał unicki mnich, opat Hermogenes. Do dziś w Ałbazinie znajduje się obraz Matki Boskiej Ałbazińskiej, przywiezionej tam przez Hermogenesa. Potomków Nicefora po kądzieli spotkał na Syberii autor biografii Traugutta, Marian Dubiecki.

Literatura

• Marian Dubiecki, Obrazy i studia historyczne, Kraków 1884
• Wojciech Sulewski, Konterfekty dziwnych Polaków, Iskry, Warszawa 1973

Bibliografia

• Witold Stanisław Michałowski: My Euroazjaty. 6 czerwca 2005. [dostęp 2010-04-04].
• Sławek Zagórski: Polskie imperium na Dalekim Wschodzie. [dostęp 2014-01-20]. (pol.).