Jelec pospolity

Jelec pospolity
	Leuciscus leuciscus
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	karpiokształtne
Rodzina	karpiowate
Rodzaj	Leuciscus
Gatunek	jelec pospolity
Synonimy
	Cyprinus dobula Linnaeus, 1758; Cyprinus graining Walbaum, 1792; Cyprinus grislagine Linnaeus, 1758; Cyprinus lancastriensis Shaw, 1804; Cyprinus leuciscus Linnaeus, 1758; Cyprinus mugilis Vallot, 1837; Cyprinus salax Gronow, 1854; Cyprinus simus Römer-Büchner, 1827; Cyprinus squalus Walbaum, 1792; Cyprinus umbra Walbaum, 1792; Idus stagnalis Dubalen, 1913; Leuciscus argenteus Fitzinger, 1832; Leuciscus dobula (Linnaeus, 1758); Leuciscus leuciscus baicalensis kirgisorum Berg, 1912; Leuciscus leuciscus roulei Bertin & Estève, 1948; Leuciscus majalis Agassiz, 1835; Leuciscus rodens Agassiz, 1835; Leuciscus rostratus Valenciennes, 1844; Leuciscus saltator Bonaparte, 1845; Leuciscus vulgaris Fleming, 1828; Squalius chalybeius Heckel, 1852; Squalius lepusculus Heckel, 1852; Squalius leuciscus elata Fatio, 1882; Squalius leuciscus elongata Fatio, 1882; Squalius leuciscus lateristriga Fatio, 1882; Squalius mehdem Warpachowski, 1897; Squalius vulgaris argenteus Walecki, 1863; Squalius vulgaris leptorhinus Walecki, 1863; Squalius vulgaris minor Walecki, 1863; Squalius vulgaris robustior Walecki, 1863;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jelec pospolity^[3], jelec europejski^[3], jelec^[3] (Leuciscus leuciscus) – gatunek ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae).

Występowanie

Strumienie, rzeki i jeziora Europy z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, Apenińskiego, Bałkańskiego, Szkocji i północnej Skandynawii. Jelca można też spotkać, chociaż nielicznie, w Bałtyku (w zatokach o małym zasoleniu). Żyje stadnie.

Cechy morfologiczne

Osiąga do 35 cm długości i 250 g masy ciała. Ciało wysmukłe, silnie bocznie spłaszczone. Pysk zwykle zaostrzony, otwór gębowy najczęściej zwrócony ku dołowi. Grzbiet barwy czarnoniebieskiej z metalicznym połyskiem, boki i spód ciała białożółtawe o słabym połysku. Płetwy na ogół blade, żółtawe lub lekko pomarańczowe, tylko płetwa grzbietowa i ogonowa są zwykle intensywniej zabarwione. Liczba łusek w linii nabocznej 49–53^[4].

Odżywianie

Pożywienie jelca stanowią owady, robaki i skorupiaki wodne, również i owady latające opadające na powierzchnię wody.

Rozród

Jelec trze się w marcu i kwietniu w szybko płynących ciekach wśród roślinności. W czasie tarła samiec (mleczak) ma skórę i płetwy pokryte drobnymi brodawkami.

Znaczenie gospodarcze

Mięso jelca jest niezbyt smaczne i bardzo ościste. Wędkarze używają go jako przynęty („żywca”) przy łowieniu na wędkę większych ryb drapieżnych.

Zobacz też

ryby Polski

Przypisy

↑ Leuciscus leuciscus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Leuciscus leuciscus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
↑ Wędkarski atlas ryb [online], www.pzwwalcz.pl [dostęp 2020-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-28] .

Bibliografia

Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.
Leuciscus leuciscus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 11 czerwca 2009]

[itis-1] Leuciscus leuciscus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Leuciscus leuciscus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Nikolski-3] G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.

[4] Wędkarski atlas ryb [online], www.pzwwalcz.pl [dostęp 2020-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-28] .

[1]

[2]

[3]

[4]