Jerzy Amirutzes

Jerzy Amirutzes (gr., Γεώργιος Αμιρουτζής, ur. 1400, zm. 1470) – bizantyński minister cesarstwa Trapezuntu, filozof i uczony.

Urodził się Trapezuncie. Był uczestnikiem soboru we Florencji. Tam zdecydowanie poparł unię Kościołów, ale po powrocie do Konstantynopola złożył oświadczenia przeciwko prymatowi papieskiemu i Filioque. W okresie upadku Trapezuntu wszedł w kontakt ze swoim bratankiem wielkim wezyrem Mahmudem Paszą. 15 sierpnia 1461, po namowach Jerzego Dawid II Wielki Komnen zdecydował się poddać. W zamian otrzymał wysokie uposażenie oraz zgodę na osiedlenie się w Tracji wraz z całą rodziną. Amirutzes w nagrodę otrzymał ziemie w imperium osmańskim.

W marcu 1463 roku doniósł władzom tureckim, że były cesarz Dawid II Wielki Komnen otrzymał list od swojej bratanicy. Despina Chatun, żona Uzun Hasana proponowała, aby jej brat Aleksy bądź jeden z synów Dawida przybył, aby ją odwiedzić. Mehmed Zdobywca uznał to za zdradę. 1 listopada został ścięty z rozkazu Mehmeda II Dawid razem z bratem, siedmioma synami i bratankiem Aleksym (synem Jana IV Komnena) w więzieniu Siedmiu Wież w Konstantynopolu.

W kolejnych latach Jerzy Amirutzes odgrywał ważną rolę (zajmował się finansami patriarchatu) w intronizacji kolejnych kandydatów na stanowisko Patriarchy Konstantynopola.

Bibliografia

• Anthony Bryer, Świat prawosławnych Rzymian (1393–1492) [w:] Bizancjum 1024–1492, t. 2, red. Jonathan Shepard, przeł. Jolanta Kozłowska, Robert Piotrowski, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog 2015, s. 325–347.
• Michał Kozłowski, Trapezunt – ostatni bizantyński bastion [1]
• Franz Babinger, Z dziejów imperium Osmanów. Sułtan Mehmed Zdobywca i jego czasy, przeł. T. Zabłudowski, Warszawa 1977.