Jerzy Bitter

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Bitter
Imię i nazwisko

Jerzy (Frederick) Bitter

Data i miejsce urodzenia

4 kwietnia 1941
Lwów

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

XX wiek

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Jerzy Bitter (Fishel Bitter[1], Yurek Bitter, Jerzy Medziński) (ur. 4 kwietnia 1941 w Lwowie, zm. 7 lutego 2020 roku) – polsko-amerykański malarz, znany z dzieł przedstawiających tematykę Holocaustu.

"Eulegy" Jerzego Bittera, praca z 1986 roku

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Bitter urodził się 4 kwietnia 1941 roku we Lwowie. Jego matka, Cecylia Bitter (1912-2005) z domu Hirszfeld, urodziła się 31 lipca 1912 roku w Przemyślu. Była ekonomistką i technologiem żywienia. Ojciec, Marek Bitter (ok. 1902-1965)[2], był po wojnie działaczem Centralnego Komitetu Żydów Polskich[3], zmarł na serce w 1965 roku w wieku 53 lat[3][4]. Rodzina nie była religijna i wyznawała ideały komunistyczne i socjalistyczne[5][6][7].

1 września 1939 roku, po inwazji Niemiec na Polskę, Cecylia przeniosła się do Lwowa, gdzie w 1941 roku miasto zostało zajęte przez Niemców. Rodzina przesiedliła się do getta w Warszawie. W 1942 roku Cecylia Bitter uciekła z Jerzym i ukryła go na Sadybie, po stronie aryjskiej, początkowo u swoich dawnych nauczycielek ze szkoły w Krakowie, Marii Strasburger i Zofii Czerny[8][5][9]. Od 1942 do 1944 roku mieszkali w mieszkaniu państwa Juliusza i Czesławy[10] Malewskich[11]. Po Powstaniu Warszawskim Jerzy wraz z matką przedostali się do Wieliczki[12]. Po wojnie, rodzina powróciła do Warszawy. Początkowo mieszkali razem w mieszkaniu z Pawłem Zelickim[13]. Jerzy był ok. 1945 roku w Domu Dziecka w Otwocku, pod opieką Luby Blum Bielickiej. Dowiedział się wtedy, że jego prawdziwe nazwisko to Bitter a nie Miedziński[14]. Studiował na Politechnice Warszawskiej, uzyskując magisterium z chemii w 1965 roku. Ok. 1965 wyjechał do Izraela, gdzie zaczął studia doktoranckie w Instytucie Naukowym Weizmana (1965-1967). Tragiczny wypadek motocyklowy w Izraelu, w wieku około 25 lat, spowodował, że nie był w stanie kontynuować studiów chemicznych. W 1968 roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie rozpoczął studia artystyczne na New York University, uzyskując tytuł magistra sztuk pięknych w 1975 roku. Malował tylko jedną ręką[7]. W 2019 roku upadł w swoim studio i z powodu zakrzepu krwi amputowano mu nogę[7]. Umarł na początku pandemii COVID w 2020 roku[7].

Kariera artystyczna[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Bitter rozpoczął malować jako część terapii po wypadku. Pisał o swoim malarstwie[15]

Po wojnie, w zniszczonej Warszawie, byłem jednym z niewielu żydowskich dzieci, które przetrwały Holocaust i jednym z nielicznych dzieci, które przetrwały getto warszawskie. Jako dziecko słuchałem ludzi, którzy wyłonili się z ukrycia, z obozów, z udawania bycia gojami. W moim domu po wojnie było tak, jakby wojna nadal trwała. Ludzie, którzy przeżyli, nie byli w stanie przestać opowiadać swoich historii. Pamiętam, jak siedziałem na sofie, podczas gdy przyjaciółka mojego ojca, która przeżyła Auschwitz, opowiadała swoją historię. Miała ogoloną głowę. Miałem wtedy cztery lata. Mój ojciec miał bardzo dużą bibliotekę wspomnień i zdjęć z Holocaustu. Kiedy miałem siedem, osiem i dziewięć lat, zanurzałem się w czytaniu i oglądaniu tych zdjęć. Holocaust wydawał się bardziej rzeczywisty niż rzeczywisty świat... wciąż czuję w sobie uczucie straty.

Czuję teraz, że przez wiele lat wzbierał we mnie ból, przygotowując mnie, abym stał się malarzem smutku. Chcę, aby odbiorcy czuli cierpienie ludzi jako osób, jako jednostek, a nie jako tłumu. To moi dziadkowie zginęli, moi kuzyni. Chcę, aby odbiorcy wyobrażali sobie, co czuły dzieci ocalalałe z Holocaustu po stracie wszystkich.


Pozostawił po sobie spuściznę około 250 obrazów, z których większość przedstawia tematykę Holocaustu, tylko nieliczne obrazy dotyczą innej tematyki, kilka przedstawia jego psa Pinokia[7]. Miał swoje studio na rogu 52 ulicy i 10 avenue w Nowym Jorku.

W 2021 roku galeria "Upstairs Gallery at Congregation Shomrei Emunah in Montclair" zorganizowała retrospektywną wystawę jego obrazów[5]. Twórczość artysty znajduje się w stałych kolekcjach United States Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie, D.C.[6], Jewish Museum w Nowym Jorku, Museum of the Ghetto Fighter w Hajfie, Izrael oraz Art and Culture Center of Hollywood na Florydzie[15].

Bitter miał liczne indywidualne wystawy w ciągu swojego życia, w tym w prywatnej galerii w Montclair w stanie New Jersey w 2013 roku, w The Kosciuszko Foundation w Nowym Jorku w 1995 roku, a także wystawę akwareli i rycin upamiętniającą Powstanie w Getcie w 1943 roku w Amsterdamie, Holandii w 1995 roku. Jego prace były również prezentowane w Galerii Unitarian Universalist Fellowship of Huntington w Northport, NY w 1995 roku, w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Waszyngtonie w 1993 roku, w Ministerstwie Kultury i Sztuki w Warszawie w 1993 roku, w National Arts Center Salon w Ottawie w 1993 roku, w Jewish Community Center w Pittsburghu, PA w 1992 roku oraz w innych galeriach i instytucjach kulturalnych[15].

Uczestniczył również w wielu wystawach grupowych, w tym w One-by-One, Multimedia Exhibit at Carver Public Library w Carver, MA w 1999 roku, w Hudson Guild Art Gallery w Nowym Jorku w 1993 roku, w Holocaust Museum w Auschwitz w 1990 roku, w American Institute of Polish Culture w Miami, FL w 1990 roku, w Cork Gallery w Lincoln Center w Nowym Jorku w 1989 roku oraz w wielu innych miejscach[15].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Jerzy ożenił się w czasie studiów w New York University i miał córkę Ewę[7]. Mieszkał i pracował w Nowym Jorku. Napisał wspomnienia[7]. Wraz z matką napisał książkę "Obserwacje i opowieści z dzieciństwa w czasie Holocaustu"[16], w której wspomnienia z dzieciństwa ilustrowane są obrazami Bittera.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Strona sieciowa Jerzego Bittera[15].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Bitter Federman 2003 ↓, s. 20.
  2. ↑ Agnieszka Haska, Aleksandra Bańkowska. Powojenni lokatorzy budynku przy ul. Tłomackie 5. „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, grudzień 2012. DOI: 10.32927/zzsim.699. 
  3. ↑ a b Bitter Federman 2003 ↓, s. 58.
  4. ↑ Biografia Marka Bittera [online].
  5. ↑ a b c Joanne Palmer: 'He’ll never run out of scenes to paint'. jewishstandard.timesofisrael.com, 2021-10-06. [dostęp 2024-01-01]. Cytat: Jerzy Bitter był dzieckiem ocalałym z Holocaustu i...
  6. ↑ a b Abstract oil painting of figures imprisoned behind a barred opening on a snow covered hill by Jerzy Bitter. portal.ehri-project.eu. [dostęp 2024-01-01].
  7. ↑ a b c d e f g Anna Hertzberg: Sztuka Jerzego Bittera. YouTube, Shomrei Emunah, 2021-10-19.
  8. ↑ Bitter Federman 2003 ↓, s. 28.
  9. ↑ Informacje z wywiadu Cecyli Bitter w USC Shoah Foundation 10364.
  10. ↑ Drzewo Genealogiczne Jerzy Malewski, strona sieciowa MyHeritage https://www.myheritage.pl/site-family-tree-210080771/malewski
  11. ↑ Bitter Federman 2003 ↓, s. 38.
  12. ↑ Bitter Federman 2003 ↓, s. 50.
  13. ↑ Bitter Federman 2003 ↓, s. 64.
  14. ↑ Bitter Federman 2003 ↓, s. 60.
  15. ↑ a b c d e Jerzy Bitter. JerzyBitter.com. [dostęp 2024-01-01].
  16. ↑ Cecylia Bitter Federman, Jerzy Bitter: Visions and stories of a childhood in the Holocaust. Bitter Federman, 2003. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Bitter&oldid=72776967”