Juan Martín de Goicoechea y Galarza (obraz)
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1790 |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
84 × 65 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Juan Martín de Goicoechea y Galarza – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828) należący do kolekcji Museo de Zaragoza[1].
Okoliczności powstania[edytuj | edytuj kod]
Juan Martín de Goicoechea y Galarza (1732–1806) był zamożnym kupcem i przedsiębiorcą z Saragossy, rodzinnego miasta Goi. Był człowiekiem oświecenia o liberalnych poglądach. Został jednym z założycieli Królewskiego Aragońskiego Towarzystwa Ekonomicznego Przyjaciół Kraju. Sponsorował szkołę rysunku, która działała w Saragossie w latach 1784–1792, aż do powstania Akademii Sztuk Pięknych św. Łukasza[2][3]. Goicoechea został przyjacielem i protektorem Goi w czasie, gdy malarz dopiero zaczynał karierę zawodową. Był kolekcjonerem sztuki, a w jego zbiorach znajdowały się wczesne dzieła Goi takie jak Święty Krzysztof, Święta Rodzina ze świętym Józefem i świętą Anną, Objawienie Matki Bożej z Pilar świętemu Jakubowi, Chrzest Jezusa w Jordanie i szkic do fresku Anioły adorujące Imię Boże z Bazyliki Nuestra Señora del Pilar w Saragossie[4].
Goicoechea mógł pozować Goi w październiku 1790 roku, kiedy malarz przebywał w Saragossie przez 23 dni z okazji święta patronki miasta Matki Bożej z Pilar[5]. Portret został skończony w Madrycie w grudniu tego samego roku. Motywem do zlecenia portretu mogło być ważne wyróżnienie otrzymane przez Goicoecheę w roku 1788 – Order Karola III, który widać na obrazie. Portretowanie się z okazji wyróżnienia lub awansu było powszechnym zwyczajem wśród osób związanych z dworem[6]. Niektórzy historycy wskazują na bliższą wyróżnieniu 1788–1789 datę[1].
Królewskie Aragońskie Towarzystwo Ekonomiczne Przyjaciół Kraju ma w swojej siedzibie wersję tego portretu, która początkowo była uznawana za autorską (Yriarte). Według Moralesa y Marína jest to kopia, którą na zlecenie towarzystwa wykonał malarz Juan Andrés Merklein[1] lub jego syn[7]. Jednak styl tego dzieła różni się od innych obrazów Merkleina, dlatego możliwe, że jest to kopia nieznanego autora[2].
Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]
Goicoechea został przedstawiony w półpostaci, na neutralnym czarnym tle, lekko obrócony w kierunku widza. Ma na sobie aksamitny, brązowy kaftan typowy dla zawodu kupca, do którego przypięto krzyż Orderu Karola III. Spod kaftana wystaje delikatny koronkowy żabot i mankiety, namalowane delikatnymi pociągnięciami pędzla. Prawa dłoń jest częściowo wsunięta pod połę kaftana, na wysokości odznaczenia[2]. Na głowie ma perukę.
Portret jest surowy, Goya ogranicza elementy dekoracyjne, aby skupić się na psychologii modela, jego pogodnym usposobieniu i inteligencji[1]. Uwagę zwraca twarz portretowanego o jasnej karnacji i wysokim czole oraz przenikliwe spojrzenie. Poza twarzą, na którą pada światło, postać pozostaje w półcieniu[6].
Proweniencja[edytuj | edytuj kod]
Obraz należał do portretowanego, a następnie do jego rodziny i spadkobierców: hrabiów de Sobardiel, de Gabarda, de Orgaz i markizów de las Palmas. W 1997 roku władze Aragonii zakupiły portret od korporacji Sotheby’s z przeznaczeniem do Museo de Zaragoza. W 2008 roku obraz został poddany renowacji[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Ricardo Ramón Jarne: Praca zbiorowa: Goya (Catálogo Exposición Ayuntamiento de Zaragoza). Zaragoza: Electa España, 1992, s. 64–65. ISBN 84-88045-37-9.
- ↑ a b c d Juan Martín de Goicoechea y Galarza. fundaciongoyaenaragon.es. [dostęp 2018-12-21]. (hiszp.).
- ↑ Pedro Jesús Fernández: Quién es quién en la pintura de Goya. Madrid: Celeste Ediciones, 1996, s. 66–67. ISBN 84-8211-063-2.
- ↑ Arturo Ansón Navarro: Un «San Cristóbal», pintura de juventud de Goya, que perteneció al hombre de negocios de Zaragoza don Juan Martín de Goicoechea. ifc.dpz.es. [dostęp 2018-12-21]. (hiszp.).
- ↑ Marisa Arguís Rey, Carmen Gómez Dieste: Goya. Museo de Zaragoza. Exposición permanente. Zaragoza: Gobierno de Aragón, 2009. ISBN 978-84-8380-178-9.
- ↑ a b Juan Martín de Goicoechea. artehistoria.com. [dostęp 2018-12-21]. (hiszp.).
- ↑ Jeannine Baticle: Goya. ABC S.L., 2004, s. 127–128.