Józef Zarzecki
| Data i miejsce urodzenia |
19 grudnia 1800 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 lutego 1869 |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
| |
Józef Zarzecki, Заржецкій Іосифъ Альбертовичъ (ur. 19 grudnia 1800 w Skoromoczkach k. Grodna, zm. 29 stycznia 1869 w Petersburgu) – polski inżynier komunikacji działający na terenie imperium rosyjskiego, budowniczy twierdzy Kronsztad.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył studia na Wydziale Fizyki i Matematyki Uniwersytetu Wileńskiego z tytułem kandydata (1826)[1]. Następnie wstąpił do Korpusu Inżynierów Komunikacji, gdzie w latach 1827-1829 studiował w Instytucie Korpusu Inżynierów Komunikacji w Petersburgu[2]. Po jego ukończeniu otrzymał awans na podporucznika (1829) i brał udział w pracach geodezyjnych i niwelacyjnych w okolicach Nowogrodu[1]. W 1830 roku został przeniesiony na osobiste polecenie generała Louisa Barthélémy Carbonnier d'Arsit de Gragnac (Карбонье д’Арсит, Лев Львович) do zespołu inżynieryjnego w Kronsztadzie[3], gdzie w latach 1830-1869 zajmował się projektowaniem i budową obiektów wojskowych w twierdzy morskiej Kronsztad[1]. Podczas budowy stoczni wojennej został awansowany na kapitana inżyniera (1837). W 1850 ukazem cara Mikołaja I został naczelnym budowniczym twierdzy Kronsztad[3]. Jako inżynier-pułkownik nadzorował budowę samodzielnie zaprojektowanej baterii „Księcia Mienszykowa” (1843-1850)[4] i „Baterii Nikołajewskiej” (1850-1863)[5]. Zaprojektował też i wybudował na dziedzińcu Szkoły Nawigacji w Kronsztadzie pierwsze morskie obserwatorium astronomiczne w Rosji (1856)[1]. Autor głównej idei projektu Kanału Morskiego łączącego wyspę Kotlin z ujściem Wielkiej Newy[1]. Podczas wojny krymskiej zbudował przystań dla kanonierek na przylądku Lisi Nos (Лисий Нос) i uczestniczył w doprowadzeniu twierdzy do gotowości obronnej[3]. W tym 1856 awansowany do stopnia generała dywizji i przeniesiony do Ministerstwa Marynarki Wojennej. W 1864 roku awansował na generała porucznika[1].
Został pochowany na cmentarzu katolickim w Lidzie. Na granitowej płycie nagrobnej widnieje wypukły napis: Iozef Zarzecki syn Woiciecha herbu warnia generał lejtnant korpusu inżynierów. urodził się w Skomoroczkach 19 grudnia 1800 roku umarł w Petersburgu 29 stycznia 1869 roku[6].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Świętego Włodzimierza trzeciego stopnia (1850)[6]
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie Wojciecha, herbu Warnia, dzierżawcy majątków a następnie właściciela Meluzyna i Werenowa koło Lidy[7]. Jego matką była Ludwika z Ilkiewiczów. Miał dwóch braci: Jacka Bonifacego (1828-1902) i Emeryka (ur. 1830) oraz trzy siostry[8]. Ożenił się z Anną z domu von Grevens (1807-1891), córka kapitana portu w Kronsztadzie, mieli dzieci Mikołaja (1843-1883) i córkę Annę Eugenię (ur. 1838) z męża Schwanebach[7][9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Житков С.М. Биографии инженеров путей сообщения. Вып. I. Санкт-Петербург 1899, C. 41-44
- ↑ Списокъ окончившихъ курсъ въ Институтѣ Инженеровъ Путей Сообщенія Императора Александра I за сто лѣтъ 1810-1910, Санкт-Петербург 1910, c. 14
- ↑ a b c Заржецкий, Иосиф Альбертович, Русский биографический словарь. Том 7, А.А. Половцов, Санкт-Петербург 1897, c. 23
- ↑ Батарея Меньшиков, Форты Финского залива
- ↑ Николаевская батарея, Кронштадт Остров фортов
- ↑ a b Заржецкий Иосиф Альбертович, Белорусские имена в мировой науке и технике
- ↑ a b Zarzeccy, Historia Lidy
- ↑ Józef Zarzecki, h. Warnia, Geni
- ↑ ИОСИФ АДАЛЬБЕРТОВИЧ ЗАРЖЕЦКИЙ, Генеалогическая база знаний: персоны, фамилии, хроника
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Житков С.М. Биографии инженеров путей сообщения. Вып. I. Санкт-Петербург 1899, C. 41-44
- Заржецкий, Иосиф Альбертович, Русский биографический словарь. Том 7, А.А. Половцов, Санкт-Петербург 1897, c. 231