Kamienica przy pl. Solnym 18 we Wrocławiu
 nr rej. nr rej.: A/2322/ 492/Wm z 15.09.1992[1]
| |
 Kamienica przy ul. Plac Solny 18 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku |
kamienica |
| Kondygnacje |
cztery |
| Ważniejsze przebudowy |
1890/1896 |
| Kolejni właściciele |
Adrian Bögel (1720), Adelheida Beyersdorf (2 poł. XIX) |
Kamienica przy pl. Solnym 18 – kamienica przy Placu Solnym 18 we Wrocławiu.
Historia i architektura kamienicy[edytuj | edytuj kod]
Na początku XVII wieku na posesji nr 18 wznosiła się czterokondygnacyjna, trzyosiowa kamienica szczytowa. W 1720 roku budynek należący wówczas do miasta, został sprzedany kupcowi urodzonemu w Hamburga, Adrianowi Bögel[2]. Niedługo potem budynek został gruntownie przebudowany pod okiem Christophera Hacknera i miejskiego mistrza ciesielskiego Hansa Michaela Merza[2]. Główne zmiany dotyczyły podniesienia budynku o jedna kondygnacje, nad którym umieszczono dwuosiowy i dwukondygnacyjny szczyt w formie aediculi otoczonej wolutowymi spływami zakończonym rozerwanym segmentowym naczółkiem, w osi którego umieszczono wazon[2]. W środkowej części dachu kalenicowego znajdowała latarnia doświetlająca klatkę schodową umieszczoną w środkowym trakcie[2].
W tym samym okresie powstała bogata dekoracje wnętrz budynku m.in. "Pokoju Beiersdorfów (Beyersdorfów)" nazwanego tak na część właścicieli budynku, w drugiej połowie XIX wieku i ofiarodawczyni Adelheidy Beyersdorf, która w 1805 roku przekazała wystrój wnętrza do muzeum[3]. Pomieszczenie ozdobione było obrazami przedstawiającymi pejzaże związane z handlem morskim w rodzinnym mieście właściciela, Hamburgu oraz trzy obrazy portretowe przedstawiające Bögela, jego zonę Sabinę Eleonorę oraz ich syna Rudolfa. Portrety były umieszczone w supraportach pokoju[2]. Prócz obrazów na ścianach znajdowała się okładzina z kafli fajansowych w typie delft o charakterystycznej niebieskiej kolorystyce[2]. Na sufitach umieszczono malowany na płótnie plafon przedstawiający alegorię Sprawiedliwości i Pokoju (obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu)[2]. Wystrój wnętrza został przeniesiony do Śląskiego Muzeum Przemysłu Artystycznego i Starożytności a następnie do Muzeum Zamkowego, gdzie znajduje się do dnia obecnego[2].
W 1890[2] lub w 1896[4] roku kamienica, wraz z sąsiednią kamienicą nr 19 została rozebrana a w ich miejsce wzniesiono nowy pięciokondygnacyjny, trzyosiowy dom handlowy pokryty dachem kalenicowym z neorenesansowym szczytem[5]. Jego projektantem był Robert Hönsch. W osi środkowej miał dwukondygnacyjny wykusz a pod nim portal wejściowy. W dwóch zewnętrznych osiach na boniowanym parterze wstawiono duże witryny sklepowe, podobnie jak na trzech kolejnych kondygnacjach[4]. W okresie między wojennym zlikwidowano szczyt budynku i zaadaptowano poddasze do funkcji użytecznej wstawiając ciąg małych okien[4][6].
Po 1945 roku[edytuj | edytuj kod]
W wyniku działań wojennych w 1945 roku kamienica uległa zniszczeniu. Została odbudowana nawiązując w formie do kamienicy barokowej ale z jednookiennym szczytem i z bardzo ubogim detalem architektonicznym[2]. Z powojennych zniszczeń zachowały się relikty gotyckiej oficyny[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2018-05-21].
- ↑ a b c d e f g h i j Brzezowski 2005 ↓, s. 287.
- ↑ Wystawa "Pokój Beyersdorfów"
- ↑ a b c Eysymontt 2011 ↓, s. 335.
- ↑ Widok kamienicy (po prawej stronie)
- ↑ Kamienica po przebudowie w okresie międzywojennym
- ↑ Harasimowicz 1998 ↓, s. 47.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wojciech Brzezowski: Dom mieszkalny we Wrocławiu w okresie baroku. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005.
- Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t.II. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1998.
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
- Gminna Ewidencja Zabytków, Urząd Miejski Wrocławia, 18 kwietnia 2019 [dostęp 2019-06-03] (pol.).