Kanawalia mieczokształtna

Kanawalia mieczokształtna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	Canavalia
Gatunek	kanawalia mieczokształtna
	Nazwa systematyczna
	Canavalia ensiformis (L.) DC.; Prodr. 2:404. 1825
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kanawalia mieczokształtna (Canavalia ensiformis) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych, uprawiana na terenach krajów tropikalnych (Ameryka, Antyle).

Jest rośliną szczególnie bogatą w ureazę (JBU, z ang. jack bean urease^[a]). Enzym ten był pierwszym enzymem otrzymanym w postaci krystalicznej. Dokonał tego w roku 1926 amerykański chemik James Sumner, za co przyznana została mu Nagroda Nobla^[4]^[5]^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina lub półkrzewiaste pnącze dorastające do 12 m długości. Posiada duże, 3-listkowe liście. Kwiaty motylkowate, w kolorach białawym, czerwonawym, fioletowym. Owocem jest strąk dorastający do 75 cm długości zawierający 10-15 nasion w kolorze czerwonym, białawym lub czerwonoplamistym.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Jako warzywo wykorzystywane są niedojrzałe strąki (w formie dojrzałej nasiona są trujące).
Roślina uprawiana na zielony nawóz.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Angielska nazwa potoczna kanawalii mieczokształtnej to jack bean.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
↑ Canavalia ensiformis (L.) DC.. [w:] Germplasm Resources Information Network [on-line]. United States Department of Agriculture, 2005-12-22. [dostęp 2009-09-03].
↑ James B. Sumner – Biographical. nobelprize.org. [dostęp 2016-06-17].
↑ Balasubramanian, Anuradha, Ponnuraj, Karthe. Crystal Structure of the First Plant Urease from Jack Bean: 83 Years of Journey from Its First Crystal to Molecular Structure. „Journal of Molecular Biology”. 400 (3), s. 274-283, 2010. DOI: 10.1016/j.jmb.2010.05.009.
↑ James Sumner. Chemistry Encyclopedia. [dostęp 2016-06-17].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

[4] Angielska nazwa potoczna kanawalii mieczokształtnej to jack bean.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).

[3] Canavalia ensiformis (L.) DC.. [w:] Germplasm Resources Information Network [on-line]. United States Department of Agriculture, 2005-12-22. [dostęp 2009-09-03].

[5] James B. Sumner – Biographical. nobelprize.org. [dostęp 2016-06-17].

[6] Balasubramanian, Anuradha, Ponnuraj, Karthe. Crystal Structure of the First Plant Urease from Jack Bean: 83 Years of Journey from Its First Crystal to Molecular Structure. „Journal of Molecular Biology”. 400 (3), s. 274-283, 2010. DOI: 10.1016/j.jmb.2010.05.009.

[7] James Sumner. Chemistry Encyclopedia. [dostęp 2016-06-17].

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[5]

[6]