Kazimierz Rykowski

Kazimierz Rykowski

Państwo działania	Polska
Data urodzenia	1942
Profesor doktor habilitowany
Specjalność: fitopatologia leśna i biologiczne metody ochrony lasu
Pracownik Naukowy
Instytut	Instytut Badawczy Leśnictwa w Sękocinie
Okres zatrudn.	od 1966
Zakład	Zakład Fitopatologii Leśnej
Okres zatrudn.	1986–1990
Zakład	Zakład Ekologii Lasu i Łowiectwa
Okres zatrudn.	1992–2008

Kazimierz Rykowski (ur. 1942) – polski leśnik, pracownik naukowy, profesor doktor habilitowany, specjalista w dziedzinie fitopatologii leśnej i biologicznych metod ochrony lasu przed chorobami grzybowymi, publicysta, malarz, grafik, rzeźbiarz, autor ceramiki.

Praca naukowa

Od 1966 pracownik Instytutu Badawczego Leśnictwa. W latach 1986–1990 był kierownikiem Zakładu Fitopatologii Leśnej, a w latach 1992–2008 kierownikiem Zakładu Ekologii Lasu i Łowiectwa. W latach 1991–1998 był zastępcą dyrektora Instytutu do spraw naukowych.

Był przewodniczącym Europejskiej Komisji Leśnictwa FAO (1992-1994) oraz członkiem Światowej Komisji Leśnictwa i Trwałego Rozwoju ONZ (World Commission of Forest and Sustainable Development). Jest członkiem Szwedzkiej Królewskiej Akademii Rolnictwa i Leśnictwa, a także trzech Komitetów Naukowych Polskiej Akademii Nauk. W latach 1993–1997 był wiceprzewodniczącym Rady Naukowej Europejskiego Instytutu Leśnego w Joensuu w Finlandii (1993-1997). Ekspert w sekretariacie Konwencji o Różnorodności Biologicznej (AHTEG CBD).

Autor ponad 200 publikacji naukowych, artykułów, rozpraw oraz książek. Był autorem, koordynatorem i realizatorem wielu programów badawczych (w latach 1990–2003 był krajowym koordynatorem procesu paneuropejskiego). Członek Głównego Komitetu Koordynacyjnego Ministerialnych Konferencji na temat Ochrony Lasów w Europie (MCPFE) oraz kierownik Zespołu Sterującego V Konferencją MCPFE „Warszawską” (2007). Współautor patentu na biologiczną metodę ochrony lasu (PgIBL).

Specjalizuje się w zagadnieniach związanych z ochroną środowiska i ekologią lasu, różnorodnością biologiczną, użytkowaniem i ochroną dzikiej przyrody oraz zmianami klimatycznymi. Zajmuje się ochroną lasu, ekologią i problematyką trwałości i równowagi w zagospodarowaniu ekosystemów leśnych, w tym kryteriami i wskaźnikami zrównoważonego rozwoju i trwałego zagospodarowania, problematyką wpływu zmian klimatycznych na lasy oraz zachowaniem różnorodności biologicznej i ochroną przyrody oraz polityką leśną. Jest organizatorem i koordynatorem prac nad Narodowym Programem Leśnym.

Działalność artystyczna

Grafiką zajął się jeszcze w trakcie studiów jako współpracownik czasopisma „Las Polski”, gdzie zamieszczał satyryczne ilustracje do tekstów. Zbiór tych rysunków został potem wydany wraz z komentarzami przez Centrum Informacyjne Lasów Państwowych w 2006 r. pod tytułem Z uśmiechem przez las… i okolice. Działania artystyczne dzieli na malarstwo, rzeźbę, grafikę, ceramikę.

Jako rzeźbiarz jest twórcą pomnika Jana Teodora Hausbrandta w Sękocinie, tablicy upamiętniającej prof. Hjalmara Ugglę na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, Piety Katyńskiej w Nadleśnictwie Celestynów oraz rzeźby Anioł Milczenia na cmentarzu komunalnym w Chorzelach.

Od 2006 prof. Kazimierz Rykowski jest członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków Polska Sztuka Użytkowa, autorem pięciu indywidualnych wystaw malarstwa i rzeźby oraz tablic pamiątkowych i upamiętnień w przestrzeni publicznej, m.in.: tablica prof. H. Uggli (UWM Olsztyn), tablica prof. J.J. Karpińskiego (Białowieża), Pieta Katyńska (Nadl. Celestynów), rzeźba parkowa Sylwan (Gołuchów).

Jego prace malarskie prezentowane były dotąd na wystawach:

• 2008 – Instytut Badawczy Leśnictwa w Sękocinie
• 2010 – Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie
• 2012 – Galeria Pod Belką, Nidzica Zamek, Centralna Biblioteka Rolnicza w Warszawie
• 2022 - Hotel Anders w Starych Jabłonkach

Publikacje (wybór)

• „Trwały i zrównoważony rozwój lasów. Poglądy – opinie – kontrowersje”, (red.) 1998, Wydawnictwo Naukowe ASKON Sp. z o.o.; oraz: „Próba syntezy lub „Kodeks Leśny”, str. 249-282;
• „O gospodarce leśnej w Leśnych Kompleksach Promocyjnych”, 2005, Instytut Badawczy Leśnictwa, Warszawa;
• „O leśnictwie trwałym i zrównoważonym. W poszukiwaniu definicji i miar”, 2006, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych;
• „Ecological/Economic aspects of Ecosystem Approach (EA) and Sustainable Forest Management (SFM). Case Study of the Tuszyma Forest District in Poland”, 2008, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa;
• Climate Change Forest and Forestry Relationship, tekst Kazimierz Rykowski, zdjęcia Grzegorz i Tomasz Kłosowscy, Centrum Informacji Lasów Państwowych, Warszawa 2008, ISBN 978-83-89744-96-8
• „Konflikt czy współpraca czyli dylematy współczesnego leśnictwa”, 2008, W: Mazur, S., Tracz, H., (red.) „Zagrożenia ekosystemów leśnych przez człowieka” Wydawnictwo SGGW, 2008, str. 9-18;
• „Huragan w lasach. Klęska czy zakłócenie rozwoju?”, 2012, Instytut Badawczy Leśnictwa, Warszawa;
• „Zadawniona antynomia albo o jeden las za daleko”, 2019. W: „O jeden las za daleko. Demokracja, kapitalizm i nieposłuszeństwo ekologiczne w Polsce”, 2019, Czapliński, P., Bednarek, J.B., Gostyński, D., (red.), str. 73-91.
• „W poszukiwaniu czwartego wymiaru lasu”, W: „Kulturowa wartość lasu” 2019, Gwiazdowicz, D.J., Matulewska, A., Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie, str. 11-31;
• „O lasach w środowisku, czyli skąd przychodzi, gdzie jest i dokąd zmierza polskie leśnictwo”, W: Szymalski, 2020: „100 lat ochrony środowiska w Polsce”, Instytut na Rzecz Ekorozwoju, str. 161-173;
• „ Ochrona przez umiarkowane użytkowanie czyli czwarty wymiar lasu”, 2020, W: Konferencja „O ochronie oraz użytkowaniu zasobów naturalnych, puszczach, lasach i ich mieszkańcach, Orzechowo Morskie, 2019, Stowarzyszenie na rzecz wspierania bioróżnorodności MATECZNIK,
• „W poszukiwaniu źródeł estetycznych wartości lasu czyli zapiski dyletanta o drzewach i lesie w sztuce prehistorycznej”, 2011, Studia i Materiały Ośr. Kult. Leśn., 10, 2011, str. 115-142.
• „Narodowy Program Leśny”, redakcja 10 tomów materiałów z prac nad Narodowym Programem Leśnym, panele ekspertów: Klimat, Rozwój, Ochrona, Wartość, Organizacja, Dziedzictwo, Współdziałanie, Nauka, Synteza, Rekomendacje. Dział Wydawnictw Instytutu Badawczego Leśnictwa, 2013-2016
• „Między nauką a sztuką czyli jak być leśnikiem”, 2013, Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie, Gołuchów 2013.

Bibliografia

• Biogram i opis wystawy Kazimierza Rykowskiego w Centralnej Bibliotece Rolniczej w Warszawie na jej stronie (stan na 4 października 2012)

Linki zewnętrzne

• Czwarty wymiar lasu | prof. Kazimierz Rykowski – podcast Kamili Kielar Drzazgi Świat, odcinek 25, 14 stycznia 2022
• Prof. Rykowski: chronić przyrodę skutecznie - to chronić ją wraz z człowiekiem – naukawpolsce.pl, 18 czerwca 2021
• Prof. Kazimierz Rykowski o tym, ile wart jest las – Urszula Schwarzenberg-Czerny, „Polityka”, 22 października 2019