Kigelia afrykańska

Kigelia afrykańska
	; Pokrój, Tanzania
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	bignoniowate
Rodzaj	kigelia
Gatunek	kigelia afrykańska
	Nazwa systematyczna
	Kigelia africana (Lam.) Benth.; J. D. Hooker & G. Bentham in W. J. Hooker, Niger Fl. 463. 1849
Synonimy
	Kigelia pinnata (Jacq.) DC.; Crescentia pinnata Jacq.;
	Kigelia pinnata (Jacq.) DC.; Crescentia pinnata Jacq.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kigelia afrykańska (Kigelia africana), znany szerzej jako drzewo kiełbasiane, na terenie RPA zwane przez miejscową ludność worsboom – rodzaj roślin z rodziny bignoniowatych. Należy do monotypowego rodzaju kigelia (Kigelia DC.). Pochodzi z tropikalnej Afryki, ale rozprzestrzenił się także w niektórych innych rejonach poza obszarem swojego rodzimego pochodzenia^[4]

Morfologia

Pokrój: Drzewo, które jest wiecznie zielone, może sięgnąć 18 metrów wysokości. Korona jest nisko osadzona i rozłożysta.
Liście: Nieparzystopierzaste.
Kwiaty: Dzwonkowate, ciemnoczerwone, o nieprzyjemnym zapachu, zwisające na kilkumetrowych szypułkach. Otwierają się w nocy i są zapylane przez nietoperze (chiropterogamia.
Owoce: Nazwa pochodzi stąd, że drzewo to owocuje szarymi „kiełbaskami” których długość może sięgać 100 cm, a waga dojść do 10 kg. Najczęściej jednak owoce mają od 30 do 60 cm długości, 10 cm szerokości i ważą około 5 kg.

Systematyka

Synonimy^[4]

Kigelkeia Raf., Sotor Fenzl

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Należy do plemienia Coleae, rodziny bignoniowatych (Bignoniaceae) Juss., która jest jednym z kladów w obrębie rzędu jasnotowców (Lamiales) Bromhead z grupy astrowych spośród roślin okrytonasiennych^[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa jasnotowe (Lamiidae Takht. ex Reveal), nadrząd Lamaianae Takht., rząd jasnotowce (Lamiales Bromhead), rodzina bignoniowate (Bignoniaceae Juss.), rodzaj kigelia (Kigelia DC.)^[5].

Zastosowanie

Owoce nie nadają się do jedzenia. Są jednak od dawna wykorzystywane przez miejscową ludność w celach kultowych i leczniczych. Posiadają one właściwości wzmacniające tętnice i żyły oraz przeciwnowotworowe. Obecnie ekstrakty z owoców stosuje się najczęściej w preparatach dla kobiet.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
↑ Kigelia africana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Kigelia. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-05-27]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).

[iucn-3] Kigelia africana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].

[5] Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Kigelia. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-05-27]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]