Kline (mebel)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Biesiadnik spoczywający na kline (relief grecki z V wieku p.n.e.)
Lectus – rzymska wersja kline (I w. p.n.e.)

Kline (gr. κλίνη) – rodzaj leżanki znanej w starożytnej Grecji, a później w Rzymie (jako lectus).

Pierwotnie mebel ten był używany jako wysokie łóżko, przed którym ustawiano podnóżek[1]. Potem do prostego legowiska z posłaniem dodano jedno lub dwa oparcia i mebla zaczęto używać do wypoczynku dziennego, a także do spożywania posiłków w pozycji leżącej; w tej ostatniej wersji znane jest najbardziej.

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

Zasadniczą część mebla stanowiła prostokątna rama o długości 1,5–2,5 m[2]. Całość była wsparta na wysokich nóżkach, prostych lub giętych. Oparcie podgłówkowe (wezgłowie) wykonywano zwykle nieco wyższe, a od II w. n.e. w Rzymie dodawano czasem dodatkowe oparcie dla pleców[2]. Do wyposażenia leżanki należał też materac ułożony na plecionce z rzemieni lub sznurów, oraz liczne poduszki i narzuty. Mebel wykonywany był najczęściej z drewna, które inkrustowano metalem, kością słoniową, a także rzeźbiono i malowano[2][3]. Okazalszą leżankę wykonywano z brązu, rzadko ze srebra lub złota.

Użytkowanie[edytuj | edytuj kod]

Kline było wykorzystywane podczas uczt. U Greków na leżance spoczywał w trakcie posiłku pan domu i jego hetery, podczas gdy żona i dzieci jadły w pozycji siedzącej[4].

W Grecji kline użytkowano jako mebel, na którym leżały dwie osoby, w Rzymie trzy. Trzy leżanki (lectus imus, lectus medius, lectus summus) ustawione w kształt podkowy tworzyły triclinium – zestaw łóżek, od którego nazwę wzięło pomieszczenie biesiadne w rzymskim domu[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Gyula Kaesz: Meble stylowe. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1990, s. 50. ISBN 83-04-03096-9.
  2. a b c Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z. (Red.) Zdzisław Piszczek. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 378. ISBN 83-01-03529-3.
  3. Słownik terminologiczny sztuk pięknych. (Red.) Stefan Kozakiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 219.
  4. Sigrid Hinz: Wnętrza mieszkalne i meble. Warszawa/Berlin: Arkady/Henschelverlag, 1980, s. 12. ISBN 83-213-2979-9.
  5. Jan Setkowicz: Zarys historii mebla od czasów starożytnych do końca XIX wieku. Warszawa-Kraków: PWN, 1969, s. 50-51.