Kniażyce (obwód mohylewski)
53°58′30″N 30°09′00″E/53,975000 30,150000.jpg) Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego (cerkiew pw. św. Mikołaja) w stanie współczesnym | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
222 |
| Kod pocztowy |
213125 |
Położenie na mapie obwodu mohylewskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
| 53°58′30″N 30°09′00″E/53,975000 30,150000
| |
Kniażyce[2] (biał. Княжыцы; ros. Княжицы) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie mohylewskim, w rejonie mohylewskim, w sielsowiecie Kniażyce, nad Łachwą i przy drodze magistralnej M4.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dawniej miasteczko. W 1506 król Polski Aleksander Jagiellończyk przekazał Kniażyce w dożywocie swojej żonie Helenie Moskiewskiej.
W Rzeczypospolitej Obojga Narodów Kniażyce należały do województwa mścisławskiego. W wyniku I rozbioru Polski weszły w skład Imperium Rosyjskiego. W pobliżu miasteczka leżał majątek ziemski o tej samej nazwie. W XIX w. był on początkowo własnością Makowieckich, następnie gubernatora Beklemiszewa, a od 1881 Dziczkańców.
W carskiej Rosji położone były w guberni mohylewskiej, w powiecie mohylewskim. Od XIX w. były siedzibą zarządu gminy. Następnie w granicach Związku Sowieckiego. Od 1991 w niepodległej Białorusi.
Kościół i klasztor dominikanów[edytuj | edytuj kod]
W 1681 Konstanty Władysław Pac ufundował tu klasztor dominikański wraz z kościołem pw. św. Mikołaja. W XVIII w. zbudowano nowy, istniejący do dziś kościół pw. św. Antoniego Padewskiego, konsekrowany w 1780. XIX-wieczny dominikański historyk o. Sadok Barącz OP wymienia kniażycki kościół wśród sanktuariów maryjnych z cudownymi wizerunkami Matki Bożej.
Po powstaniu listopadowym w 1832 władze carskie skasowały klasztor dominikanów. Przejęli go wówczas karmelici, jednak już w 1835 ich również skasowano. W 1866 lub 1872, w ramach represji i wprowadzania rusyfikacji po powstaniu styczniowym, władze carskie przekazały kościół Cerkwi prawosławnej i od tej pory służył jako cerkiew pw. św. Mikołaja.
Po rewolucji październikowej cerkiew działała nieprzerwanie, nawet w czasach stalinowskiego terroru, choć zniszczono wówczas kopuły z krzyżami. Podczas II wojny światowej została ostrzelana przez Niemców i od tego czasu zaczęła popadać w ruinę. Budynek został ostatecznie zamknięty w 1965. Po uzyskaniu przez Białoruś niepodległości budynek został wpisany na listę zabytków oraz aktywiści wykonali przy nim podstawowe prace zabezpieczające. Dawna świątynia wciąż jednak pozostaje w ruinie. Przez współczesnych badaczy podawana jest ona jako przykład białoruskiego baroku[3][4][5][6].
-
Cerkiew pw. św. Mikołaja w 1913 -
Świątynia w 1939 -
Zniszczenia dokonane przez Niemców -
Wnętrze w 2015
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu mohylewskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.
- ↑ Marek Miławicki. Dominikanie na kresach wschodnich Rzeczypospolitej Obojga Narodów (teren dzisiejszej Białorusi). „Folia Historica Cracoviensia”. 20. s. 114, 115, 125, 126, 132. ISSN 0867-8294.
- ↑ Białoruś: pod Mohylewem popada w ruinę barokowy kościół. Biełsat. [dostęp 2021-03-13]. (ros.).
- ↑ Kniażyce, pow. mohylewski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 196.
- ↑ Kniażyce (1), pow. mohylewski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 92.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kniażyce, pow. mohylewski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 196.
- Kniażyce (1), pow. mohylewski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 92.
- Дзяржаўнага цэнтра картографа-геадэзічных матэрыялаў і даных Рэспублікі Беларусь. [dostęp 2021-03-13]. (ros.).