Kościół św. Marii w Petersburgu
59°56′17″N 30°19′25″E/59,938056 30,323611
| |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Adres |
ul. Bolszaja Koniuszennaja 8a | ||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Petersburga  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||||||||||||||||
| 59°56′17″N 30°19′25″E/59,938056 30,323611
| |||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||
Kościół św. Marii (ros. Церковь Святой Марии – Cerkow’ Swiatoj Marii, fiń. Pyhän Marian kirkko) – luterański kościół w Petersburgu, główna świątynia Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Ingrii. Wzniesiony w latach 1803-1805, jest historycznie związany ze społecznością fińską w Petersburgu i nazywany jest też kościołem fińskim. Znajduje się w historycznym centrum Petersburga, przy ul. Bolszej Koniuszennej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Od 1710 r. w Petersburgu funkcjonowała szwedzko-fińska parafia luterańska[1]. Według innego źródła zaczęła ona działać jeszcze w 1703 r., rok po tym, gdy Piotr I pozwolił ewangelikom augsburskim swobodnie wyznawać w Rosji swoją wiarę[2]. W 1745 r. wierni fińscy odeszli ze wspólnoty, zakładając własną. W 1767 r. fińscy luteranie otrzymali na swój użytek drewniany kościół, z którego korzystali wcześniej wspólnie ze Szwedami, ci zaś zbudowali nowy kościół św. Katarzyny[1].
Niezamożna fińska parafia dopiero na początku XIX w. była w stanie sfinansować budowę nowej, kamiennej świątyni[1]. Kościół został wzniesiony w latach 1803-1805 według projektu Gottlieba Christiana Paulsena[3]. Budowlę konsekrowano 12 grudnia 1805 r. w dniu urodzin cara Aleksandra I[1].
W II poł. XIX w. parafia fińska podjęła zbiórkę funduszy na budowę nowego kościoła, powstał też jego projekt, jednak nie zgromadzono odpowiedniej sumy pieniędzy i planowana świątynia w Dzielnicy Wyborskiej, niedaleko Dworca Fińskiego, nigdy nie powstała[1].
W końcu XIX w. fińska parafia ewangelicko-augsburska w stolicy Rosji liczyła ok. 17 tys. członków[2].
W grudniu 1938 r. władze radzieckie zamknęły kościół. Świątynię oraz parafialną kamienicę przekazano w użytkowanie Ermitażu. Kościół przebudowano na trójkondygnacyjny internat, w którym zamieszkiwali pracownicy muzeum[1][3][2]. Do Ermitażu trafiły również elementy wyposażenia świątyni[2]. W 1970 r. budowlę zaadaptowano na Dom Przyrody[3].
W 1990 r. część budynku została zwrócona Ewangelicko-Luterańskiemu Kościołowi Ingrii, który natychmiast przywrócił obiekt do użytku liturgicznego. W latach 1999-2002 kościół, który po latach nieużytkowania zgodnie z przeznaczeniem był w złym stanie technicznym[2], był remontowany. 19 maja 2002 r. kościół został powtórnie konsekrowany[1].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kościół został wzniesiony w stylu empire. Na jego elewacji znajduje się portyk z czterema kolumnami w stylu toskańskim[1]. Na skrajach fasady umieszczono nisze z posągami apostołów Piotra i Pawła[1]. Fasada budynku była przebudowywana w II poł. XIX w., według projektu Leontija Benois[1]. Wówczas posągi zastąpiono kamiennymi wazami[3]. W1871 r.pod kierunkiem Karla Andersona przeprowadzono również gruntowną przebudowę wnętrz kościoła[3]. Po przebudowie kościół był dostosowany do równoczesnego udziału 2400 wiernych w nabożeństwie[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j Лютеранская церковь св. МАРИИ финская [online], www.encspb.ru [dostęp 2023-08-19].
- ↑ a b c d e f Историческая справка [online], web.archive.org, 14 lutego 2015 [dostęp 2023-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2015-02-14].
- ↑ a b c d e Bolszaja Koniuszennaja ul. nr 8 a [online], www.polskipetersburg.pl [dostęp 2023-08-19].