Kościół św. Mikołaja w Truskolasach
50°52′04″N 18°49′38″E/50,867778 18,827222 1108/69 z dnia 27.12.1968 r.oraz 66/76/A z 17.02.1978 r. | |||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||
 Kościół pw. św. Mikołaja | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||
| Cudowne wizerunki |
Matka Boska Truskolaska Łaskawa | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie gminy Wręczyca Wielka  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu kłobuckiego  | |||||||||||
| 50°52′04″N 18°49′38″E/50,867778 18,827222
| |||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||
Kościół św. Mikołaja w Truskolasach – zabytkowy kościół rzymskokatolicki znajdujący się w Truskolasach w gminie Wręczyca Wielka, w powiecie kłobuckim, w województwie śląskim. Jest kościołem parafialnym, pod wezwaniem św. Mikołaja z Miry i sanktuarium Matki Bożej Truskolaskiej w dekanacie truskolaskim, w archidiecezji częstochowskiej.
Świątynia znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa śląskiego.
Historia
Kościół został zbudowany staraniami Józefa Winnera (dzierżawcy starostwa krzepickiego) w roku 1737, konsekracja świątynia miała miejsce 26 listopada 1746 r. Do 1810 r. kościół podlegał parafii św. Marcina w Kłobucku, która należała do Zakonu Kanoników Regularnych[1]. Świątynia była kilkukrotnie remontowana: w 1835 r. naprawiono i obniżono pochylone wieże, obniżono poziom dachu i pokryto go na nowo gontami, w latach 1871-1881 odnowiono wnętrze. W 1877 wichura uszkodziła jedną z wież kościoła tak mocno, że podjęto decyzję o ich rozbiórce. W 1881 ściany oszalowano deskami (w miejsce wcześniejszych gontów). W latach 80. XX wieku dach kościoła pokryto blachą.
W latach 2006–2007 przeprowadzono gruntowny remont kościoła, w wyniku którego między innymi wymieniono zniszczone elementy konstrukcyjne (podwaliny, część belek zrębowych i słupów, część belek więźby), wymieniono deski sklepienia pozornego oraz przywrócono gont na dachu i ścianach.
W 2009 r. Kościół św. Mikołaja w Truskolasach został laureatem konkursu „Zabytek Zadbany” organizowanego przez Generalnego Konserwatora Zabytków. Barokowa świątynia otrzymała laur za „przeprowadzenie kompleksowego remontu drewnianego kościoła parafialnego pw. św. Mikołaja w Truskolasach, z 1. poł. XVIII wieku”[2].
Architektura
Kościół wzniesiony został na wzgórzu. Jest nieorientowany z prezbiterium skierowanym na północny wschód. Wybudowany z drewna w konstrukcji zrębowej, pierwotnie na kamiennej podmurówce. Pierwotnie posiadał z frontu dwie wieże. Prezbiterium jest wydłużone, zamknięte trójbocznie. Korpus nawowy na rzucie wydłużonego prostokąta, podzielony jest słupami na dwie wąskie nawy boczne i szeroką nawę środkową. Do nawy przylegają dwie symetryczne kaplice (Matki Boskiej Szkaplerznej oraz św. Józefa) zamknięte trójbocznie, tworzące pseudotransept. Do prezbiterium od strony północno-zachodniej przylega prostokątna zakrystia. Dachy kościoła są dwuspadowe, nad nawą znajduje się czworoboczna wieżyczka na sygnaturkę przekryta smukłym dachem namiotowym.
Nawa, prezbiterium oraz kaplice przesklepione są pozornym sklepieniem kolebkowym wykonanym z desek.
Wyposażenie
Wyposażenie kościoła w większości jest późnobarokowe.
Ołtarze:
- ołtarz główny późnobarokowy z cudownym obrazem Matki Bożej Truskolaskiej i relikwiami św. Walentego i św. Teodory oraz obrazem św. Mikołaja na zasłonie,
- ołtarz boczny lewy pw. św. Franciszka, późnobarokowy,
- ołtarz boczny prawy pw. św. Antoniego, barokowy,
- ołtarz św. Józefa w kaplicy północno-zachodniej oraz obrazem św. Barbary na zasłonie,
- ołtarz św. Rocha w kaplicy północno-zachodniej, rokokowy,
- ołtarz Matki Bożej Szkaplerznej w kaplicy południowo-wschodniej z obrazem "Przemienienie Pańskie" na zasłonie, barokowy,
- ołtarz z rzeźbą "Ukrzyżowanie" w kaplicy południowo-wschodniej
Ambona pochodzi z 2. połowy XVII wieku, przerobiona została w 1880 roku. Na belce tęczowej umieszczona jest rzeźbiarska Grupa Ukrzyżowania.
Polichromię w kaplicach i na ścianach prezbiterium namalował Wacław Skomierski w latach 1903–1907. Na sklepieniu prezbiterium znajdują się przedstawienia świętych wykonane przez Stanisława Ligonia w roku 1914.
Obraz Matki Bożej Truskolaskiej
W ołtarzu głównym kościoła znajduje się obraz Matki Boskiej Truskolaskiej w srebrnej sukience – słynący z cudów[3][4]. Obraz przedstawia Matkę Bożą z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii. Wykonany został w technice olejnej na płótnie. Jego autorem jest malarz Bobrowski z Widawy nad rzeką Niecieczą. Według legendy obraz "oddany był w zastaw kowalowi Grzegorzowi Knosze, podczas pierwszego najazdu Szwedów >>rzucony pod ławę<<, odnaleziony i umieszczony w kaplicy za wsią, ponownie sprowadzony do kościoła, co spowodowała jasność otaczająca wizerunek"[1]. W 1686 r. obraz został uznany za łaskawy. Po uznaniu obrazu za cudowny, za zezwoleniem biskupa Mikołaja Obornickiego, umieszczono go w głównym ołtarzu kościoła[5]. W roku 1736 rozebrano stary kościół i wybudowano nowy, wtedy to obraz uroczyście umieszczono w ołtarzu głównym nowego kościoła, gdzie znajduje się do dzisiaj.
Galeria
-
Kościół w 2 poł. XIX wieku -
Kościół około 1870 roku -
Front kościoła sprzed remontu (2005) -
Kościół po remoncie (2008) -
Ołtarz główny z cudownym obrazem Matki Bożej Truskolaskiej -
Ołtarz św. Józefa -
Ambona
Przypisy
- ↑ a b Anna Sypek: Kościół pw. św. Mikołaja w Truskolasach. Prace konserwatorskie w latach 2006–2010. W: Wiadomości konserwatorskie woj. śląskiego tom 3 Architektura drewniana. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2011, s. 83-98. ISBN 978-83-85871-62-0.
- ↑ Maciej Rymkiewicz: Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków 2009. Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, 23.04.2009. [dostęp 25.04.2009].
- ↑ W. Nowakowski (Wacław z Sułgostowa), O cudownych obrazach w Polsce Przenajświętszej Matki Bożej. Wiadomości historyczne, bibliograficzne i ikonograficzne, Kraków 1902, s. 675
- ↑ A. Głębocki, Kościół w Truskolasach, „Kłosy” 1873, T. XVII, nr 425,
- ↑ broszurka "Jubileusz 270-lecia kościoła pw. św. Mikołaja w Truskolasach" wydana przez parafię w Truskolasach