Kościół św. Pawła w Ostromecku
| kościół parafialny | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Dąbrowa Chełmińska  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego  | |||||||||||||||
 53°08′50,00″N 18°12′33,03″E/53,147222 18,209175
| |||||||||||||||
Kościół św. Pawła w Ostromecku – kościół ewangelicki, który znajdował się w Ostromecku. Rozebrany po II wojnie światowej, a na jego miejscu wzniesiono szkołę tzw. tysiąclatkę.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Od 1855 roku w Ostromecku przebywał kaznodzieja ewangelicki Schwarzkopf, który założył miejscową parafię ewangelicko-unijną[1]. W latach 1858–1861 zbudowano neogotycki kościół ewangelicki pod wezwaniem św. Pawła (niem. Sankt-Paulus Evangelische Pfarrkirche zu Ostrometzko). Koszt świątyni wynosił 40 tys. talarów, a budowę wsparło finansowo państwo pruskie[1] oraz właściciel majątku ostromeckiego Gottlieb Schönborn. Przy świątyni wzniesiono szkołę ewangelicką oraz pastorówkę[2][3]. Dzięki donacji kolejnego właściciela majoratu ostromeckiego Albrechta von Alvenslebena w latach 1873–1892 w przypałacowym parku zbudowano kaplicę ewangelicką dla członków rodu Schönborn-Alvensleben[1]. Przy kaplicy powstał w 1887 roku otoczony murem cmentarz rodowy. W środku cmentarza znajdowała się zadaszona krypta podziemna oraz murowane podwyższenie, na którym umieszczano tablice nagrobne[1].
W okresie II Rzeczypospolitej parafia, do której należała świątynia, wchodziła w skład superintendentury (diecezji) Toruń Ewangelickiego Kościoła Unijnego. Według danych z 1937 liczba wiernych w parafii ewangelickiej w Ostromecku wynosiła 714 osób[4].
W 1945 roku po wejściu do miejscowości oddziałów Armii Czerwonej, jej żołnierze wtargnęli do kościoła i zniszczyli znajdujące się tam organy[3]. Po wysiedleniu Niemców w 1945 roku kościół ewangelicki nie był już użytkowany. Tymczasowo Armia Radziecka urządziła w nim obóz dla jeńców niemieckich, a mauzoleum grobowe w parku pałacowym zostało splądrowane przez żołnierzy radzieckich i okoliczną ludność[1]. W 1957 roku władze administracyjne gromady Ostromecko zdecydowały o rozbiórce kościoła. Ocalał tylko dom pastora[1]. Z pozyskanego materiału wzniesiono w 1968 roku na jego miejscu tzw. szkołę tysiąclecia[3].
W latach 1940–1989 w budynku dawnej szkoły ewangelickiej mieściło się przedszkole[1]. Później budynek zburzono. W parku zachowały się pozostałości mauzoleum rodu Schönborn-Alvensleben, a na wschód od dawnego kościoła zachował się w stanie częściowej dewastacji należący do dawnej parafii cmentarz ewangelicki[3].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Obiekt został zbudowany w stylu neogotyckim z cegły. Był budowlą jednonawową, pokrytą dachem dwuspadowym. W części frontowej posiadał smukłą wieżę, zwieńczoną iglicą. U podstawy wieży znajdowała się arkadowa kruchta. Do prezbiterium przylegała absyda[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Zdzisław Raszeja: Ostromecko i okolice. Bydgoszcz: Wydawnictwo Margrafsen, 2002, s. 25-28. ISBN 83-87070-78-5. (pol.).
- ↑ a b Lata 1920-1930 Kościół ewangelicki i pastorówka w Ostromecku. fotokresy.pl. [dostęp 2015-05-09]. (pol.).
- ↑ a b c d Sentymentalny przewodnik po Ostromecku. nasze-ostromecko.pl. [dostęp 2015-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
- ↑ Stefan Grelewski: Wyznania protestanckie i sekty religijne w Polsce współczesnej. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1937, s. 333.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Fotografia zburzonego kościoła ewangelickiego w Ostromecku wraz z pastorówką (dostęp: 2015-05-09)
- Fotografia kościoła ewangelickiego w Ostromecku - widok od strony prezbiterium (dostęp: 2015-05-09). nasze-ostromecko.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-16)].
