Kościół św. Wawrzyńca w Krakowie
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Wezwanie | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
 50°03′03,5″N 19°56′56,8″E/50,050972 19,949111
| |
Kościół św. Wawrzyńca – średniowieczny kościół, który wznosił się na podkrakowskim Kazimierzu w rejonie zbiegu dzisiejszych ulic św. Wawrzyńca i Dajwór, dawny kościół parafialny wsi Bawół, zburzony pod koniec XVIII wieku.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Kościół św. Wawrzyńca był jednym z trzech kościołów parafialnych istniejących na terenie założonego w XIV w. miasta Kazimierz przed jego powstaniem. Stanowił świątynię parafialną wsi Bawół, po raz pierwszy jest wzmiankowany w 1322. Wedle tradycji jego fundatorem miał być Piotr Włostowic, który żył w pierwszej połowie XII w. Część badaczy przypuszcza, że kościół mógł powstać w drugiej połowie XIII w. z fundacji znanego ze źródeł właściciela wsi, komesa Wawrzyńca[1][2], inni wskazują, że kościół mógł być starszy i to imię komesa mogło pochodzić od wezwania świątyni[3].
W XIV w. wieś Bawół została włączona w granice Kazimierza, a tutejszą parafię wcielono do parafii przy kościele Bożego Ciała – kościół św. Wawrzyńca był odtąd jedynie świątynią filialną[1][4].
W 1635 świątynię zburzono[5] i staraniem prepozyta kanoników regularnych z kościoła Bożego Ciała Marcina Kłoczyńskiego zastąpiono ją nową, poświęconą w 1642. Z akt wizytacji biskupiej z końca XVI w. wynika, że pierwotna budowla była murowana, z kolei ze źródeł dotyczących budowy wynika, że nowa świątynia murowana stanęła na miejscu kościoła drewnianego. Z późniejszych opisów wiadomo, że wzniesiony w XVII w. kościół był orientowany, z czterema ołtarzami, trzema wejściami i czterema oknami. Nad głównym wejściem wznosił się chór muzyczny[1]. Kościół odgrodzony był murem od sąsiadującego z nim miasta żydowskiego na Kazimierzu[5].
Kościół zburzono wkrótce po 1785[1][6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Rożek 1983 ↓, s. 118–119.
- ↑ Konieczna 1938 ↓, s. 14–16.
- ↑ Wyrozumski 1992 ↓, s. 138–140.
- ↑ Konieczna 1938 ↓, s. 15–16, 36.
- ↑ a b Świszczowski 1981 ↓, s. 138–139.
- ↑ Świszczowski 1981 ↓, s. 256.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Wyrozumski: Dzieje Krakowa. Janina Bieniarzówna i Jan M. Małecki (red.). T. 1: Dzieje Krakowa. Kraków do schyłku wieków średnich. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1992. ISBN 83-08-02057-7.
- Michał Rożek. Nie istniejące kościoły Krakowa. „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”. R. 33, s. 117, 1983.
- Stefan Świszczowski: Miasto Kazimierz pod Wawelem. Kraków: 1981.
- Wanda Konieczna: Początki Kazimierza (do r. 1419). W: Studia nad przedmieściami Krakowa. Kraków: 1938, s. 7–90, seria: Biblioteka Krakowska. 94.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Grzegorz Bednarczyk: Kościół św. Wawrzyńca (św. Wawrzyńca i św. Bartłomieja). [w:] Nieistniejące kościoły Krakowa [on-line]. [dostęp 2018-05-04].