Kocz (zakład)

Kocz lub koc - w dawnym polskim prawie zakład wnoszony na rzecz sędziego przez naganiającego sędziego, a po wprowadzeniu apelacji (1523) - przez apelującego.

W przypadku wygrania procesu o naganę sędziego lub utrzymania wyroku przez wyższą instancję (od 1523), kocz stawał się własnością sędziego.

Wartość kocza zależna była początkowo wyłącznie od godności sędziego i składana w skórkach zwierzęcych. Jeżeli sędzią był kasztelan krakowski, kocz był składany w skórkach gronostajowych, wojewoda otrzymywał skórki łasicze, sędzia ziemski - kunie a podsędek - lisie. Później kocz zamieniono na pieniężny i dodatkowo jego wartość uzależniono od wagi sprawy, a od 1511 roku także od stanu płacącego (osoby niższego stanu płaciły więcej).

Po wprowadzeniu przez formula processus w 1523 roku instancyjności, kocz utrzymano dla ograniczenia skłonności do apelowania.

Zobacz też

• nagana sędziego
• zakład

Bibliografia

• Juliusz Bardach, Historia państwa i prawa Polski. Tom I do połowy XV wieku, PWN, Warszawa 1964
• Katarzyna Sójka Zielińska, Historia prawa, PWN, Warszawa 1981, ISBN 83-01-02760-6