Kolcomysz kreteńska

Kolcomysz kreteńska
	Acomys minous
	Bate, 1906
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	sztywniaki
Rodzaj	kolcomysz
Gatunek	kolcomysz kreteńska
Synonimy
	Acomys dimidiatus minous Bate, 1906;
	Acomys dimidiatus minous Bate, 1906;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; brak danych
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kolcomysz kreteńska^[4], mysz kreteńska^[5] (Acomys minous) – gatunek ssaka z podrodziny sztywniaków (Deomyinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Kolcomysz kreteńska występuje endemicznie na Krecie (Grecja)^[6].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisała w 1906 roku brytyjska paleontolożka Dorothea Bate nadając mu nazwę Acomys dimidiatus minous^[2]. Holotyp pochodził z Chanii i Sudy, na Krecie, w Grecji^[7].

A. minous został początkowo włączony do kompleksu gatunkowego A. cahirinus-dimidiatus, następnie w oparciu o analizy molekularne do A. cahirinus, a ostatecznie na podstawie morfologii i izolacji geograficznej został podniesiony do rangi odrębnego gatunku^[8]. Pokrewieństwo A. minous bliżej A. cahirinus niż A. dimidiatus zostało potwierdzone w ostatnich filogenezach^[9]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[6].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Acomys: gr. ακη akē „ostry punkt”; μυς mus, μυός muos „mysz”^[10].
minous: w mitologii greckiej Minos (gr. Μινως Minōs, łac. Minos) był królem i prawodawcą Krety, sędzią zmarłych w Hadesie, herosem^[11].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 90–128 mm, długość ogona 89–120 mm, długość ucha 16–20 mm, długość tylnej stopy 18–20 mm; masa ciała 30–86 g^[12]. Kolcomysz kreteńska ma na zadzie i ogonie sztywne włosy, a barwa futra waha się od żółtej, poprzez rudą, do szarej lub brązowej. Brzuch jest biały.

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Jednostka społeczna: Zmienna.

Środowisko: Tereny trawiaste.

Tryb życia: Zwierzę aktywne w nocy, wszystkożerne, preferuje liście i nasiona traw. Buduje nieskomplikowane gniazda.

Rozród: Długość ciąży wynosi 5-6 tygodni. Inne samice są obecne przy porodzie. Młode są dobrze rozwinięte, rodzą się już z otwartymi oczami.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Acomys minous, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c D.M.A. Bate. On the Mammals of Crete. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1905 (2), s. 321, 1905. (ang.).
↑ R. Gerrie & R.R.G.& R. Kennerley R. Gerrie & R.R.G.& R., Acomys minous, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-28] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 258. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ J.H. Reichholf & G. Steinbach (red.); autorzy tekstów: J. Diller, S. Graf, W. Hagen, H. Hagen, U. Heckner-Bisping, P. Hey-Reidt, K. Janke, E. Keller, B.P. Kremer, J. Markl, B. Markl, H.F. Moeller, J.H. Reichholf, M. Schmitt, A. Sigl & U. Weinhold: Ssaki. Cz. 2. Warszawa: Horyzont, 2001, s. 59, seria: Leksykon zwierząt. ISBN 83-7227-614-5. (pol.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Acomys (Acomys) minous. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-28].
↑ B. Kryŝtufek & V. Vohralík: Mammals of Turkey and Cyprus. Cz. 3: Rodentia II: Cricetinae, Muridae, Spalacidae, Calomyscidae, Capromyidae, Hystricidae, Castoridae. Koper: Zgodovinsko društvo za južno Primorsko, 2009, s. 1–372. ISBN 978-961-6732-11-6. (ang.).
↑ W. Verheyen, J. Hulselmans, W. Wendelen, Herwig Leirs, M. Corti, T. Backeljau & E. Verheyen. Contribution to the systematics and zoogeography of the East-African Acomys spinosissimus Peters 1852 species complex and the description of two new species (Rodentia: Muridae). „Zootaxa”. 3059 (1), s. 1–35, 2011. DOI: 10.11646/zootaxa.3059.1.1. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 75, 1904. (ang.).
↑ J. Nijhof: Nederlandse namen voor een deel van de Knaagdieren. paulvoorhaar.nl. [dostęp 2021-12-28]. (niderl.).
↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 599. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[itis-1] Acomys minous, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Bate-2] D.M.A. Bate. On the Mammals of Crete. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1905 (2), s. 321, 1905. (ang.).

[iucn-3] R. Gerrie & R.R.G.& R. Kennerley R. Gerrie & R.R.G.& R., Acomys minous, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-28] (ang.).

[Cichocki&inni-4] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 258. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Reichholf&inni-5] J.H. Reichholf & G. Steinbach (red.); autorzy tekstów: J. Diller, S. Graf, W. Hagen, H. Hagen, U. Heckner-Bisping, P. Hey-Reidt, K. Janke, E. Keller, B.P. Kremer, J. Markl, B. Markl, H.F. Moeller, J.H. Reichholf, M. Schmitt, A. Sigl & U. Weinhold: Ssaki. Cz. 2. Warszawa: Horyzont, 2001, s. 59, seria: Leksykon zwierząt. ISBN 83-7227-614-5. (pol.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Acomys (Acomys) minous. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-28].

[Krystufek&Vohralik-8] B. Kryŝtufek & V. Vohralík: Mammals of Turkey and Cyprus. Cz. 3: Rodentia II: Cricetinae, Muridae, Spalacidae, Calomyscidae, Capromyidae, Hystricidae, Castoridae. Koper: Zgodovinsko društvo za južno Primorsko, 2009, s. 1–372. ISBN 978-961-6732-11-6. (ang.).

[Verheyen&inni-9] W. Verheyen, J. Hulselmans, W. Wendelen, Herwig Leirs, M. Corti, T. Backeljau & E. Verheyen. Contribution to the systematics and zoogeography of the East-African Acomys spinosissimus Peters 1852 species complex and the description of two new species (Rodentia: Muridae). „Zootaxa”. 3059 (1), s. 1–35, 2011. DOI: 10.11646/zootaxa.3059.1.1. (ang.).

[Palmer-10] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 75, 1904. (ang.).

[Nijhof-11] J. Nijhof: Nederlandse namen voor een deel van de Knaagdieren. paulvoorhaar.nl. [dostęp 2021-12-28]. (niderl.).

[Denys&inni-12] Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 599. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]