Przejdź do zawartości

Kornwalijczycy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kornwalijczycy
Kernowyon
ilustracja
Miejsce zamieszkania

Kornwalia

Język

angielski, kornijski

Religia

protestantyzm

Grupa

ludy celtyckie

Położenie Kornwalii
Obchody dnia świętego Pirana

Kornwalijczycy (ang. Cornish people, korn. Kernowyon) – ludność pochodzenia celtyckiego zamieszkująca Kornwalię.

Liczba ludności Kornwalii wykazująca współcześnie kornwalijską samoidentyfikację nie jest znana. Ich językiem ojczystym był dawniej język kornijski, jednak współcześnie posługują się głównie językiem angielskim (anglo-kornijskim). Dominującym wyznaniem wśród Kornwalijczyków jest protestantyzm.

Odrębność narodowa, etniczna i kulturowa

[edytuj | edytuj kod]

Część Kornwalijczyków uważa siebie za odrębną grupę etniczną, wywodzącą się z plemion celtyckich (w przeciwieństwie do Anglików), w przeszłości używającą języka kornijskiego i mającą częściowo odrębną historię. Jednym z argumentów jest używanie przez Kornwalijczyków pojęcia Anglia na określenie obszaru znajdującego się na wschód od mostu Tamar Bridge. Podczas spisu powszechnego można było podawać opcję narodowościową Kornwalijczyk, choć formularz nie zawierał odrębnego pola dla tej narodowości; niemniej jednak 37 000 osób podało narodowość kornijską, mimo iż możliwość ta – zdaniem krytyków – nie została odpowiednio rozpropagowana[1]. Od r. 2004 na mocy Children's Act (ustawy o wychowaniu dzieci i młodzieży) można zaznaczać narodowość kornwalijską na świadectwach szkolnych[2]. Kornwalia ma też odrębną reprezentację sportową, występującą od 2006 na Igrzyskach Wspólnoty Narodów (Commonwealth Games).

Krytycy tezy o odrębnym, celtyckim pochodzeniu Kornwalijczyków, w tym zwłaszcza genetycy (m.in. Brian Sykes), uważają, że nie istnieje coś takiego jak celtycka grupa etniczna[3]. Jedyna łączność z Celtami, która jest niekwestionowana, to łączność językowa; język kornijski (wymarły na przełomie XVII i XVIII w, od XX wieku trwa odradzanie tego języka) jest językiem celtyckim.

Dążenia separatystyczne

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Separatyzm kornwalijski.

Część kornwalijskich ruchów politycznych, społecznych i kulturalnych otwarcie głosi dążenia niepodległościowe. W języku angielskim funkcjonuje związane z tym pojęcie Separatyzm kornwalijski. Zwykle dotyczy ono wysuwania następujących postulatów:

  • uznania odrębności Kornwalii od Anglii oraz Kornwalijczyków od Anglików
  • decentralizacji Anglii (rozumianej jako jedna z czterech części - obok Walii, Szkocji i Irlandii Północnej - Zjednoczonego Królestwa)
  • uzyskania autonomii przez Kornwalię oraz powstania odrębnego parlamentu kornijskiego z uprawnieniami ustawodawczymi[4].

Podkreślany jest również fakt, że Kornwalia, w przeciwieństwie np. do Szkocji, nigdy nie została przyłączona do Anglii na drodze formalnej unii[5].

Walka o autonomię Kornwalii

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze starania o niepodległą Kornwalię miały miejsce podczas angielskiej wojny domowej w XVII wieku, a prowadził je sir Richard Grenville, przekonany, że może wykorzystać kornijskie marzenia o niepodległości do zyskania poparcia dla rojalistów[6]. Obecnie starania Kornwalii o autonomię prowadzą takie organizacje polityczne jak m.in. Mebyon Kernow i Cornish Nationalist Party. Domagają się powołania zgromadzenia Cornish Assembly na takiej samej zasadzie i o takich samych prawach jak Walijskie Zgromadzenie Narodowe. Według badań z 2003 r., starania te popierało 55% Kornwalijczyków[7].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Pledge “Cornish-Tick-Box”. [dostęp 2009-12-08]. (ang.).
  2. Cornwall's Children & Young People's Plan 2008-11. [dostęp 2009-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-28)]. (ang.).
  3. Bryan Sykes, "The Blood of the Isles", Bantam Press, London, 2006. p.46-47
  4. StandGeevor Tin Mineing up for Cornwall. [dostęp 2009-12-07]. (ang.).
  5. The Duchy of Cornwall. [dostęp 2009-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
  6. Stoyle, Mark (2002) West Britons. Exeter: University of Exeter Press
  7. Bert Biscoe: Give Cornwall what it wants. [dostęp 2009-12-10]. (ang.).