Przejdź do zawartości

Korzeniówka pospolita

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Korzeniówka pospolita
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

wrzosowate

Rodzaj

korzeniówka

Gatunek

korzeniówka pospolita

Nazwa systematyczna
Monotropa hypopitys L.
Sp. pl. 1:387. 1753

Korzeniówka pospolita[3] (Monotropa hypopitys) – gatunek z rodziny wrzosowatych (czasem włączany do wyodrębnianej rodziny korzeniówkowatych Monotropaceae). Występuje w strefie umiarkowanej na całym niżu w Europie (w Polsce na całym obszarze), spotkać można ją również w Azji, Ameryce Północnej i Środkowej[4]. Znana też jako korzeniówka owłosiona[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kwiat (z usuniętym jednym płatkiem)
Roślina owocująca
Pokrój
Roślina bezzieleniowa, wysokości 15–30 cm.
Łodyga
Bladożółte, woskowate, kruche łodygi wyrastające bezpośrednio z gleby, obrośnięte liśćmi,
Kłącze
Rozgałęzione, mięsiste, o zapachu wanilii. Wyrastające z nich korzenie są pozbawione włośników.
Liście
Żółtawe lub białawe, nie są organami asymilacyjnymi – nie zawierają chlorofilu, mogą zmieniać kolor na ciemnobrązowy. Liście są łuskowate i zredukowane, przylegające do łodygi.
Kwiaty
Dzwonkowate, kubkowate, stulone, osadzone na bardzo krótkich szypułkach, zebrane w szczytowe, jednostronnie zwisłe grono na końcu łodygi. Kwiaty są obupłciowe, promieniste, zróżnicowane na kielich i koronę. Płatków jest dwa razy mniej niż pręcików, a słupek jeden, górny, przeważnie zbudowany z 5 owocolistków, zalążnia podzielona na komory, przekształca się po zapyleniu w jagodę lub suchą torebkę. Nasiona są drobne, ze słabo wykształconym zarodkiem. Przekwitłe kwiaty usychają, lecz nie opadają, okrywając torebki z nasionami.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]
Korzeniówka kwitnąca na pierwszym planie i owocująca na drugim

Bylina. Występuje zwykle w miejscach cienistych i wilgotnych, w których gleba ma grubą warstwę próchnicy. Występuje w lasach zarówno liściastych, jak i iglastych. Jest myko-heterotrofem – odżywia się dzięki związkom z tkankami grzybów. Ich strzępki obrastają bardzo dokładnie korzenie rośliny, które wnikają za pomocą ssawek do komórek skórki. Ssawka dochodzi do jądra komórkowego, później jej koniec pęka, a roślina trawi zawartość. W ten sposób korzeniówka pospolita zaopatruje się w potrzebne do rozwoju związki organiczne. Nie do końca rozwiązanym problemem jest, czy grzyb pobiera je z gleby, czy od innych roślin. Grzyb może jednocześnie prowadzić mikoryzę z korzeniówką pospolitą oraz z drzewami. Część składników, które pobiera od tych drzew, przekazuje korzeniówce. W takim przypadku byłaby więc pasożytem pośrednim drzew leśnych. Korzeniówka pospolita kwitnie w okresie letnim, od czerwca do sierpnia.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-13] (ang.).
  3. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-08-25].
  5. Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 332. ISBN 83-01-00129-1.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Martin Červenka i inni, Świat roślin skał i minerałów, Ewa Siatkowska (tłum.), Jindřich Krejča (ilustr.), Warszawa: Multico, 1993, ISBN 83-7073-035-3.
  • Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski, Słownik botaniczny, Warszawa: Wiedza Powszechna.
  • M. Poruba i inni, Przewodnik las, Warszawa: Multico, 1993.