Kościół Bożego Ciała w Szprotawie
 Miejsce, w którym znajdował się kościół (2021 rok) | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Kościół Bożego Ciała także kościół pw. Ciała Chrystusowego[1] (niem. Corpus Christikirche) – kościół rzymskokatolicki, który znajdował się w Szprotawie. Zniszczony podczas II wojny światowej, ostatecznie rozebrany w latach 60. XX wieku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1516 roku namiestnik księstwa głogowskiego Jakob von Salza nakazał miastu Szprotawie oraz tutejszemu klasztorowi Magdalenek zawarcie porozumienia w sprawie lokalizacji budowy oraz prawa do patronatu nowej świątyni. Powstała pod koniec XVI w. świątynia została zniszczona w 1. połowie XVII wieku, w toku wojny trzydziestoletniej[2].
W 1628 roku szprotawski proboszcz Rathmann w imieniu klasztoru magdalenek poprosił naczelnika Księstwa Głogowskiego o odbudowę zburzonej świątyni z uwagi na cud, który wydarzył się przed 100 laty. Naczelnik Georg von Oppersdorf zawezwał do siebie radę miejską i nakłonił ją do odbudowy kościoła jak też przeznaczenia rocznego odpisu w wysokości 6 marek na ten cel[3].
W 1729 roku przeorysza klasztoru Lachhammer wraz z proboszczem Labe zwrócili się do rządcy królewskiego o ponaglenie władz Szprotawy w temacie odbudowy, powołując się na ustalenia sprzed wieku oraz opisując całe cudowne zdarzenie.
5 października 1729 roku z inicjatywy klasztoru Magdalenek i na polecenie cesarza Karola VI Habsburga położono kamień węgielny pod budowę nowej świątyni. Odpowiedzialnością za budowę obarczono radę miejską. Pracami budowlanymi kierował architekt Martin Frantz. Prace budowlane zakończono w 1740[1][4], a konsekracja miała miejsce w 1748 roku, już po aneksji Śląska przez Prusy[4].
Do II wojny światowej w kościele odprawiano uroczyste msze w święto Bożego Ciała. Ponadto od połowy XIX w. obiekt służył jako kaplica dla urządzonego nieopodal cmentarza miejskiego. Do jego zniszczenia miały przyczynić się zacięte walki czerwonoarmistów z obrońcami wschodniej części miasta w 1945. Ruiny przetrwały do lat 60. XX wieku, po czym zostały rozebrane[2].
Legenda[edytuj | edytuj kod]
Z powstaniem kościoła wiąże się legenda, zgodnie z którą w 1558 roku ksiądz odprawiający mszę świętą w dniu Bożego Ciała zwątpił w możliwość przemiany chleba w Ciało Chrystusa. W tym momencie hostia trzymana przez kapłana uniosła się w górę i w świetlistej aureoli zaczęła płynąć w powietrzu. Przerażony ksiądz i uczestnicy mszy świętej poruszali się za nią aż do miejsca, w którym zatrzymała się w miejscu, a w którym obecnie zaczyna się ulica Warszawska. Ponieważ nikt nie mógł jej dosięgnąć, na miejsce wezwano przeoryszę szprotawskiego klasztoru Magdalenek Barbarę von Schönaich, znaną z wielkiej pobożności. Dopiero po jej modlitwie hostia obniżyła się, co umożliwiło jej pochwycenie i umieszczenie w tabernakulum. O północy zebrane w chórze zakonnym mniszki spostrzegły hostię na ołtarzu chóru; ponownie złożono ją w tabernakulum, jednak wciąż znajdowano ją w różnych miejscach w kościele[5]. Wkrótce po tych wydarzeniach na pamiątkę cudu, w miejscu wskazanym przez hostię, nawróceni z luteranizmu mieszczanie postawili niewielki drewniany kościół pod wezwaniem Ciała Chrystusowego. Od tej pory w mieście nie dochodziło do walk religijnych, a w 1565 katolicy zawarli z protestantami ugodę, w wyniku której luteranie uzyskali prawo korzystania z kościoła katolickiego, jednakże bez prawa udzielania chrztów i ślubów[6].
Cud eucharystyczny został uwieczniony na obrazie, znajdującym się aktualnie w szprotawskim domu parafialnym. Wizerunek przedstawia trzy magdalenki modlące się do unoszącej się w powietrzu hostii[7][8].
W aktach miejskich pod datą 1507 roku znajduje się informacja o erekcji ołtarza Celebrowanego Ciała Chrystusa w Monstrancji, co może potwierdzać ów niezwykły przekaz[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Słownik Biograficzny Ziemi Jeleniogórskiej: Frantz Martin Młodszy
- ↑ a b Lewitująca hostia i latające meble w Szprotawie
- ↑ Clemens Baier „Geschichte der Stadtpfarrkirche zu Sprottau…”, Sprottau 1904, s. 21-23.
- ↑ a b Matuszkiewicz 1908 ↓, s. 126.
- ↑ Matuszkiewicz 1908 ↓, s. 193.
- ↑ Władysław J. Grabski 300 miast wróciło do Polski IW PAX, 1960, s. 433-434.
- ↑ Maciej Boryna Nieszczęśliwy zabytek w cudownym miejscu
- ↑ Ks. Adrian Put Miejsca zapomniane.Niedziela, edycja zielonogórsko-gorzowska 3/2012
- ↑ Miejsce lewitacji w Szprotawie. Cud eucharystyczny dał początek kościołowi [w:] Zwiedzamy Szprotawę [dostęp 2021-03-31]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Felix Matuszkiewicz: Geschichte der Stadt Sprottau. Selbstverl. d. Verf., 1908.