Księżno (jezioro)
52°14′30″N 15°26′09″E/52,241667 15,435833 Jezioro Księżno widziane od północnego zachodu | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Wysokość lustra |
79,2[2] m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
7,1–7,5 ha[2] |
| Głębokość • maksymalna |
|
Położenie na mapie gminy Świebodzin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świebodzińskiego  | |
| 52°14′30″N 15°26′09″E/52,241667 15,435833
| |
Księżno – jezioro w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Świebodzin, na Pojezierzu Łagowskim. Uznane za użytek ekologiczny[3][4].
Hydronimia[edytuj | edytuj kod]
Jezioro pojawia się w źródłach w 1791 roku, początkowo jako Der Probst-See, a następnie der Probstsee (1817), Probst-S. (1938)[5][6]. 3 listopada 1950 roku wprowadzono nazwę Księżno[7]. Obecnie państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę jeziora również podaje Księżno, podając jednocześnie nazwę oboczną Jezioro Księże[8].
Morfometria[edytuj | edytuj kod]
Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 7,1 ha. Maksymalna głębokość zbiornika wodnego to 4,6 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 79,2 m n.p.m. Natomiast A. Choiński określił poprzez planimetrowanie na mapach 1:50 000 wielkość jeziora na 7,5 ha[2].
Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski jezioro leży na terenie zlewni piątego poziomu Zlewnia jez. Niesłysz[9]. Identyfikator MPHP to 15819[9].
Zagospodarowanie[edytuj | edytuj kod]
Administratorem wód jeziora jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Utworzył on obwód rybacki, który obejmuje wody jeziora Księżno oraz wody jego odpływu aż do jeziora Niesłysz (Obwód rybacki Jezioro Księżno na rzece Odpływ z jeziora Księżno nr 1)[10]. Gospodarkę rybacką na jeziorze prowadzi Polski Związek Wędkarski Okręg w Zielonej Górze[11].
Ochrona środowiska[edytuj | edytuj kod]
Jezioro znajduje się na obszarze chronionego krajobrazu o nazwie Rynna „Ołoboku i Paklicy”[12]. Głównym założeniem ochronnym tej strefy jest ochrona naturalnego korytarza ekologicznego wzdłuż wspomnianej rynny polodowcowej[13]. W 1994 roku jezioro i otaczające go łąki zostały uznane przez władze gminy Świebodzin za użytek ekologiczny[3]. O ochronie tego obszaru zadecydował fakt licznego występowania w jego wodach, a także otaczających go szuwarach grążela żółtego, grzybieni białych, a także roślin chronionych w tym kłoci wiechowatej, bobrka trójlistkowego, kukułki szerokolistnej i gnieźnika jajowatego[14][3].
Jezioro Księżno jest objęte strefą ciszy[15].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Andrzej Richling i inni, Regionalna geografia fizyczna Polski : praca zbiorowa, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 125–126, ISBN 978-83-7986-381-5, OCLC 1288191487 [dostęp 2023-03-30].
- ↑ a b c d Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 550. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ a b c Geoserwis GDOŚ, Mapa interaktywna [online], geoserwis.gdos.gov.pl [dostęp 2023-06-15].
- ↑ Klub przyrodników. 2015. [dostęp 2015-12-07]. (pol.).
- ↑ Trzeboch. [w:] Elektroniczny słownik hydronimów Polski [on-line]. [dostęp 2023-06-07].
- ↑ Skampe, Meßtischblatt nr. 3858, 1:25 000, 1945
- ↑ Zarządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 listopada 1950 r. w sprawie przywrócenia i ustalenia urzędowych nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych (M.P. z 1950 r. nr 134, poz. 1720)
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 64380.
- ↑ a b Hydroportal, Informatyczny System Osłony Kraju [dostęp 2023-06-15].
- ↑ Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Ujednolicony wykaz obwodów rybackich 2022 [online], dane.gov.pl [dostęp 2023-06-15].
- ↑ PZW Zielona Góra, Interaktywna mapa wód [online], wody.pzw.zgora.pl [dostęp 2023-06-15].
- ↑ Rozporządzenie Nr 14 Wojewody Lubuskiego z dnia 24 lipca 2003 r. w sprawie określenia obszarów chronionego krajobrazu na terenie województwa lubuskiego [online].
- ↑ Projekt uchwały Sejmiku Województwa... – Rynna Paklicy i Ołoboku – Gmina Lubrza [online], bip.lubrza.pl, s. 54 [dostęp 2023-06-15] [zarchiwizowane z adresu 2022-04-06].
- ↑ Terra Projekt, Program ochrony środowiska dla gminy Świebodzin na lata 2015-2018 z perspektywą na lata 2019-2022 [online], bip.swiebodzin.eu, 2015.
- ↑ Powiat Świebodzin”, Uchwała NR X/91/2019 Rady Powiatu Świebodzińskiego z dnia 24 października 2019 r. w sprawie wprowadzenia zakazu używania jednostek pływających z silnikami spalinowymi na niektórych akwenach wodnych Powiatu Świebodzińskiego [online], 24 października 2019.