Księstwo zwienigorodzkie (dzielnica Księstwa Karaczewskiego)
Księstwo zwienigorodzkie[a] (ros. Звенигородское княжество) – księstwo udzielne z centrum w Zwienigorodzie nad Oką (Zwienigorodzie Siewierskim) w ramach księstwa karaczewskiego, jednego z księstw wierchowskich, istniejące w XIV-XV w.[1]
Historia
[edytuj | edytuj kod]Księstwo zwienigorodzkie powstała na skutek rozdrobnienia dawnego księstwo czernihowskiego jako dzielnica we wschodniej części księstwa karaczewskiego. Pod względem znaczenia zajmowała trzecie miejsce wśród innych dzielnic Karaczewszczyzny: po księstwie karaczewskim i księstwie kozielskim[2]. W 2 poł. XIV w., podobnie jak inne księstwa wierchowskie stało się lennem Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 2 poł. XV w. Zwienigorod i jego okolice, już wcześniej wyludnione, zostały spustoszone w wyniku wojen litewsko-moskiewskich, a terytorium księstwa ostatecznie przyłączono do Moskwy (wojna litewsko-moskiewska 1492-1494)[2].
Książęta zwienigorodzcy
[edytuj | edytuj kod]- (Andrzej Mścisławowicz: ?-1339[3]) – syn Mścisława Michałowicza, księcia karaczewskiego i kozielskiego, wnuk Michała I Wsiewołodowicza Świętego, zięć Olgimunta Holszańskiego, zginął z ręki swojego bratanka, Wasyla Pantalejmonowicza, w czasie walk o Kozielsk[4].
- Fiodor Andrzejewicz (Фёдор Андреевич: 1339 - po 1377) – syn Andrzeja Mścisławowicza, wzmiankowany w 1377 r. jako lennik Wielkiego Księstwa Litewskiego[4].
- Iwan Andrzejewicz Bołch (Іван Андреевич Болх) – syn Andrzeja Mścisławowicza, książę bołchowsko-zwienigorodzki w 2 poł. XIV w.[4], według niektórych źródeł protoplasta kniaziów Bołchowskich[5][4].
- Aleksander Fiodorowicz (Александр Фёдорович: po 1377 - 1408) – syn Fiodora Andrzejewicza, w 1408 r. przeszedł na służbę moskiewską, opuszczając swoje księstwo wraz z synami oraz Świdrygiełłą (swoim ówczesnym suzerenem) i innymi kniaziami karaczewskimi[4].
- Roman Iwanowicz (Роман Иванович:po 1408) – objął władzę w księstwie zwienigorodzkim po wyjeździe Aleksandra Fiodorowicza do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego[4].
Gleb Aleksandrowicz, syn Aleksandra Fiodorowicza, był kniaziem Zwienigorodskim jedynie z nazwiska. Przypuszcza się, że zmarł przed 1408 r., ponieważ wraz z ojcem i braćmi nie przeszedł na służbę moskiewską. Jego potomkowie służyli książętom twerskim[4].
Jako książę zwinogorodzki wymieniany jest także wyżej wspomniany (Wasyl Pantalejmonowicz), udzielny książę karaczewski[6].
Od Aleksandra Fiodorowicza i jego synów wywodzi się ród kniaziów Zwienigorodskich, którego przedstawiciele sprawowali w Rosji urzędy okolniczych, wojewodów i namiestników[7].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zgodnie z zasadami polskiej ortografii: Księstwo Zwienigorodzkie jako nazwa własna państwa, regionu, prowincji (sjp.pwn.pl/zasady) lub księstwo zwienigorodzkie jako nazwa okręgu administracyjnego w obrębie państwa (sjp.pwn.pl/zasady)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Звенигородское (Северское) удельное княжество. Все монархии мира. [dostęp 2013-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-23)]. (ros.).
- ↑ a b Древний Звенигород. geocaching.su, 2009-05-16. [dostęp 2013-07-17]. (ros.).
- ↑ Андрей Мстиславич , удельный князь Карачевский и Звенигородский. Все монархии мира. [dostęp 2013-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-11)]. (ros.).
- ↑ a b c d e f g Леонтій Войтович: Рюриковичі. Персональний склад. 3.9. Ольговичі. Карачевська гілка. W: Князівські династії східної Європи (кінець IX — початок XVI ст.): склад, суспільна і політична роль. Історико-генеалогічне дослідження. Львів: 2000.
- ↑ Болховские князья. W: Słownik encyklopedyczny Brockhausa i Efrona.
- ↑ Рафаил В. Зотов: О черниговских князьях по Любецкому синодику. СПб: 1892, s. 135-136.
- ↑ Звенигородские князья. www.russianfamily.ru. [dostęp 2013-07-17]. (ros.).