Kuklik szkarłatny

Kuklik szkarłatny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	kuklik
Gatunek	kuklik szkarłatny
	Nazwa systematyczna
	Geum coccineum Sm.; J. Sibthorp & J. E. Smith, Fl. Graec. prodr. 1:354. 1809 (Fl. graec. 5: t. 485. 1825)
Synonimy
	Geum borisii hort.;
	Geum borisii hort.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kuklik szkarłatny (Geum coccineum Sm.) – gatunek byliny należący do rodziny różowatych. Rodzimym obszarem jego występowania jest południowo-wschodnia Europa i Turcja, rozprzestrzenił się także miejscami w Europie Środkowej (Niemcy, Słowacja)^[3]. Jest wielu krajach, również w Polsce uprawiany jako roślina ozdobna.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Wyrastające z kłącza liczne łodygi tworzą wraz z liśćmi gęste kępy.
Łodyga: Wzniesiona, dołem pojedyncza, górą rozgałęziająca się, delikatnie owłosiona. Górna część zwykle wybarwiona na czerwonawy kolor. Osiąga wysokość do 60 cm. Pod ziemią silnie rozgałęzione kłącze.
Liście: Liście odziomkowe nieparzysto-pierzasto złożone. Sercowatego kształtu listek szczytowy wyraźnie większy od pozostałych, karbowany, podwójnie ząbkowany. Pozostałe listki szerokojajowate, podwójnie ząbkowane. Liście łodygowe znacznie mniejsze. Dolne o kształcie podobnym do liści odziomkowych, górne tylko 3-listkowe, przy czym środkowy listek ma krótki ogonek, boczne listki są siedzące. Wszystkie liście jasnozielonego koloru, o wyraźnych i owłosionych nerwach,
Kwiaty: Pojedyncze kwiaty wyrastają na długich szypułkach z kątów liści w górnej części łodygi. 6 trójkątnych, wydłużonych działek kielicha odgiętych w dół, pomiędzy nimi 6 bardzo wąskich, prostych działek. Korona o średnicy ok. 2 cm, złożona jest z 6 pomarańczowoczerwonych, wolnych płatków bez paznokcia, o szeroko owalnym kształcie, wyciętych na szczycie^[4]. Pręciki bardzo liczne, słupek jeden z bardzo licznymi, nitkowatymi szyjkami. Roślina kwitnie od maja do czerwca, jest owadopylna, w jesieni często powtarza kwitnienie, ale drugi raz kwitnie już słabiej.
Owoce: Liczne niełupki.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Roślina ozdobna. Jest uprawiana głównie ze względu na swoje kwiaty. Może spełniać również funkcje rośliny okrywowej, gdyż rozrasta się bardzo ekspansywnie, tworząc gęstą warstwę utrudniającą rozwój chwastów. Nadaje się do ogródków skalnych oraz na rabaty^[5]. Oprócz typowej formy uprawiane są również kultywary, np. `Werner Arends` – niski, dorastający tylko do 30 cm, o kwiatach jaskrawopomarańczowych^[6].

Uprawa[edytuj | edytuj kod]

Odpowiednie jest stanowisko słoneczne lub półcieniste^[6]. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby. Jest w pełni mrozoodpornym geofitem ryzomowym^[6]. Sadzi się gotowe sadzonki, lub kawałki kłącza, można też rozmnażać przez nasiona. Kłącze rozrasta się bardzo szybko, roślina stosunkowo szybko zagęszcza się, wskutek czego po kilku latach słabo kwitnie. Aby temu zapobiec co 4 lata należy kłącze wykopać, przerzedzić i ponownie zasadzić. Przekwitnięte kwiaty należy ściąć, co umożliwi silniejsze powtórne kwitnienie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-10].
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Miłowit Boguszewicz, Piotr Banaszczak: Katalog roślin II : drzewa, krzewy, byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich. Warszawa: Agencja Promocji Zieleni. Związek Szkółkarzy Polskich, 2003. ISBN 83-912272-3-5.
↑ ^a ^b ^c GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).

[3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-10].

[4] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[5] Miłowit Boguszewicz, Piotr Banaszczak: Katalog roślin II : drzewa, krzewy, byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich. Warszawa: Agencja Promocji Zieleni. Związek Szkółkarzy Polskich, 2003. ISBN 83-912272-3-5.

[E-6] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]