Kuntillet Ajrud
Kuntillet Ajrud (egipski arabski كونتيلة عجرود) – stanowisko archeologiczne pochodzące z końca IX lub początków VIII wieku p.n.e., znajdujące się w północno-wschodniej części półwyspu Synaj[1]. Często opisywne jako świątynia ale taka identyfikacja nie jest pewna[2].
Miejsce badano w latach 1975–1976 przed wycofaniem się wojsk izraelskich z tego regionu. Twierdza oraz główny budynek zostały podzielone na dwa pokoje, jeden duży, drugi mały, oba z niskimi ławami. Oba pokoje zawierały różne malowidła i inskrypcje na ścianach oraz dwa duże słoje na wodę (pithoi), po jednym w każdym pokoju. Malowidła na słojach (pithoi) przedstawiają różne zwierzęta, stylizowane drzewa oraz postacie ludzkie, które być może przedstawiają bogów. Rysunki wydają się być wykonane w ciągu dość długiego okresu przez różnych artystów gdyż nie tworzą spójnych scen. Ikonografia jest całkowicie syryjska lub fenicka i nie ma żadnych związków z egipskimi modelami spotykanymi w sztuce palestyńskiej[3].
W większości napisy są we wczesnym hebrajskim zapisanym alfabetem fenickim[4]. Wiele z nich ma charakter religijny odwołuje się do JHWH, Ela i Baala. Jahwe dwa razy pojawia się we zwrotach: „Jahwe z Samarii i jego Aszera” oraz „Jahwe z Temanu i jego Aszera”[5]. Panuje powszechna zgoda, że Jahwe jest tu połączony z Samarią (stolicą królestwa Izraela) oraz Temanem (w Edomie), co sugeruje, że Jahwe miał świątynię w Samarii oraz rodzi pytania o związki pomiędzy Jahwe a Kausem, narodowym bogiem Edomu[6]. „Aszera” najprawdopodobniej oznacza tu obiekt kultu (stylizowany być może jako drzewo), a związek Jahwe z boginią Aszerą, małżonką Ela, jest niejasny. Inskrypcje te wskazują zapewne na połączenie religii izraelskiej z okolicznymi kultami pogańskimi[7].
Inskrypcje[edytuj | edytuj kod]
Jedna z inskrypcji odnalezionych w Kuntilet Ajrud na ostrakonie z VIII wieku p.n.e.:
בירכתי אתכם ליהוה שומרון ולאשרתו
Berachti etkhem l’JHWH Szomron ul’Aszerato czyli: „Błogosławię ci przez JHWH z Samarii i jego Aszerę”.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gnuse, Robert Karl, "No other gods: emergent monotheism in Israel" (Sheffield Academic Press, 1997) str. 69, 70
- ↑ Judith M. Hadley, "The cult of Asherah in ancient Israel and Judah: evidence for a Hebrew goddess", (University of Cambridge Press, 2000) str. 108-110.
- ↑ Keel, Othmar, and Uehlinger, Christoph, "Gods, goddesses, and images of God in ancient Israel" (Fortress Press, 1998) str. 210-212.
- ↑ Bonanno, Anthony, "Archaeology and fertility cult in the ancient Mediterranean", (University of Malta, 1986) str. 238-240
- ↑ Bonanno, Anthony, "Archaeology and fertility cult in the ancient Mediterranean", (University of Malta, 1986) str. 238-240.
- ↑ Keel, Othmar, and Uehlinger, Christoph, „Gods, goddesses, and images of God in ancient Israel” (Fortress Press, 1998) str. 228.
- ↑ Keel, Othmar, and Uehlinger, Christoph, "Gods, goddesses, and images of God in ancient Israel" (Fortress Press, 1998) str. 232, 233.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hershel Shanks, The Persisting Uncertainties of Kuntillet ‘Ajrud., „Biblical Archaeology Review”, listopad 2012 (ang.).
- Ze'ev Meshel, Kuntillet ‘Ajrud: An Iron Age II Religious Site on the Judah-Sinai Border, Israel Exploration Society, 2012 (ang.).