36°12′19″N 75°12′28″E/36,205278 75,207778Kunyang Chhish
| ||
| ||
| Państwo |  Pakistan
| |
| Położenie | Gilgit-Baltistan | |
| Pasmo | Hispar Muztagh, Karakorum | |
| Wysokość | 7852 m n.p.m. | |
| Wybitność | 1765 m | |
| Pierwsze wejście | 26 sierpnia 1971 Z.A. Heinrich, J. Stryczyński, R. Szafirski, A. Zawada | |
Położenie na mapie Wyżyny Tybetańskiej  | ||
Położenie na mapie Azji  | ||
| 36°12′19″N 75°12′28″E/36,205278 75,207778
| ||
Kunyang Chhish (alternatywne pisownie nazwy: Khunyang Chhish, Kunyang Chhish, Kunyang Kish, Khiangyang Kish) – szczyt w Karakorum w Pakistanie, dwudziesty czwarty szczyt Ziemi pod względem wysokości nad poziomem morza i dwudziesty szósty pod względem wybitności.
Jeśli chodzi o wysokość względną, warta uwagi jest ściana południowo-zachodnia, o wysokości 2700 metrów[1].
Polska wyprawa 1971[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy zdobyty 26 sierpnia 1971 roku przez pierwszą powojenną polską wyprawę w Karakorum pod kierownictwem Andrzeja Zawady[2].
Przed Polakami Kunyang Chhish atakowały dwie wyprawy, brytyjsko-pakistańska w 1962 roku i japońska w trzy lata później. Obie zakończyły się tragicznie. Polacy wybrali najkrótszy wariant przedostania się na południową grań szczytu, która prowadziła przez południowo-wschodnią i lodową ścianę Ice Cake (Lodowe Ciastko). Droga była uciążliwa i niebezpieczna, jednak na wierzchołku Ciastka założono obóz II. 27 lipca Jan Franczuk z Eugeniuszem Chrobakiem i Janem Stryczyńskim (lekarzem wyprawy) po przejściu tzw. Rock Peak ustawili namiot obozu III (6450 m) na przełączce za najtrudniejszym odcinkiem grani. Rano 28 lipca, Franczuk odszedł na chwilę i wtedy, 10 m od namiotu i na chwilę przed przypięciem, załamał się pod nim śnieżny most, po którym moment wcześniej szedł Stryczyński. Wpadł w szczelinę lodową i został zmiażdżony. Wyciągnięto go po półgodzinie, reanimacja się nie powiodła[3].
6 sierpnia w obozie III odbył się symboliczny pogrzeb Jana Franczuka. Wyprawa była bliska załamania, jednak podjęto decyzję o jej kontynuowaniu. Zdobyciem trudnego olbrzyma nad lodowcem Hispar polski alpinizm rozpoczął wielką międzynarodową karierę w Karakorum i w Himalajach. Pokonanie go uznane zostało za moment powojennego odrodzenia się polskiego himalaizmu i punkt zwrotny na drodze do późniejszych sukcesów. Pokolenie Kunyang Chhish, przede wszystkim Zygmunt Andrzej Heinrich, Eugeniusz Chrobak, Janusz Kurczab i Ryszard Szafirski, stało się żywą legendą polskiego alpinizmu. Szczyt ten zdobyto dotąd (2021) tylko dwukrotnie, a od wejścia Brytyjczyków 11 lipca 1988 roku pozostaje niezdobyty[4]. 18 lipca 2013 roku wschodni wierzchołek Kunyang Chhish East (7400 m) osiągnęła grupa szwajcarsko-austriacka[1].
Dzieje polskiej wyprawy opisuje książka Ostatni atak na Kunyang Chhish (Józef Nyka, Andrzej Paczkowski, Andrzej Zawada, Sport i Turystyka, 1973). Do chwili obecnej zdobyty tylko dwukrotnie (drugie wejście po 17 latach w 1988 roku).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b David Crothers: Swiss-Austrian Trio Solves Technical Face in Kunyang Chhish Massif (ang.). Muzeum Andrzeja Zawady, 2013-08-14. [dostęp 2021-01-20].
- ↑ Kunyang Chhish 1971, Muzeum Andrzeja Zawady [dostęp 2021-01-20] (pol.).
- ↑ Grzybowski 2021 ↓, s. 35.
- ↑ Grzybowski 2021 ↓, s. 36.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Grzybowski: Wspomnienie polanickich ludzi gór. W: Krystyna Oniszczuk-Awiżeń (red.): XII Almanach Ziemi Kłodzkiej. Kłodzko: Oficyna Wydawnicza Brama, 2021, s. 33–43. ISBN 978-83-60549-56-8.
- Ostatni atak na Kunyang Chhish, Józef Nyka, Andrzej Paczkowski, Andrzej Zawada, Sport i Turystyka, Warszawa 1973
