Kurmangazy Sagyrbajuły
| |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Dziedzina sztuki | |
Kurmangazy Sagyrbajuły (kaz. Құрманғазы Сағырбайұлы), Sagyrbajew (ur. ok. 1818/1823, zm. 1889[1]) – kazachski muzyk i kompozytor, tworzący tradycyjne, krótkie formy muzyczne na dombrę – küj, wirtuoz dombry.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Kurmangazy Sagyrbajuły urodził się ok. 1818–1823 roku[1]. Od najmłodszych lat grał na tradycyjnej kazachskiej „lutni” – dombrze[1]. Komponował głównie tradycyjne, krótkie formy muzyczne – küj[2]. Spośród 60 zachowanych utworów Kurmangazego, do najbardziej popularnych utworów należą: Saryarka i Bałbyrauyn, chwalące piękno natury Kazachstanu; Serper i Adaj – traktujący o czynach bohaterów[3]. Küj „Kyszkentaj” poświęcony jest wydarzeniom powstania Ordy Bukiejewskiej pod przywództwem Isataja Tajmanuły[1].
Sagyrbajuły znany był z krytycznego spojrzenia na świat, m.in. winą za rozwarstwienie majątkowe Kazachów obarczał elity kazachskie i władze rosyjskie[1]. Za swoje poglądy był więziony w Orenburgu[1].
Sagyrbajuły zmarł w 1889 roku[1][3]. Zachowaniem spuścizny po Sagyrbajułym zajmował się Jewgienij Brusiłowski[1].
W 1934 roku powołano do życia orkiestrę muzyczną im. Kurmangazego Sagyrbajuły, która grała na kazachskich instrumentach ludowych, propagując tradycyjną muzykę kazachską[1]. W 1944 roku otwarto narodowe konserwatorium muzyczne, któremu w 1945 roku nadano imię Kurmangazego Sagyrbajuły[4]. Również jedno z największych pól ropy naftowej w Kazachstanie nosi imię Sagyrbajuły[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Didar Kassymova, Zhanat Kundakbayeva, Ustina Markus: Historical Dictionary of Kazakhstan. Scarecrow Press, 2012, s. 168. ISBN 978-0-8108-7983-6. [dostęp 2015-09-13]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Курмангазы Сагырбаев. [dostęp 2015-09-13]. (ros.).
- ↑ a b Национальная Библиотека Республики Казахстан: Kurmangazy Sagyrbaev. [dostęp 2015-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-22)]. (ang.).
- ↑ a b Didar Kassymova, Zhanat Kundakbayeva, Ustina Markus: Historical Dictionary of Kazakhstan. Scarecrow Press, 2012, s. 167. ISBN 978-0-8108-7983-6. [dostęp 2015-09-13]. (ang.).