L’Enrico
L'Enrico – epos bohaterski włoskiej poetki Lucrezii Marinelli[1], wydany po raz pierwszy w 1635 roku[1]. Opowiada on dzieje czwartej wyprawy krzyżowej, dowodzonej przez weneckiego dożę Enrica Dandola, która zdobyła Bizancjum[2].
Charakterystyka ogólna[edytuj | edytuj kod]
L'Enrico ovvero Bisanzio Acquistato (Henryk, albo Bizancjum zdobyte) jest dziełem o znacznych rozmiarach. Składa się z dwudziestu siedmiu pieśni[2]. Tym samym zalicza się do największych utworów epickich.
Forma[edytuj | edytuj kod]
L'Enrico został napisany oktawą[1][2], czyli strofą ośmiowersową rymowaną abababcc[3], będącą formą typową dla włoskiej epiki okresu renesansu i baroku. Strofa ta była wówczas powszechnie wykorzystywana przez poetów włoskich, a za ich przykładem również hiszpańskich i portugalskich, w eposach i poematach. Po mistrzowsku posługiwali się nią między innymi Luigi Pulci, Matteo Maria Boiardo, Ludovico Ariosto, Torquato Tasso, Alonso de Ercilla y Zúñiga i Luís de Camões[4]. U schyłku renesansu oktawa trafiła do Polski za sprawą Sebastiana Grabowieckiego i Piotra Kochanowskiego[5][6].
Feminizm autorki[edytuj | edytuj kod]
Lucrezia Marinella była kobietą niezależną, która próbowała współzawodniczyć z mężczyznami w dziedzinie dotąd dla nich zastrzeżonej[2], mianowicie wielkiej epiki bohaterskiej. Jakkolwiek tematem eposu są orężne czyny weneckiego dowódcy, poetka równoważy jego dokonania, kreując pełnowymiarowe postacie kobiece.
Przekład[edytuj | edytuj kod]
L'Enrico był utworem szerzej nieznanym światowej publiczności. Ten stan zmienił się wraz z opublikowaniem przez Marię Galli Stampino prozatorskiego przekładu eposu na język angielski.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Paolo Zaja: Marinelli, Lucrezia, w: Dizionario biografico. treccani.it. [dostęp 2016-11-16]. (wł.).
- ↑ a b c d Paola Malpezzi Price, Christine Ristaino: Lucrezia Marinella and the "querelle Des Femmes" in Seventeenth-century Italy. books.google.pl. s. 80. [dostęp 2016-11-16]. (ang.).
- ↑ ottava rima, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-11-16] (ang.).
- ↑ Wiktor Jarosław Darasz: Mały przewodnik po wierszu polskim. Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, 2003, s. 150-151. ISBN 83-900829-6-9.
- ↑ Barbara Otwinowska: "Dookoła Piotra Kochanowskiego przekładu "Jerozolimy wyzwolonej" /sprawa oktawy/", Maria Dłuska, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970: [recenzja Biuletyn Polonistyczny 13/38, 95]. bazhum.muzhp.pl, 1970. [dostęp 2016-11-16]. (pol.).
- ↑ Bogdan Walczak: Gofred abo Jeruzalem wyzwolona. Komentarz fililogiczny. verbasacra.pl. [dostęp 2016-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-16)]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- L'Enrico ovvero Bisanzio acquistato di Lucrezia Marinella, Giuseppe Antonelli, Venezia. books.google.pl, 1844. [dostęp 2016-11-16]. (wł.).
- Lucrezia Marinella: Enrico, or Byzantium Conquered. A Heroic Poem. Eduited and translated by Maria Galli Stampino. Chicago: The University of Chicago Press, 2009. ISBN 978-0-226-50548-0.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Niccolò Zorzi: Niceta Coniata fonte dell’ Enrico, ovvero Bisanzio acquistato (1635) di Lucrezia Marinella. openstarts.units.it. [dostęp 2016-11-16]. (wł.).