Leokadia Zorrilla, służąca artysty
_-_WGA10107.jpg)
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania | |
| Medium |
malowidło ścienne przeniesione na płótno |
| Wymiary |
147,5 × 129,4 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Leokadia Zorrilla, służąca artysty (hiszp. Una manola: doña Leocadia Zorrilla lub La Leocadia) – malowidło ścienne hiszpańskiego malarza Francisco Goi[1].
Okoliczności powstania[edytuj | edytuj kod]
Dzieło należy do cyklu 14 czarnych obrazów – malowideł wykonanych przez Goyę na ścianach jego domu Quinta del Sordo w latach 1819–1823. Zostały one sfotografowane przez Jeana Laurenta, a następnie przeniesione na płótna w latach 1874–1878 przez malarza Salvadora Martíneza Cubellsa. Obecnie znajdują się w zbiorach Muzeum Prado. Goya wykonał ten szczególny cykl obrazów na kilka lat przed śmiercią. Wyrażają jego lęk przed starością i samotnością, są również satyrą rodzaju ludzkiego i państwa hiszpańskiego[2].
Analiza[edytuj | edytuj kod]
Obraz przedstawia dojrzałą kobietę ubraną w żałobny strój. Kobieta stoi oparta o skałę lub kopiec z ziemi, nad którym widać ozdobne żelazne ogrodzenie umieszczane zwykle na mogiłach.
Krytycy czarnych obrazów zgodnie interpretują przedstawioną postać jako Leokadię Zorrilla y Galarza lub Leokadię Weiss (była żoną Isidora Weiss). Leokadia była gospodynią i kochanką Goi, mieszkała razem z artystą w Quinta del Sordo. Razem z nimi mieszkało dwoje dzieci Leokadii: Guillermo i Rosario, która mogła być córką Goi[3]. Związek z zamężną Leokadią mógł być jednym z powodów, dla których Goya zakupił dom Quinta del Sordo w odosobnionym miejscu poza miastem. W 1824 roku Leokadia wyjechała razem z Goyą do Francji i opiekowała się nim aż do śmierci artysty w 1828 roku.
Mogiła, którą widać na obrazie może nawiązywać do ciężkiej choroby, z którą zmagał się Goya w 1819 roku, na krótko przed namalowaniem czarnych obrazów. Goya chorował prawdopodobnie na tyfus lub żółtaczkę i był wtedy bliski śmierci. Swoje zmagania z chorobą przedstawił na obrazie Autoportret z doktorem Arrietą. Artysta mógł namalować własny grób, jako zapowiedź zbliżającej się śmierci.
Na obrazie Goi Leokadia ma zamyślony i nostalgiczny wyraz twarzy. Widać również smutek, ale nie rozpacz po stracie ukochanego. Czarny welon okrywa jej twarz i opada na ramiona. Żółtawe światło pada na twarz, ramiona i pierś Leokadii kontrastując z czernią jej żałobnego stroju. Grube czarne kontury zaznaczają sylwetkę Leokadii, w tle widać bladoniebieskie niebo i chmury w świetle dnia. W przeciwieństwie do innych czarnych obrazów krajobraz nie jest ciemny i przygnębiający, smutek wzbudza raczej sama przedstawiona na obrazie scena[4].
Tak jak w przypadku innych czarnych malowideł paleta barw jest bardzo ograniczona, dominuje czerń, ochra i odcienie niebieskiego. Te barwy podkreślają temat śmierci, wdowieństwa i żałoby. To dzieło, podobnie jak cała seria, zawiera elementy właściwe dla XX-wiecznego ekspresjonizmu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Fabienne Gambrelle. Francisco Goya. „Wielcy malarze, ich życie, inspiracje i dzieło”. 77, 1998-2005. Warszawa: Eaglemoss Polska. ISSN 1505-9464.
- ↑ Kazimierz Zawanowski: Francisco Goya y Lucientes. Warszawa: Arkady (W Kręgu Sztuki), 1975, s. 12.
- ↑ Sarah Carr-Gomm: Francisco Goya. Parkstone International, 2011, s. 14. ISBN 17-8042-291-1.
- ↑ Valeriano Bozal: Goya: Pinturas Negras: Guía de Sala. Madryt: Alianza, Fundación Amigos del Museo, 1999, s. 19.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Francisco Goya. Poznań: Oxford Educational, 2006, seria: Wielka kolekcja sławnych malarzy. ISBN 83-7425-497-1.