Lore Zech
Lore Zech (ur. 24 września 1923 w Gütersloch[1][2], zm. 13 marca 2013[1]) – niemiecka cytogenetyk pracująca na uczelniach w Szwecji i w Niemczech, pionierka w zakresie metodyki badania chromosomów.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W wieku 4 lat została sierotą[1]. Po śmierci rodziców była wychowywana przez babcię w regionie Sauerland[1]. Studiowała na uczelniach w Bonn, Tybindze i Marburgu[3]. Stopień doktora uzyskała w Instytucie Maxa Plancka w Tybindze[2].
W 1953 wraz z mężem wyjechała do Szwecji i kontynuowała kształcenie w Instytucie Karolinska w Sztokholmie, tam też rozpoczęła karierę zawodową[1][3]. W latach 60., wraz z szefem tamtejszego Instytutu Badań Komórkowych i Genetyki, Torbjörnem Casperssonem, opracowała technikę prążkowania chromosomów, tzw. Q-banding, która pozwalała na wyróżnienie poszczególnych chromosomów podczas ich obserwacji[3]. Był to pierwszy opracowany typ prążkowania, przyjęty oficjalnie przez środowisko w 1971 na międzynarodowej konferencji Standardization in Human Cytogenetics w Paryżu[2]. Po kilku latach opracowaną przez nią metodę zaczęto zastępować bardziej efektywną metodą G-bandingu[2].
W latach następnych Zech zajmowała się badaniem nietypowości w układzie chromosomów u osób chorych na nowotwory i schorzenia wrodzone[3]. Zech, wykorzystując swoją metodę prążkowania, wyróżniła m.in. charakterystyczną translokację chromosomów u chorych na chłoniaka Burkitta[1]. W 1989 przeszła na emeryturę[3]. Kontynuowała swoje badania na oddziale genetyki klinicznej Szpitala Uniwersyteckiego w Uppsali[3]. W 1999 została członkiem honorowym European Society of Human Genetics (ESHG)[3]. Publikowała w czasopismach "Experimental Cell Research" i "Hereditas"[2].
Odznaczona została Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec 1. klasy[2]. ESHG przyznało jej nagrodę im. Mauro Baschirotto; była pierwszą osobą, która otrzymała to wyróżnienie[2]. Uniwersytet Chrystiana Albrechta w Kilonii przyznał jej doktorat honorowy[2]. Znalazła się w gronie 1000 najczęściej cytowanych naukowców współczesnych okresu 1965–1978[2]. Przyczyną jej śmierci była białaczka[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Brigitte Schlegelberger, In memoriam: Prof. Dr. rer. nat. Dr. med. h.c. Lore Zech; 24.9.1923 – 13.3.2013: Honorary member of the European Society of Human Genetics, Honorary member of the German Society of Human Genetics, Doctor laureate, the University of Kiel, Germany, „Molecular Cytogenetics” (6), 2013, DOI: 10.1186/1755-8166-6-20.
- ↑ a b c d e f g h i Felicitas Söhner, Nils Hansson, Placing women in Cytogenetics: Lore Zech and the chromosome banding technique, „Molecular Cytogenetics” (40), 2021, DOI: 10.1186/s13039-021-00560-3.
- ↑ a b c d e f g Professor Lore Zech [online], European Cytogeneticists Association [dostęp 2022-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-29].