Tekst źródłowy strony Luteranizm

{{Dopracować|więcej przypisów=2023-04}}
{{Wyznanie infobox
 |nazwa                     = Luteranizm
 |kod języka                = 
 |nazwa oryginalna          = 
 |grafika                   = Lutherrose.svg
 |podpis grafiki            = [[Róża Lutra]] – symbol [[reformacja|reformacji]] protestanckiej, zaprojektowany i opisany przez [[Marcin Luter|Marcina Lutra]]<ref name=kw>{{cytuj stronę | url = https://books.google.pl/books?id=hDOKnZkSy8MC&pg=PA30&dq=r%C3%B3%C5%BCa+lutra&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwioxeX1tYH3AhUTSfEDHVsnAnIQ6AF6BAgAEAE#v=onepage&q=r%C3%B3%C5%BCa%20lutra&f=false | tytuł = Kultura wizualna a edukacja | autor = Natalia Pater-Ejgierd | opublikowany = books.google.pl | praca = Słowo i obraz | data = 2010 | język = pl | data dostępu = 2022-04-07}}</ref>
 |dewiza                    = 
 |dewiza nazwa polska       = 
 |hymn                      = 
 |hymn nazwa polska         = 
 |religia                   = [[Chrześcijaństwo]]
 |1. wyznanie               = [[Protestantyzm]]
 |2. wyznanie               = 
 |3. wyznanie               = 
 |ustrój kościelny          = 
 |obrządek                  = 
 |prądy teologiczne         = 
 |nurty pobożnościowe       = 
 |patron                    = 
 |siedziba                  = 
 |zwierzchnik               = 
 |tytuł zwierzchnika        = 
 |organ ustawodawczy        = 
 |zasięg geograficzny       = 
 |członkostwo               = 
 |założyciel                = [[Marcin Luter]]
 |data utworzenia           = [[XVI wiek]]
 |data rozwiązania          = 
 |data reaktywacji          = 
 |wydzielono                = 
 |połączono                 = 
 |miejsce utworzenia        = 
 |włączono do               = 
 |miejsce rozwiązania       = 
 |miejsce reaktywacji       = 
 |rok danych statystycznych = 2019
 |liczba wiernych           = 77,5 mln<ref name=lutheranworld>{{Cytuj stronę | url = https://www.lutheranworld.org/content/resource-lwf-membership-statistics-2019 | tytuł = LWF Membership Statistics 2019 | autor = Lutheran World Information | data = maj 2020 | opublikowany = lutheranworld.org | data dostępu = 2021-09-21}}</ref>
 |liczba osób duchownych    = 
 |liczba osób zakonnych     = 
 |liczba misjonarzy         = 
 |1. nazwa agendy           = 
 |1. liczba agend           = 
 |2. nazwa agendy           = 
 |2. liczba agend           = 
 |3. nazwa agendy           = 
 |3. liczba agend           = 
 |4. nazwa agendy           = 
 |4. liczba agend           = 
 |5. nazwa agendy           = 
 |5. liczba agend           = 
 |6. nazwa agendy           = 
 |6. liczba agend           = 
 |7. nazwa agendy           = 
 |7. liczba agend           = 
 |8. nazwa agendy           = 
 |8. liczba agend           = 
 |mapa                      = 
 |opis mapy                 = 
 |commons                   = Category:Lutheranism
 |wikiźródła                = 
 |wikicytaty                = 
 |wikinews                  = 
 |www                       = 
}}
'''Luteranizm''' – [[Doktryna religijna|doktryna]] [[Teologia|teologiczna]] i [[Chrześcijaństwo|chrześcijański]] ruch [[Reformacja|reformacyjny]], zapoczątkowany przez [[Marcin Luter|Marcina Lutra]] w XVI wieku<ref>{{Encyklopedia PWN | tytuł = Luteranizm | id = 3934586 | data dostępu = 2021-07-29}}</ref> (za datę jego rozpoczęcia uważa się rok [[1517]]). Jest to najstarszy i czołowy nurt [[protestantyzm]]u. Największą grupę Kościołów luterańskich zrzesza [[Światowa Federacja Luterańska]], do której w 2019 roku należało 145 Kościołów w 98 państwach z gronem blisko 77,5 mln wiernych.

== Historia ==
[[Niemcy (naród)|Niemiecki]] [[Eremita|mnich]] (1506) i [[ksiądz]] (1507) pochodzący z wykształconej rodziny [[Marcin Luter]] sprzeciwiał się praktyce sprzedaży [[odpust]]ów, w wyniku czego 31 października 1517, zawiesił na [[drzwi]]ach [[Kościół Wszystkich Świętych w Wittenberdze|kościoła zamkowego w Wittenberdze]] (powodowało to, że każdy człowiek umiejący czytać po niemiecku bez problemu mógł to zrozumieć) [[95 tez]], w których nie zaatakował samej idei odpustu, lecz wyjaśniał jego znaczenie oraz istotę [[Pokuta (religia)|pokuty]].

Luter kierował się przede wszystkim ideą sola scriptura (tylko Pismo) co oznacza powrót do idei pierwotnego chrześcijaństwa, a zarazem odrzuceniem zdecydowanej części praktyk i interpretacji Pisma przedstawianych przez Kościół katolicki. Opierał się też na XIV-wiecznych ideach księdza [[John Wycliffe|Johna Wyclifa]] z Anglii.

Dzięki wynalezieniu [[druk]]u, nowe idee Marcina Lutra rozprzestrzeniły się szybciej niż idee Jana Husa powstałe 100 lat wcześniej. Jako pierwsi zareagowali [[Humanizm|humaniści]] z [[Erazm z Rotterdamu|Erazmem z Rotterdamu]] i [[Tomasz More|Tomaszem Morusem]] na czele. Ten ostatni wystąpił przeciwko przekonaniom Lutra. [[Stolica Apostolska|Rzym]] także zareagował, wytaczając Lutrowi proces o [[Herezja|herezję]]. W 1518 Luter musiał przedstawić swoje idee podczas obrad [[Sejm Rzeszy (Święte Cesarstwo Rzymskie)|Sejmu Rzeszy]] w [[Augsburg]]u. Ponieważ jednak [[Cesarz rzymski (Święte Cesarstwo Rzymskie)|cesarz]] [[Maksymilian I Habsburg]] nie był w najlepszych stosunkach z [[papież]]em, nie zdecydował się na ukaranie zakonnika. Dochodzenie przeciwko Lutrowi zaowocowało [[Bulla|bullą]]  ''[[Exsurge Domine]]''. W bulli [[Leon X]] domagał się od Lutra odwołania swojej nauki i ukorzenia się przed Rzymem. Jako że papież nie odpowiadał w przeszłości na apele Lutra o reformy, ten zlekceważył papieża – w odwecie zakazano na niektórych [[uniwersytet]]ach jego pism, on z kolei spalił bullę przy udziale publiczności w grudniu 1520 roku.

3 stycznia 1521 roku rozpoczyna się oficjalnie [[reformacja]]: Leon X bullą ''[[Docet pontificem Romanum]]'' wyklął Marcina Lutra. Cesarz [[Karol V Habsburg]] wezwał Lutra przed oblicze Sejmu Rzeszy do Wormacji. Decyzją cesarza i sejmu wormackiego skazano Lutra na [[Banicja|banicję]]. Z uwagi na wyrok nikt nie mógł udzielić schronienia a każdy mógł go bezkarnie zabić. W celu chronienia Lutra upozorowano jego porwanie i umieszczono na [[Zamek Wartburg|zamku Wartburg]]. Za incydentem stał [[Fryderyk III Mądry|Fryderyk Mądry]], książę-elektor [[Saksonia|Saksonii]].

Na zamku w Wartburgu Marcin Luter napisał [[Postylla|postyllę]] (zbiór kazań), wydaną w 1527. Zabrał się też do tłumaczenia na język ojczysty [[Biblia|Biblii]] i wydał już we wrześniu 1522 [[Nowy Testament]], a w roku 1534 całe Pismo Święte w [[Język niemiecki|języku niemieckim]].

Luter opuścił w marcu 1522 Wartburg i zjawił się w Wittenberdze. Wprowadził [[Eucharystia (sakrament)|Komunię Świętą]] pod obiema postaciami, zniesienie [[celibat]]u, zakaz [[Żebranie|żebraniny]] mnisiej, zniesienie nabożeństw prywatnych i [[Wotywa|wotywnych]], zwolnienie od [[Śluby zakonne|ślubów zakonnych]]. W roku 1523 zginęli w [[Bruksela|Brukseli]] na [[Spalenie na stosie|stosie]] pierwsi męczennicy reformacji: [[Hendrik Voes|Henryk Voes]] i [[Johann Esch|Jan Esch]], zakonnicy [[Augustianie|klasztoru augustiańskiego]] w [[Antwerpia|Antwerpii]]. Liczba współpracowników Lutra rosła. Jednym z nich był [[Filip Melanchton]], profesor języków greckiego i hebrajskiego, oraz prawnik w Wittenberdze.

W roku 1525 wprowadził Luter w Wittenberdze zreformowaną liturgię [[Msza|mszy]] ({{Niem.|Deutsche Messe}}). Straciła ona [[Średniowiecze|średniowieczny]] charakter ofiary. Częściowo miejsce [[Łacina|łaciny]] zajął język narodowy; wielkie znaczenie zyskało [[kazanie]] jako głos prawdy Bożej, wyrażanej ustami kaznodziei; szczyt zaś stanowiła Komunia Święta. Poważne miejsce wśród i obok liturgii przyznano pieśni i modlitwie. Luter ułożył szereg nowych pieśni kościelnych. Dobra klasztorne przekazano na cele oświatowe i dobroczynne dla ludu. Powstały szkoły ludowe; obowiązki nauczycielskie pełnili przeważnie dawniejsi mnisi, poświęcający się pracy zawodowej. Nie zapomniano też o opiece nad sierotami, biednymi i chorymi. Zmiany, wprowadzone w Wittenberdze, przyjęła Saksonia, następnie i inne kraje, objęte wittenberskim ruchem reformacyjnym. Celem ustalenia nowego porządku kościelnego Luter odbył w następnych latach powszechną wizytację parafii wittenberskiego okręgu kościelnego. Podczas wizytacji parafii Luter przekonał się o zastraszającym braku znajomości zasadniczych prawd wiary u ogółu ludności, a nawet wśród duchowieństwa. Żeby brak ten usunąć, napisał i wydał w roku 1529 Mały i Duży Katechizm, przeznaczając Mały dla świeckich, Duży dla duchownych<ref>ks. dr Andrzej Buzek, ''Historia Kościoła'', Warszawa 1957, „Strażnica Ewangeliczna”</ref>.

Sejm, obradujący w Spirze w 1529 pod przewodnictwem króla Ferdynanda, zabronił dalszego szerzenia reformacji. Książęta i miasta ewangelickie przeciwne tej uchwale sejmu spiskiego wnieśli stanowczy protest. Wtedy, po raz pierwszy, na określenie zwolenników reformacji użyto nazwy protestanci.

W roku 1530 zebrał się sejm w Augsburgu. Wziął w nim udział cesarz Karol V i pozwolił odczytać przed plenum sejmowym zasady reformacji spisane przez Filipa Melanchtona. Otrzymały one nazwę [[Wyznanie augsburskie|Wyznania Augsburskiego]] (Confessio Augustana). Kościoły ewangelickie (luterańskie) postawiły je na naczelnym miejscu wśród swych ksiąg symbolicznych. Od zasad reformacji ujętych w Wyznaniu Augsburskim pochodzi nazwa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce.

== Główne zasady luteranizmu ==
Luteranie opierają swoją wiarę pięciu filarach wiary: [[Sola scriptura|tylko Pismo]], [[Solus Christus|tylko Chrystus]], [[Sola fide|tylko wiarą]], [[Sola gratia|tylko łaska]] i  [[Soli Deo|Soli Deo Gloria]]. Najistotniejszą z nich jest zasada „Tylko Chrystus”, której podporządkowane są wszystkie inne. Oznacza ona, że tylko Jezus Chrystus, Syn Boga Ojca, prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, dzięki działaniu Ducha Świętego narodzony z Marii Panny, jest jedynym pośrednikiem między człowiekiem a Bogiem, jedynym Zbawicielem i ratunkiem dla grzesznika, który zbawienie przyjmuje z darowanej łaski, bez własnej zasługi, poprzez wiarę w Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego Pana. Taka wiara rodzi się ze słuchania Słowa Bożego (''[[solum Verbum]]''), zwiastowanego w [[Prawo i Ewangelia|Prawie i Ewangelii]]. Nauka o usprawiedliwieniu w Kościele luterańskim podkreśla, że nie zbawiają uczynki, a jedynie wiara w usprawiedliwiające dzieło Chrystusa, dokonane na krzyżu Golgoty. Usprawiedliwiony człowiek aż do swej śmierci, ze względu na zepsucie swej natury, pozostaje grzesznikiem, jednak ze względu na otrzymaną w darze sprawiedliwość Chrystusa jest sprawiedliwy – dlatego jest równocześnie sprawiedliwym i grzesznikiem (łac. ''simul iustus et peccator''). Dobre uczynki pokazują, czy wiara jest prawdziwa – człowiek czyni dobrze nie dlatego, aby być zbawionym, ale czyni dobrze dlatego, że Chrystus złożył z życia swego jedyną i niepowtarzalną ofiarę dla zbawienia całego świata.

Wybrane elementy doktryny i praktyki:
* odrzucenie dogmatów ustanowionych przez [[Sobór powszechny|sobory]] i [[papież]]y z wyjątkiem postanowień czterech pierwszych [[Sobór powszechny|soborów powszechnych]]; tylko [[Biblia|Pismo Święte]] jest źródłem objawienia (zasada ''[[sola scriptura|Sola Scriptura]]'').
* Głową Kościoła nie jest [[papież]], ale [[Jezus Chrystus]], będący jedynym pośrednikiem w zbawieniu (''[[Solus Christus]]'').
* dla zbawienia najważniejszy jest wewnętrzny akt wiary ([[Sola fide]]). [[Wiara (chrześcijaństwo)|Wiara]] jest ufnością wobec Boga i posłuszeństwem jego woli, a dopiero owocem wiary są dobre uczynki.
* wiara w zbawienie z łaski usprawiedliwiającej, która została człowiekowi darmo dana bez jego jakiejkolwiek zasługi przez Boga w Jezusie Chrystusie ([[Sola gratia|Sola Gratia]]).
* Chwalenie jedynego Boga ([[Soli Deo|Soli Deo Gloria]]), Ojca Chrystusa
* [[sakrament]]y są „znakami i świadectwami woli Bożej”. Uznawane są jedynie dwa: [[Chrzest]] i [[Eucharystia (sakrament)|Komunia Św.]], podawana pod dwiema postaciami. Chrzest, uznawany za środek łaski Bożej, udzielany jest również niemowlętom. Obecność [[Jezus Chrystus|Chrystusa]] w eucharystii jest rozumiana jako rzeczywista i cielesna. Określa się ją mianem [[Konsubstancjacja|konsubstancjacji]] (współistnienie), gdyż w zgodnie z tym poglądem w sakramencie obecne są jednocześnie ciało Chrystusa i chleb eucharystyczny oraz krew Chrystusa i wino eucharystyczne.
* [[Maria z Nazaretu|Matkę Jezusa]] jako „błogosławioną między niewiastami” luteranie otaczają szacunkiem, lecz od tego szacunku daleko jest do czci, jaka należy się jedynie Bogu. Luteranie nie uznają [[Święci i błogosławieni Kościoła katolickiego|"Świętych"]] – modlić wolno się tylko do [[Trójca Święta|Trój jedynego]] [[Bóg|Boga]]; natomiast święci traktowani są jako męczennicy, oraz zwykli ludzie.
* pobożność ewangelicka opiera się głównie na posłuszeństwie wobec Słowa Bożego, na szczerej modlitwie, przykładnym życiu rodzinnym i sumiennym wykonywaniu wszelkich obowiązków.
* luteranie rzadko praktykują [[Spowiedź powszechna|spowiedź powszechną]], obok niej uznają także [[Spowiedź inywidualna|spowiedź indywidualną.]]
* Duchowni – [[biskup]]i, [[Ksiądz|księża]] i [[diakon]]i przewodniczą obrzędom i organizują je. Nie obowiązuje ich [[celibat]]. Luteranie uznają [[Powszechne kapłaństwo wszystkich wierzących|kapłaństwo powszechne ochrzczonych]].

Luteranizm uznaje trzy główne staro-kościelne symbole Kościoła Chrystusowego (wyznania apostolskie, nicejsko-konstantynopolitańskie i atanazjańskie). [[Księgi symboliczne|Księgami symbolicznymi]] luteranizmu są: niezmienione Augsburskie wyznanie wiary, Obrona tegoż Wyznania, Artykuły Szmalkaldzkie, obydwa Katechizmy księdza doktora Marcina Lutra i Formuła Zgody.

== Luteranie na świecie ==
[[Plik:Martin Luther, 1529.jpg|thumb|240px|Marcin Luter, portret pędzla [[Lucas Cranach starszy|Lucasa Cranacha starszego]]]]
Według danych za rok 2019 na świecie żyło ponad 77 mln luteran. Ponad 32 mln z nich mieszka w [[Europa|Europie]], lecz są oni obecni także na innych kontynentach, co jest skutkiem zarówno [[Emigracja|emigracji]] z kontynentu europejskiego, jak i misji. W Europie luteranizm stanowi dominujące wyznanie w [[Szwecja|Szwecji]], [[Dania|Danii]], [[Norwegia|Norwegii]], [[Islandia|Islandii]], [[Finlandia|Finlandii]], [[Estonia|Estonii]], na [[Łotwa|Łotwie]] oraz w północnych i środkowych [[Niemcy|Niemczech]].

W 2010 roku zdecydowana większość wyznawców luteranizmu, bo ponad 70,5 mln (95,04%) należała do Kościołów zrzeszonych w [[Światowa Federacja Luterańska|Światowej Federacji Luterańskiej]]. Światowa Federacja Luterańska została założona w 1947 roku, należy do niej 145 kościołów z 98 państw<ref name=LWF>{{Cytuj stronę | url = https://www.lutheranworld.org/content/member-churches | tytuł = LWF membership represents over 74 million Christians in the Lutheran tradition in 98 countries across the globe | opublikowany = lutheranworld.org | język = en | data dostępu = 2018-03-04}}</ref>. Siedziba ŚFL znajduje się w [[Genewa|Genewie]]. Przewodniczącym Światowej Federacji Luterańskiej jest ks. bp [[Munib Younan]] (Kościół Ewangelicko-Luterański w Jordanii i Ziemi Świętej). Istnieją też dwie inne luterańskie międzynarodowe organizacje międzykościelne: [[Międzynarodowa Rada Luterańska]] i [[Wyznająca Konferencja Ewangelicko-Luterańska]]. Niewielka liczba luteran należy do Kościołów niezrzeszonych w żadnej z tych organizacji.

Światowa Federacja Luterańska w 2020 roku opublikowała dane statystyczne dotyczące luteranizmu za rok 2019. Przy ich interpretacji należy brać pod uwagę różną metodykę określania liczby wiernych stosowaną przez różne Kościoły, brak aktualizacji niektórych danych, a także zmiany administracyjne<ref>Dariusz Bruncz: [http://www.ekumenizm.pl/content/article/20100326153446235.htm Ponad 70 milionów członków ŚFL]. [[Ekumenizm.pl|Ekumeniczna Agencja Informacyjna]], 26 marca 2010. [dostęp 2010-07-14].</ref>. W statystykach tych do luteran zaliczani są też wierni [[Kościoły ewangelicko-unijne|Kościołów ewangelicko-unijnych]]. Niektóre z tych danych przedstawiają poniższe tabele<ref name="LWF" /><ref name="lutheranworld" />:
<div class="wikiflex shrink-grow" style="column-gap:.5em; align-items: baseline;">
{|class="wikitable"
|+ Liczba luteran według części świata
|-
! Część świata !! Liczba członków ŚFL w 2019
|-
| [[Afryka]] || {{L|f=tak|28106430}}
|-
| [[Azja]] || {{L|f=tak|12407069}}
|-
| [[Europa]] || {{L|f=tak|32565724}}
|-
| [[Ameryka Łacińska]] i [[Karaiby]] || {{L|f=tak|755924}}
|-
| [[Ameryka Północna]] || {{L|f=tak|3658842}}
|-
! Łącznie !! {{L|f=tak|77493989}}
|}
{| class="wikitable"
|+ 10 państw o największej liczbie luteran w 2019
|-
! Państwo !! Liczba luteran ŚFL
|-
| {{Państwo|DEU}} || 10 814 631
|-
| {{Państwo|ETH}} || 10 404 128
|-
| {{Państwo|TZA}} || 7 916 253
|-
| {{Państwo|SWE}} || 5 900 000
|-
| {{Państwo|IDN}} || 5 705 589
|-
| {{Państwo|IND}} || 4 386 957
|-
| {{Państwo|DNK}} || 4 339 511
|-
| {{Państwo|FIN}} || 3 800 000
|-
| {{Państwo|NOR}} || 3 746 308
|-
| {{Państwo|USA}} || 3 563 842
|}
{| class="wikitable"
|+ 10 największych Kościołów luterańskich w 2019
|-
! Nazwa Kościoła !! Liczba wiernych
|-
| [[Etiopski Kościół Ewangelicki Mekane Yesus|Ewangelicki Kościół Etiopii Mekane Yesus]] || 10 404 128
|-
| [[Ewangelicko-Luterański Kościół Tanzanii]] || 7 916 253
|-
| [[Kościół Szwecji]] || 5 900 000
|-
| [[Kościół Danii|Kościół Ewangelicko-Luterański w Danii]] || 4 339 511
|-
| [[Chrześcijański Kościół Protestancki Batak]] || 4 133 000
|-
| [[Malgaski Kościół Luterański]] || 4 000 000
|-
| [[Ewangelicko-Luterański Kościół Finlandii|Kościół Ewangelicko-Luterański w Finlandii]] || 3 800 000
|-
| [[Kościół Norwegii]] || 3 746 308
|-
| [[Kościół Ewangelicko-Luterański w Ameryce]] || 3 563 842
|-
| Andhra Evangelical Lutheran Church (Indie) || 3 000 000
|}
</div>
== Luteranie w Polsce ==
[[Plik:Bp Jerzy Samiec 2011.jpg|thumb|240px|Ks. Jerzy Samiec – biskup Kościoła Luterańskiego w Polsce]]
W Polsce żyje około 61 tysięcy luteran<ref name="GUS2017">{{Cytuj | autor = Dominik Rozkrut i in. | tytuł = Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2017 | wydawca = [[Główny Urząd Statystyczny|GUS]] | miejsce = Warszawa | data = 2016 | s = 194, 195 | issn = 1506-0632 | wolumin = LXXVII}}</ref>, należą oni do [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP|Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP]]. Największe skupisko wiernych w Polsce znajduje się na [[Śląsk Cieszyński|Śląsku Cieszyńskim]]. [[Biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP|Biskupem Kościoła]] jest ks. bp [[Jerzy Samiec]], który jest z mocy urzędu biskupa także prezesem [[Konsystorz]]a, wiceprezesem Konsystorza jest [[Adam Pastucha]]; prezesem [[Synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP|Synodu]] jest ks. [[Doktor (stopień naukowy)|dr]] [[Adam Malina]]. Kościół organizacyjnie podzielony jest na 6 [[Diecezja|diecezji]]: [[Diecezja warszawska (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP)|diecezję warszawską]] (z siedzibą w [[Pabianice|Pabianicach]]), [[Diecezja cieszyńska|diecezję cieszyńską]] (z siedzibą w [[Bielsko-Biała|Bielsku-Białej]]), [[Diecezja katowicka (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP)|diecezję katowicką]] (z siedzibą w [[Katowice|Katowicach]]), [[Diecezja wrocławska (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP)|diecezję wrocławską]] (z siedzibą we [[Wrocław]]iu), [[Diecezja pomorsko-wielkopolska|diecezję pomorsko-wielkopolską]] (z siedzibą w [[Sopot|Sopocie]]) i [[Diecezja mazurska|diecezję mazurską]] (z siedzibą w [[Kętrzyn]]ie). Synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce przyjął wprowadzenie ordynacji kobiet na księży 16 października 2021 roku. Komisja Skrutacyjna podała następujące wyniki: oddano 59 głosόw, w tym 5 online. Wszystkie były ważne. Za wnioskiem Synodalnej Komisji Kobiet oddano 45 głosόw, przeciwko niemu 13, a jedna osoba wstrzymała się od zabrania stanowiska w sprawie. Dyskusja na ten temat toczyła się w Polsce z przerwami od około 70 lat. Od 1963 roku absolwentki teologii ewangelickiej mogły nauczać jako katechetki, odprawiać Nabożeństwa Słowa i pełnić funkcje duszpasterskie w parafii. W 1999 roku umożliwiono im objęcie diakonatu. Kobiety mogły podejmować pracę misyjną, charytatywną, prowadzić śluby i pogrzeby, udzielać sakramentu chrztu, a od 2016 roku Wieczerzy Pańskiej. Nie mogły jednak samodzielnie prowadzić parafii. W 2008 roku Synodalna Komisja Teologii i Konfesji ogłosiła, że ''nie istnieją przeszkody o charakterze teologicznym w ordynacji kobiet na księży.'' Kwestia była tematem burzliwych dyskusji w środowisku polskiego protestantyzmu oraz na sesjach Synodu Kościoła. Pomimo niejasności i kontrowersji, ostatecznie podjęto ustawę wprowadzającą możliwość ordynacji kobiet na księży. Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2022 roku<ref>{{Cytuj |autor = Kamil Basinski |tytuł = Marcin Luter w cytatach: Ordynacja kobiet w Polsce przyjęta |data = niedziela, 17 października 2021 |data dostępu = 2021-10-20 |opublikowany = Marcin Luter w cytatach |url = https://projektluter.blogspot.com/2021/10/ordynacja-kobiet-w-polsce-przyjeta.html}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Synod zagłosował za ordynacją kobiet na księży |data = sobota, 16 października 2021 |data dostępu = 2021-11-10 |opublikowany = Kościół Ewangielicko-Augsburski w Polsce |url = https://www.luteranie.pl/synod-zaglosowal-za-ordynacja-kobiet-na-ksiezy/}}</ref>.

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia katolicka | miejsce = [[Lublin]] | data = 2006 | inni = red. E. Ziemann | tom = XI | rozdział = Luter Marcin, 1483–1546, jeden z inicjatorów Reformacji 1. Życie i działalność | autor r = [[Paweł Janowski]]}}
* {{cytuj książkę | autor = [[Andrzej Buzek]] | tytuł = Historia Kościoła | wydawca = [[Wydawnictwo Strażnica Ewangeliczna]] | miejsce = [[Warszawa]] | data = 1956}}

== Linki zewnętrzne ==
{{wikisłownik|luteranizm}}

* [http://www.luteranie.pl/ Serwis Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego]
* [http://www.bik.luteranie.pl/ Oficjalny portal informacyjny Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego]
* [http://www.luter.pl/ Witryna dotycząca luteranizmu i osoby ks. Marcina Lutra]
* [http://www.lutheranworld.org/ Światowa Federacja Luterańska]

{{Luteranizm}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Luteranizm| ]]
[[Kategoria:Teologia protestancka]]