László Bitó
 László Bitó (2007) | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
7 września 1934 |
| Data i miejsce śmierci |
14 listopada 2021 |
| doktor nauk fizjologia | |
| Specjalność: okulistyka | |
| Alma Mater |
Bard College |
László Z. Bitó (ur. 7 września 1934 w Budapeszcie, zm. 14 listopada 2021 tamże[1]) – węgierski fizjolog, powieściopisarz i eseista[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Młodość i wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Budapeszcie[3]. Jego rodzina została zmuszona do opuszczenia stolicy kraju w 1951 roku[4]. Pracował w kopalni w Komló i był lokalnym przywódcą strajków podczas rewolucji w 1956 roku[4][2]. Po tym, jak rewolucja została stłumiona przez interwencyjne wojska radzieckie, uciekł do Stanów Zjednoczonych, gdzie zdobył stypendium i został fizjologiem. Otrzymał tam azyl. W latach 1956–1960 studiował na Bard College. W 1963 roku uzyskał tytuł doktora na Uniwersytecie Columbia w dziedzinie biologii[4].
Kariera naukowa
[edytuj | edytuj kod]Przez większość kariery akademickiej związany był z Uniwersytetem Columbia (gdzie był później emerytowanym profesorem fizjologii okulistycznej[2]) i Uniwersytetem Portoryko. Opublikował ponad 150 artykułów naukowych. Otrzymał m.in. Order Zasługi Republiki Węgierskiej w 2004 roku, Medal Proctora w 2000 roku oraz nagrodę fundacji Helen Keller[4].
Pisarstwo
[edytuj | edytuj kod]W 1994 roku opublikowano na Węgrzech jego pierwszą powieść pt. Chód Boży (Istenjárás). Po przejściu na emeryturę uniwersytecką, powrócił na Węgry i poświęcił się pisarstwu[3]. Pierwsze powieści oparte są na jego wczesnych osobistych wspomnieniach z historii Węgier. Dwie pierwsze zostały napisane w języku angielskim, ale zostały opublikowane wyłącznie w węgierskim tłumaczeniu. Jego trzecia powieść pt. Abraham i Izaak (Ábrahám és Izsák), oparta na motywach biblijnych, została przetłumaczona na kilka języków[3].
Musimy być naszymi wybawcami (Nekünk kell megváltanunk magunkat) to wybór jego artykułów i wywiadów z gazet i czasopism[3][4]. Błogie życie – spokojna śmierć: Eutelia – Eutanazja (Boldogabb élet – jó halál: Eutelia – Eutanázia), zawiera rozważania na temat życia, śmierci, przemijania, eutanazji[5].
Wybrana twórczość literacka
[edytuj | edytuj kod]Dotychczas (stan na sierpień 2022 roku) żaden z utworów autora nie został wydany w języku polskim[6].
Powieści
[edytuj | edytuj kod]- Chód Boży (Istenjárás, 1994)
- Abraham i Izaak (Ábrahám és Izsák, 1998)
- Nauki Izaaka (Izsák tanítása, 2000)
- Izaak z Nazaretu (Názáreti Izsák, 2002)
- Błogosławiony Kain (Áldott vagy Káin, 2006)
Eseje
[edytuj | edytuj kod]- Musimy być naszymi wybawcami (Nekünk kell megváltanunk magunkat, 2004)
- Błogie życie – spokojna śmierć: Eutelia – Eutanazja (Boldogabb élet – jó halál: Eutelia – Eutanázia, 2007[6])
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Meghalt Bitó László (węg.)
- ↑ a b c László Bitó – László Bitó's official website Biographical Timeline » [online], laszlobito.com [dostęp 2018-04-03] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-21].
- ↑ a b c d László Bitó – László Bitó's official website [online], laszlobito.com [dostęp 2018-04-03].
- ↑ a b c d e László Bitó – Helen Keller Foundation [online], helenkellerfoundation.org [dostęp 2018-04-03] (ang.).
- ↑ Boldogabb élet – jó halál (2007) – Bitó László [online] [dostęp 2022-08-24] (węg.).
- ↑ a b Books – László Bitó [online] [dostęp 2022-08-24] (ang.).