Maria Janowska-Kopczyńska
| |
| Data i miejsce urodzenia |
20 marca 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
31 grudnia 1977 |
| Narodowość |
polska |
| Język |
polski, niemiecki |
| Dziedzina sztuki |
śpiew operowy, operetkowy |
| Epoka |
nowożytna, współczesna |
| Odznaczenia | |
| |
Maria Kopczyńska-Janowska (ur. 20 marca 1890 w Inowrocławiu, zm. 31 grudnia 1977 w Poznaniu[1]) − polska śpiewaczka operowa i operetkowa, sopranistka i mezzosopranistka oraz reżyserka operowa.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Była córką krawca, Jana Janowskiego i Pelagii z Kloskowskich. Od 1903, czyli od śmierci matki, przebywała w Poznaniu pod opieką wujka, przemysłowca Apolinarego Klóskowskiego. Brała wówczas lekcje śpiewu i gry na fortepianie. Śpiewała również w chórze Towarzystwa Muzycznego „Lutnia”. Jej debiut śpiewaczy miał miejsce 9 września 1912 w Teatrze Polskim w Poznaniu, kiedy kierowali nim Nuna Młodziejowska-Szczurkiewiczowa i Bolesław Szczurkiewicz. Po studiach w Paryżu powróciła do Poznania, gdzie od 1915 do 1919 śpiewała w Operze Poznańskiej (wówczas była to scena niemiecka). Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości kontynuowała występy na tej scenie, już po polsku. W wyniku sporów z dyrekcja Opery Poznańskiej porzuciła to zatrudnienie i zaangażowała się do Opery w Akwizgranie, gdzie występowała w latach 1920−1923. Od 1923 do 1932 pracowała w Operze Lipskiej, odnosząc tam duże sukcesy. Występowała gościnnie na scenach Berlina, Drezna, Kassel, Monachium, Amsterdamu, Kopenhagi oraz Bayreuth. W tym ostatnim mieście była jedyną polską śpiewaczka operową w okresie międzywojennym[1].
Od jesieni 1933 powróciła na stałe do Poznania. Na scenie tutejszej Opery, do 1957 zaśpiewała partie mezzosopranowe w 34 operach. W swoim repertuarze dysponowała około 130 partiami operowymi i operetkowymi[1].
Była solistką, ale i reżyserem. Jako reżyser operowy zadebiutowała 10 grudnia 1933 polską premierą Così fan tutte Wolfganga Amadeusa Mozarta. Do 1949 wystawiła łącznie trzydzieści oper i operetek, wykorzystując w dużym stopniu swoje wcześniejsze doświadczenia z zagranicy[1].
Od grudnia 1939 do 1944 mieszkała w Warszawie i współpracowała artystycznie z Zygmuntem Latoszewskim. Po zakończeniu II wojny światowej powróciła znowu do Poznania, gdzie oprócz śpiewu i reżyserki, prowadziła też działalność pedagogiczną. Od 1945 do 1949 nauczała w Państwowej Szkole Muzycznej. W latach 1949−1951 prowadziła klasę gry scenicznej w Państwowej Wyższej Szkole Operowej, natomiast od 1951 do 1965 była profesorem klasy śpiewu i gry scenicznej poznańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej. Na emeryturę przeszła w 1963[1].
Pochowana 7 stycznia 1978 na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu (pole 30, kwatera 1-8-398)[2][1].
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Była żoną Kajetana Kopczyńskiego (1879−1940), aktora i śpiewaka. Ślub odbył się w 1910. Mieli córkę, Antoninę (ur. 1911), która była artystką estradową o pseudonimie Tola Korian[1].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: po raz drugi 22 lipca 1953[3])
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Tadeusz Świtała, hasło [w:] Wielkopolski słownik biograficzny, PWN, Warszawa-Poznań, 1981, s.287, ISBN 83-01-02722-3
- ↑ Plan Poznania - Cmentarze [online], www.poznan.pl [dostęp 2021-07-27].
- ↑ M.P. z 1953 r. nr 90, poz. 1142 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.