Marmur paryjski

Starożytny kamieniołom marmuru paryjskiego na wyspie Paros

Wenus z Milo (Muzeum Luwru)

Marmur paryjski (stgr. lychnites) – szlachetna odmiana białego marmuru charakteryzująca się najwyższą jakością, stosowana w rzeźbiarstwie.

Opis

Marmur paryjski charakteryzuje się jednolitym białym kolorem, najwyższą czystością i wyjątkową przejrzystością, która umożliwia przenikanie światła na głębokość 3,5 cm^1=:0.

Protolitem był wapień, z którego w wyniku procesów metamorficznych powstał marmur^1=:1. Odmianę tworzą jednorodne, drobno- i średnioziarniste marmury złożone prawie wyłącznie z białych kryształów węglanu wapnia^1=:1; jest szczególnie podatny na obróbkę.

Nazwa pochodzi od miejsca wydobycia kamienia – greckiej wyspy Paros^1=:1, gdzie wydobywano go na wschód od wioski Marati już w starożytności^1=:0. Wówczas stosowano nazwy gr. lychnites (od lychnos) lub łac. lygdinum (od lucerna) – nawiązujące do kaganków używanych w podziemnych tunelach przy wydobyciu kamienia^1=:1.

Wykorzystywali go najwięksi rzeźbiarze starożytności: Fidiasz, Agorakritos, Praksyteles i Skopas^1=:0. Z marmuru paryjskiego wykonano wiele rzeźb, m.in. Wenus z Milo, Hermesa z małym Dionizosem i Nike z Delos^1=:0. Stosowano go również do wznoszenia wyjątkowych budowli, m.in. Skarbca Syfnijczyków czy świątyni Zeusa w Olimpii^1=:0.

Bibliografia

• Małgorzata Narbutt. Grecja – kraj marmurów. „Nowy Kamieniarz”. 45, s. 52–58, 2017-07-27. (pol.).