Maryla Różycka
| Data i miejsce urodzenia |
7 stycznia 1920 lub 1923 |
|---|---|
| Data śmierci |
wiosna 1944 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Maryla Różycka, Mara Różycka (ur. 7 stycznia 1920 lub 1923, zm. wiosną 1944) – członkini Ha-Szomer Ha-Cair, bojowniczka Żydowskiej Organizacji Bojowej w getcie białostockim, uczestniczka powstania w getcie białostockim.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Niewiele zachowało się informacji dotyczących Maryli Różyckiej. Według jednego źródła urodziła się 7 stycznia 1920 roku[1]. Według materiałów zgromadzonych przez YIVO urodziła się w 1923 roku w Wilnie[2]. Jej ojcem był Zygmunt, szwacz z Łodzi. Należała do Ha-Szomer Ha-Cair. Za działalność komunistyczną była w okresie międzywojennym więzienia w Fordonie[1].
Podczas II wojny światowej przystąpiła do Żydowskiej Organizacji Bojowej[1]. Była przewodniczącą grupy łączniczek w getcie białostockim[3]. Od stycznia do sierpnia 1943 roku poruszała się między gettem białostockim a żydowskimi grupami partyzanckimi działającymi na Podlasiu[1][3]. Dzięki niej żydowscy powstańcy byli zapoznani z bieżącymi wiadomościami radiowymi, rozpowszechnianymi następnie w postaci ulotek[1]. Wielokrotnie udawało jej się wychodzić z getta i transportować broń za sprawą aryjskiego wyglądu[1][4]. W marcu 1943 roku brała udział w konferencji delegatów na Nowym Świecie w Białymstoku. Tam przedstawiła raport o łączności z komunistami po stronie aryjskiej[5].
W sierpniu 1943 roku wzięła udział w powstaniu w getcie białostockim[2]. Według YIVO wyszła z walczącymi powstańcami do zgrupowania w lasach nad Naroczem. Nie została przyjęta do walczącego oddziału. Próbowała odnaleźć jednostki partyzanckie. Podczas poszukiwań zginęła wiosną 1944 roku, napadnięta przez grupę chłopów[2].
Według niepotwierdzonych informacji jej mężem mógł być Jaszka Raf, członek Ha-Szomer Ha-Cair[2].
19 kwietnia 1948 roku została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Zawacka 2007 ↓, s. 96.
- ↑ a b c d e Zawacka 2007 ↓, s. 97.
- ↑ a b Dawidowicz 2014 ↓, s. 217.
- ↑ Dawidowicz 2014 ↓, s. 223.
- ↑ Zawacka 2007 ↓, s. 96-97.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Grażyna Dawidowicz: Działalność kobiet w ruchu oporu białostockiego getta. Rekonensans. W: Jarosław Ławski, Barbara Olech (red.): Żydzi Wschodniej Polski. Seria II, W blasku i w cieniu historii. Białystok: Wydawnictwo Alter Studio, 2014. ISBN 978-83-64081-03-3.
- Elżbieta Zawacka (red.): Słownik Biograficzny Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari. T. III: P-Ż. Toruń: Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie AK oraz Wojskowej Służby Kobiet”, 2007. ISBN 83-88693-20-4.