Metechi

Kościół Metechi

მეტეხის ეკლესია

cerkiew
Państwo	Gruzja
Miejscowość	Tbilisi
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Gruziński Kościół Prawosławny
Wezwanie	Marii Panny
Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie	św. Szuszanik (Zuzanny)
Historia Data rozpoczęcia budowy XIII w. Data zakończenia budowy XIII w., XVIII w. Data zamknięcia ok. 1921 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Data zniszczenia • przez 1235 Mongołów Data odbudowy 1289 Data reaktywacji 1988
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • wysokość • długość • szerokość • kamień, cegła 24,5 m 20 m 16 m
Położenie na mapie Tbilisi Kościół Metechi
Położenie na mapie Gruzji Kościół Metechi
41°41′24″N 44°48′40″E

Świątynia Metechi nad rzeką Kurą

Świątynia Metechi (gruz. მეტეხის ეკლესია) – świątynia Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego w Tbilisi. Została zbudowana w XIII wieku za panowania króla Dymitra II w pobliżu dawnej rezydencji królewskiej nad skalistym urwiskiem wznoszącym się nad rzeką Kurą.

Kościół został w 1235 spustoszony przez najeźdźców mongolskich i w 1289 odbudowany. Nazwę świątyni przypisuje się okrzykowi króla Wachtanga I Gorgasali, który po odniesieniu w V wieku zwycięstwa miał krzyknąć Ak me mteri wteche (gruz. „Tu pokonałem wroga”).

Kościół o układzie krzyżowo-kopułowym i o wysokości 24,5 m zajmuje powierzchnię 20 × 16 m. Pierwotny układ został zachowany, w XVII i XVIII wieku uzupełniono tylko cegłą ubytki murów kamiennych, od zachodu dobudowano emporę.

W kościele znajduje się grobowiec świętej męczennicy Szuszanik (Zuzanny), która została w V wieku uwięziona za odmowę porzucenia chrześcijaństwa i przejścia na zoroastryzm.

Pierwotnie kościół był otoczony przez budynki rezydencji królewskiej. Carowie rosyjscy urządzili w rezydencji prochownię, potem więzienie. Po 1921 bolszewicy więzili w nim swoich przeciwników. W 1937 budynki uległy rozbiórce, świątynia pozostała na skalnym tarasie wznoszącym się nad urwistym brzegiem rzeki. W kościele urządzono teatr dla młodzieży. Dopiero w 1988 świątynię zwrócono Gruzińskiemu Kościołowi Prawosławnemu.

W 1967 przed kościołem, na skraju tarasu ustawiono konny pomnik króla Wachtanga I Gorgasali, dzieło rzeźbiarza Elgudży Amaszukelego.

Bibliografia

• Szałwa Amiranaszwili: Sztuka gruzińska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.
• David Marshall Lang, Dawna Gruzja, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1972
• BohdanB. Baranowski BohdanB., KrzysztofK. Baranowski KrzysztofK., Historia Gruzji, Wrocław [etc.]: Ossolineum, 1987, ISBN 83-04-02345-8, OCLC 835876783 .brak strony (książka)

Linki zewnętrzne

• Świątynia Metechi