Mięta polna
| ||
| ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | Euphyllophyta | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | astrowe | |
| Rząd | jasnotowce | |
| Rodzina | jasnotowate | |
| Rodzaj | mięta | |
| Gatunek | mięta polna | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Mentha arvensis L. Sp. pl. 2:577. 1753 | ||
| Synonimy | ||
|
Mentha austriaca Jacq., | ||
Mięta polna (Mentha arvensis L.) – gatunek rośliny należący do rodziny jasnotowatych. Występuje w całej niemal Europie (bez Islandii) i na znacznej części Azji (Azja Zachodnia i Środkowa, Syberia, Kaukaz)[2]. W Polsce jest pospolity na całym obszarze.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Roślina wieloletnia, o aromatycznym zapachu. Osiąga wysokość od 5 do 45 cm. Posiada pełzające kłącze i podziemne rozłogi.
- Łodyga
- Owłosiona, pojedyncza lub rozgałęziona. Jest 4-kanciasta i owłosiona dookoła. Na wierzchołkach występują liście bez okółków kwiatowych.
- Liście
- Ulistnienie nakrzyżległe. Liście jajowate do podługowatych, ogonkowe z 2 do 6 parami nerwów bocznych.
- Kwiaty
- Zebrane w kłosy lub główki w nibyokółkach w kątach niepozornych podsadek znacznie różniących się od pozostałych liści. Kwiaty grzbieciste, fioletowe lub różowe. Gardziel szerokodzwonkowatego kielicha o słabo wystających 10 nerwach jest naga, lub posiadająca równe ząbki. Korona 5-łatkowa, jej górna łatka jest przeważnie szersza od pozostałych, albo wyraźnie wycięta. Wewnątrz korony cztery, jednakowej długości pręciki.
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Bylina, hemikryptofit, chamefit. Kwitnie od lipca do września, jest owadopylna. Rośnie na podmokłych łąkach i na polach uprawnych jako chwast. Preferuje gleby żyzne, wilgotne, o odczynie pH obojętnym lub lekko kwaśnym. Rośnie zarówno w pełnym słońcu jak i w miejscach cienistych. Na okres zimy część naziemna zamiera by następnie na wiosnę wypuścić liczne młode pędy z podziemnego kłącza. W polskim klimacie roślina całkowicie mrozoodporna (strefa mrozoodporności 3)[3].
Zmienność[edytuj | edytuj kod]
- Mentha arvensis L. var. javanica (2n=72) — odmiana uprawiana w Europie Zachodniej, Rosji, Korei, Chinach, północnych Indiach i USA.
- Mentha arvensis L. var. piperascens (2n=96) — uprawiana podobnie jak javanica.
- Mentha arvensis L. ssp. haplocalyx Breq. var. piperascens Holmes — zwana miętą japońską. Jej uprawę rozpoczęli Japończycy pod koniec XIX w. Oni również jako pierwsi opanowali przemysłową metodę pozyskiwania olejku miętowego, będąc jego największym producentem do I wojny światowej. Olejek eteryczny z mięty japońskiej zawiera najwięcej mentolu (70-90%). Obecnie rozpowszechniona w Chinach, Indiach, Brazylii, Argentynie i innych o ciepłym klimacie.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- Olejek z mięty polnej zawiera ok. 70–80% (–)-mentolu i jest wykorzystywany do przemysłowej produkcji tego związku[4].
- Po dodaniu do mleka przedłuża jego świeżość (zatrzymuje kwaśnienie). Dawniej uprawiano ją głównie w tym celu[5].
- Roślina lecznicza, stosowana w zaburzeniach trawienia.
Uprawa[edytuj | edytuj kod]
Mięta polna w uprawie bywa bardzo ekspansywna i bez odpowiedniego przypilnowania może rozprzestrzenić się na cały ogród[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-03-31].
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-02].
- ↑ a b Agnieszka Mike-Jeziorska: Mięta polna (pol.). 2013. [dostęp 2013-04-29].
- ↑ Karl‐Georg Fahlbusch i inni, Flavors and Fragrances, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, 2005, s. 29, DOI: 10.1002/14356007.a11_141 (ang.).
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.