Michael (1511)

Michael
	Historia
Stocznia	Newhaven
Położenie stępki	1507
Wodowanie	1511
	Szkocja
Nazwa	Michael
Wejście do służby	1512
	Marine nationale
Nazwa	La Grande Nef d'Ecosse (Wielki Szkocki Okręt)
Wejście do służby	1514
Los okrętu	po 1514 losy nieznane
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	ok. 1000 ton
Długość	ok. 73,2 m (240 stóp)
Szerokość	ok. 11 m (36 stóp)
	Napęd
	żaglowy 4-masztowy (fokmaszt i grotmaszt – ożaglowanie rejowe; bezanmaszt i stermaszt – ożaglowanie łacińskie
	Uzbrojenie
	3 kolubryny (1 na dziobie , 2 na rufie); 24 ciężkie działa w baterii burtowej; 30 lekkich działek na górnym pokładzie
Załoga	ok. 1420 osób w tym: 300 marynarzy, 120 artylerzystów, 1000 żołnierzy

Michael (pl. Michał), zwany również "Great Michael", był karaką wchodzącą w skład Królewskiej Szkockiej Marynarki wojennej (Royal Scottish Navy). Budowę rozpoczęto w roku 1507 z rozkazu króla Jakuba IV w nowej stoczni Newhaven, gdyż dotychczasowa stocznia w Leith była za mała. Okręt budowany był pod kierunkiem szkutnika Jacques'a Terella oraz kapitana Andrew Wood of Largo (który to został jego pierwszym dowódcą).

W momencie wodowania był to największy okręt w Europie - dwukrotnie przewyższał rozmiarami słynną Mary Rose Henryka VIII. Informacje na temat okrętu (wymiary, uzbrojenie etc.) zawarte w "Historie and Chronicles of Scotland, 1436-1565" spisał szkocki XVI-wieczny kronikarz Robert Lindsay of Pitscottie.

Drewno do budowy "Michaela" transportowano z odległych miejsc, takich jak Francja i M. Bałtyckie.

Swoją nazwę okręt zawdzięczał archaniołowi Michałowi i był zbudowany z myślą o krucjacie przeciw Imperium osmańskiemu. Plany związane z "Michaelem" uległy zmianie, gdy rozpoczęły się Wojny włoskie - na mocy Sojuszu z Auld Szkocja była zobowiązana prowadzić działania przeciwko Anglii. W 1513 szkockie siły inwazyjne miały zaatakować angielskie posiadłości we Francji. Jednak flota - z największymi okrętami Michaelem, Jamesem i Margaret - dowodzona przez Jamesa Hamiltona zamiast zaatakować Anglików, napadła na irlandzkie miasto Carrickfergus. Jest to jedyny potwierdzony przypadek użycia "Michaela" w akcji bojowej.

Rozmiary okrętu sprawiały, że był on drogi w eksploatacji. Jeszcze w roku 1513 Jakub IV wynajął go Francji. Niebawem jednak król Szkocji zginął w bitwie pod Flodden. W związku z tym okręt sprzedano w 1514 Ludwikowi XII za sumę 40000 liwrów. Ludwik zmienił nazwę okrętu na "La Grande Nef d'Ecosse" (fr. Wielki Szkocki Okręt).

Dalsze losy jednostki są nieznane, jednak szkocki historyk Norman MacDougall z University of St Andrews wysunął hipotezę, że okręt pod zmienioną przez Francuzów nazwą brał udział w bitwie pod Solent w roku 1545 podczas inwazji na Anglię, w której zatonął lub został zatopiony angielski okręt Mary Rose. Brak na to jednak dowodów potwierdzonych źródłami historycznymi. Jeszcze bardziej niewiarygodne są informacje o umieszczeniu na wyposażeniu okrętu gigantycznej 22-calowej bombardy Mons Meg - wcześniej użytej podczas oblężenia zamku Threave. Eksploatacja działa tej wielkości i wagi, mogącego oddawać tylko kilka strzałów w ciągu dnia (wskutek przegrzewania się lufy) i mającego wielki odrzut, nie miałaby racji bytu na pokładzie statku.

Zobacz też

Bibliografia

Norman MacDougall (redaktor), Scotland and War, AD 79-1918, John Donald Publishers Ltd, Edinburgh 1991