Michał Juchnicki
 porucznik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
52 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych |
| Stanowiska |
dowódca plutonu |
| Główne wojny i bitwy | |
Michał Juchnicki, ps. „Łom”, „Ryszard”, „Wicher” (ur. 4 lutego 1914 w Osowiczach, powiat Białystok, zm. 15 sierpnia 1977 w Warszawie[1]) – podporucznik Wojska Polskiego, porucznik Armii Krajowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku walczył pod Iłżą w szeregach 52 pułku piechoty na stanowisku dowódcy plutonu. Po rozbiciu pułku przedarł się na wschodni brzeg Wisły, dołączył do grupy operacyjnej gen. Kleeberga i w bitwie pod Kockiem był zastępcą dowódcy kompanii w 82 pułku piechoty. Po kapitulacji nie złożył broni. W grupie 7 żołnierzy z bronią i w pełnym umundurowaniu przebił się w rodzinne strony.
Od chwili przybycia z Białostocczyzny do Warszawy na początku 1940 roku pracował w konspiracyjnej organizacji wywiadowczej ,,Muszkieterzy”, a następnie w komórce „Mewa” V Oddziału KG AK[2]. Jesienią 1942 z rozkazu dowództwa stworzył specjalną kompanię o kryptonimie „Sowa” składającą się z żołnierzy różnych rodzajów broni[3]. Był także wykładowcą w konspiracyjnej podchorążówce „Baszty”[4].
11 listopada 1943 roku rozkazem L.113/BP Komendanta Głównego AK awansowany na stopień porucznika[5]. Od stycznia 1944 roku na stanowisku dowódcy kompanii B-3 batalionu „Bałtyk” pułku „Baszta”. Batalion miał zdobyć najsilniejsze obiekty na terenie Górnego Mokotowa obsadzone przez SS – koszary SS w dawnej Szkole Rękodzielniczej przy ul. Narbutta i szkołę przy ul. Różanej[6].
W czasie powstania warszawskiego dwukrotnie ranny[7]. Po kapitulacji powstania wyszedł z Warszawy z rannymi.
Po wojnie dokumentował historię kompanii B-3, organizował i przewodniczył środowisku „Baszty” i powstańców Mokotowa. Mocno zaangażowany w obronę swojego podwładnego kaprala podchorążego Waldemara Baczaka ps. „Erne” skazanego w procesie Wolność i Niezawisłość przez WSR w Warszawie 14 stycznia 1947 na karę śmierci. Z inicjatywy m.in. Michała Juchnickiego wiosną 1945 podjęto pierwsze prace ekshumacyjne żołnierzy pułku „Baszta” poległych na Mokotowie w czasie powstania warszawskiego[8][9]. Z jego też inicjatywy i jego wysiłkiem została utworzona kwatera pułku AK „Baszta” na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie, gdzie po wojnie grzebano ekshumowanych żołnierzy „Baszty”. 1 czerwca 1946 roku kwaterę poświęcił kapelan pułku ksiądz Jan Zieja ps. „Rybak”[10].
Michał Juchnicki pochowany jest na Powązkach Wojskowych wśród swoich towarzyszy broni w kwaterze A-26 pułku „Baszta”, rząd 10, grób 13[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michał Juchnicki – biogram ↓.
- ↑ Bartelski 1971 ↓, s. 122.
- ↑ Bartelski 1971 ↓, s. 127.
- ↑ Bartelski 1971 ↓, s. 134.
- ↑ Bartelski 1971 ↓, s. 143.
- ↑ Bartelski 1971 ↓, s. 147.
- ↑ Bartelski 1971 ↓, s. 177, 358.
- ↑ Bartelski 1990 ↓, s. 437.
- ↑ Szymańska 2015 ↓.
- ↑ Łazarski 1995 ↓, s. 46.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-27].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Powstańcze biogramy w Muzeum Powstania Warszawskiego – Michał Juchnicki.
- Lesław Marian Bartelski: Mokotów 1944. Warszawa: MON, 1971.
- Lesław Marian Bartelski: Pułk AK „Baszta”. Warszawa: Instytut Wydawnictwa Związków Zawodowych, 1990. ISBN 83-202-0790-8.
- Magda Szymańska: Powroty. Warszawa 1945–46 - rel.J.Wyżynkiewicz. Warszawa: Wyd. DSH/KARTA, 2015. ISBN 978-83-620-2070-6.
- Ryszard Łazarski: Polegli w Powstaniu Warszawskim na Mokotowie lub przed Powstaniem. Warszawa: Zakład Wydawniczy PSSiJO, 1995.