Miodokwiatowate
Melianthus major | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina |
miodokwiatowate |
Nazwa systematyczna | |
Melianthaceae Horan. Prim. Lin. Syst. Nat.: 100. 2 Nov 1834[3] | |
Typ nomenklatoryczny | |
Melianthus L. (1753)[3] |
Miodokwiatowate (Melianthaceae Horan.) – rodzina roślin wyróżniana w niektórych systemach klasyfikacyjnych w obrębie rzędu bodziszkowców (Geraniales). Przedstawiciele z rodzajów Melianthus i Bersama występują od środkowej Afryki po jej południowej krańce, pozostałe rodzaje spotykane są w Chile. W sumie do rodziny zaliczanych jest 5 rodzajów z 18 gatunkami[4]. Kilka afrykańskich gatunków z tej rodziny używanych jest w tradycyjnym ziołolecznictwie, Bersama abyssinica dostarcza cenionego drewna, rośliny z rodzajów Greyia i Francoa są uprawiane jako rośliny ozdobne[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Drzewa, krzewy i rośliny zielne o bardzo różnym pokroju, różniące się zwłaszcza budową liści, ale o podobnych organach generatywnych[4].
- Liście
- Ulistnienie skrętoległe. Liście są pierzaste, często z oskrzydloną osią u rodzajów Bersama i Melianthus, lirowate u Francoa i niepodzielone u Greyia i Tetilla. Liście u nasady opatrzone są przylistkami u niektórych przedstawicieli okazałymi i tworzącymi pochwę osłaniającą łodygę[4].
- Kwiaty
- Zebrane w szczytowe grona lub kłosy, czasem na długich szypułkach. Poszczególne kwiaty są promieniste lub słabo grzbieciste, u rodzajów Bersama i Melianthus odwrócone. U różnych przedstawicieli bywają obu- lub jednopłciowe, 5- lub 4-krotne. Działki kielicha, często nierówne, są 4 lub jest ich 5. W takiej samej liczbie występują płatki korony, nierzadko okazałe. Pręcików jest tyle samo co płatków korony u rodzajów Bersama i Melianthus, podczas gdy u innych jest ich dwa razy tyle. Słupek jest górny, utworzony z 4, 5 lub 2 owocolistków, z zalążnią jedno- lub wielokomorową[4].
- Owoce
- Torebka w miarę dojrzewania wydłużająca się i coraz bardziej papierzasta, tylko u Bersama drewniejąca[4].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]W dawniejszych ujęciach systematycznych rodzaje Greyia i Francoa miały niejasną pozycję – były wyodrębniane jako monotypowe rodziny Greyiaceae i Francoaceae. Dopiero na przełomie wieków XX i XXI potwierdzono najpierw ich bliskie pokrewieństwo (połączone zostały w jedną rodzinę Francoaceae), następnie stwierdzono bliskie pokrewieństwo z przedstawicielami Melianthaceae. W systemie APG II rodziny były przedstawiane jako siostrzane i opcjonalnie łączone, w APG III już zostały połączone jako miodokwiatowate[4][5]. W systemie APG IV z 2016 rozszerzono ujęcie rodziny Francoaceae włączając do niej także miodokwiatowate[2].
- Pozycja i podział według systemu APG III (2009)[5]
Jedna z rodzin rzędu bodziszkowców, stanowiąca w jego obrębie grupę siostrzaną względem Vivianiaceae. Rząd należy do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[2] (w systemie Ruggiero i in. z 2015 należy do nadrzędu różopodobnych)[1].
bodziszkowce |
| ||||||||||||
- Melianthus L'Her. ex Aiton
- Bersama Fresen.
- Greyia Hook. & Harv.
- Francoa Cav.
- Tetilla DC.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b c Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – M. [w:] Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium [on-line]. University of Maryland. [dostęp 2012-07-03]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 209. ISBN 1-55407-206-9.
- ↑ a b Angiosperm Phylogeny Group (2009). An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 105-121.
- ↑ GRIN Genera of Melianthaceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2014-01-24]. (ang.).