Mistyczne zaślubiny św. Katarzyny (obraz Lucasa Cranacha starszego)

Mistyczne zaślubiny św. Katarzyny

Autor	Lucas Cranach starszy
Data powstania	ok. 1516
Medium	olej na desce
Wymiary	67,5 × 47,3 cm
Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie

Mistyczne zaślubiny św. Katarzyny, także Madonna z Dzieciątkiem, św. Katarzyną, św. Małgorzatą, św. Dorotą i św. Barbarą – powstały ok. 1516 obraz autorstwa niemieckiego malarza renesansowego Lucasa Cranacha starszego.

Charakterystyka

Obraz najprawdopodobniej nie był częścią nastawy ołtarzowej, jak mogą sugerować jego rozmiary, ale osobnym dziełem przeznaczonym dla prywatnej adoracji. Temat dzieła został zaczerpnięty z legendy o św. Katarzynie z Aleksandrii. Mistyczne zaślubiny świętej są symbolem zjednoczenia z Chrystusem. Dokładne w szczegółach przedstawienie w swego rodzaju sielankowej formie, miało wywołać na oglądającym efekt ciepła i intymności. Oprócz znanej z innych dzieł średniowiecznych i renesansowych sceny artysta przedstawił trzy święte patronki: św. Barbarę, św. Dorotę i św. Małgorzatę. Tłem jest też szereg aniołów ponad namalowanym w ciemnych odcieniach wzgórzem. Wybór koloru i forma dużej czarnej powierzchni w tej części obrazu jest wynikiem zamalowania przedstawionej wcześniej kurtyny. Bogato zdobione stroje świętych kobiet miały nadać charakter zwyczajności, ziemskości wydarzenia. Maryja Panna trzyma w ręce kiść winogron – symbol eucharystii.

Z warsztatu Cranacha wyszły inne przedstawienia tego tematu. Najbardziej zbliżonym do dzieła budapeszteńskiego jest obraz znajdujący się w Dessau datowany na rok 1516. Obraz, przechowywany obecnie w Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie należał do wiedeńskiej kolekcji cesarskiej, został podpisany przez autora w lewym dolnym rogu.