Monaster św. Mikołaja w Obyczu
| Państwo | |
|---|---|
| Republika związkowa | |
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Rodzaj klasztoru | |
| Eparchia | |
| Klauzura |
nie |
| Typ monasteru |
żeński |
| Liczba mniszek (1936) |
19 |
| Obiekty sakralne | |
| Cerkiew |
św. Mikołaja |
| Data budowy |
1923 |
| Data zamknięcia |
1953 |
Monaster św. Mikołaja – prawosławny klasztor w Obyczu, funkcjonujący między XIV a XVII stuleciem i ponownie w latach 1923–1953.
Prawosławny męski klasztor w Obyczu działał od XIV w.[1], wskazywana jest dokładna data 1368 jako moment powstania wspólnoty[2]. Monaster przetrwał do 1605, gdy został całkowicie zniszczony przez Tatarów. Na jego miejscu został otwarty klasztor unicki, który szybko zakończył działalność[2]. Prawosławny męski klasztor w Obyczu odnowił swoją działalność w XIX w., ale przed 1918 został ponownie zamknięty[1].
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny otworzył monaster św. Mikołaja przy parafialnej cerkwi w Obyczu w lutym 1923. Powodem tej decyzji była rewindykacja monasteru św. Mikołaja w Dubnie, rozmieszczonego w obiektach dawnego klasztoru franciszkańskiego zamkniętego w XIX w. z polecenia carskiej administracji. Polscy biskupi prawosławni uznali zasadność decyzji o rewindykacji tych budynków i przenieśli zamieszkujące je mniszki najpierw do skitu św. Jerzego na Kozackich Mogiłach, a po dwóch latach właśnie do Obycza[1]. Monaster został rozlokowany w kompleksie zabudowań w uroczysku Tataryniec za wsią. Składał się on z parafialnej cerkwi z 1809, dwóch drewnianych budynków mieszkalnych oraz kilku obiektów gospodarczych. Według danych z 1934 mniszki dysponowały 62 hektarami ziemi. Utrzymywały się z pracy w gospodarstwie oraz w pracowni rękodzieła[1]. Przy monasterze funkcjonował przytułek dla piętnastu prawosławnych osieroconych dziewczynek[1].
Monaster funkcjonował w okresie międzywojennym bez przeszkód, mimo kilkakrotnie wyrażanych przez wojewodę wołyńskiego zastrzeżeń co do samego faktu jego istnienia. Wojewoda był zdania, że prawosławne duchowieństwo jest niechętne państwu polskiemu i dlatego nowy klasztor w Obyczu nie powinien zostać otwarty. Mimo to monaster przetrwał, a także zachował swój majątek ziemski, który w pierwotnych planach miał podlegać parcelacji. Z uwagi na nie najlepszą sytuację materialną wspólnoty, była ona w mniejszym stopniu niż inne klasztory prawosławne na Wołyniu zobowiązana do partycypowania w kosztach utrzymania seminarium duchownego w Krzemieńcu, szkoły duchownej przy monasterze w Dermaniu, Synodu Biskupów i konsystorza diecezji wołyńskiej[1]. W 1925 w monasterze przebywało dwanaście mniszek i 27 posłusznic. W 1936 liczba ta wzrosła do 21 mniszek, 31 posłusznic i dwóch mnichów[1]. Przełożoną klasztoru była w 1931 ihumenia Eugenia (Bataszowa)[3], w 1938 – ihumenia Maria (Tinkowa)[4]. Był to drugi pod względem liczby mniszek prawosławny żeński klasztor w międzywojennej Polsce, po monasterze w Korcu[5].
Klasztor został w 1953 zamknięty. Zamieszkujące go mniszki zostały przeniesione do monasteru Objawienia Pańskiego w Krzemieńcu, z którego z kolei usunięto zamieszkujących go wcześniej mnichów, dzieląc wspólnotę[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 109–111. ISBN 978-83-7431-127-4.
- ↑ a b Монастирі Кременецького повіту
- ↑ Схиигуменья Елена
- ↑ Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 353. ISBN 978-83-7431-127-4.
- ↑ A. Mironowicz: Kościół prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001. ISBN 83-7431-046-4., s.159
- ↑ Свято-Богоявленський Кременецький жіночий монастир
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Obycz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 359.