Montenegrina
| Montenegrina | |||
| O. Boettger, 1877 | |||
 Muszle Montenegrina cattaroensis | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| (bez rangi) | Tectipleura | ||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Montenegrina | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Clausilia cattaroensis Rossmässler, 1835 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Montenegrina – rodzaj ślimaków z rzędu trzonkoocznych i rodziny świdrzykowatych (Clausiliidae). Endemit zachodnich Bałkanów.
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Ślimaki te zasiedlają tereny skaliste o wapiennym podłożu, w tym klify, wąwozy oraz lasy i łąki alpejskie o kamienistym podłożu. Bytują w szczelinach skalnych, pomiędzy kamieniami i pod głazami. Niektóre gatunki spotkać można także na kamiennych murach[1]. Zaliczane są do zdrapywaczy[2]. Ich pokarm stanowią drobne organizmy roślinne[1].
Rodzaj ten jest endemiczny dla Półwyspu Bałkańskiego, ograniczony w swym występowaniu do południowo-adriatycko-jońskiej prowincji biogeograficznej. Znany jest z Czarnogóry, Macedonii Północnej, Albanii i północno-zachodniej Grecji. W Czarnogórze rozprzestrzeniony jest wzdłuż wybrzeża Morza Adratyckiego, na południe od Zatoki Kotorskiej. Na północ sięga do południowych skrajów Gór Dynarskich. Na południe dociera do północnej części gór Pindos. Z kolei wschodnią granicę zasięgu wyznaczają dorzecze Wardaru i Kosowe Pole[1].
Na obszarze zasięgu dogodne dla tych ślimaków siedliska są pofragmentowane, co w połączeniu z ich niską siłą dyspersyjną sprzyja powstawaniu izolowanych populacji i ich nieadaptacyjnej radiacji ewolucyjnej, stąd duża różnorodność taksonomiczna tego rodzaju[1].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadzony został w 1877 roku przez Oskara Boettgera jako podrodzaj Clausilia (Montenegrina). Jako gatunek typowy wyznaczył on Clausilia cattaroensis, zaś nadana przezeń nazwa rodzajowa pochodzi od Czarnogóry, miejsca gdzie ów gatunek występuje[3]. Do rangi osobnego rodzaju wyniósł go w 1961 roku Rolf Brandt[4]. W 1972 roku Hartmut Nordsieck wprowadził podział Montenegrina na podrodzaje[5], który jednak nie został zaakceptowany przez późniejszych autorów[1]. W 2009 roku Nordsieck dokonał rewizji taksonomicznej rodzaju dzieląc go na osiem grup gatunków[6]. W 2016 roku kolejnej rewizji rodzaju dokonali Zoltán Fehér i Miklós Szekeres wyróżniając liczne nowe gatunki i podgatunki[1].
Molekularna analiza filogenetyczna rodziny przeprowadzona w 2013 roku przez Dennisa R. Uita de Weerda i Ediego Gittenbergera wskazuje, że rodzaj Montenegrina należy do plemienia Alopiini, w obrębie którego najbliżej spokrewniony jest z rodzajami Alopia i Herilla[7]. Wcześniej rodzaj ten bywał wraz z Protoherilla wyłączany do odrębnego plemienia Montenegrinini[1].
Do rodzaju tego zalicza się 68 opisanych gatunków[2]:
- Montenegrina apfelbecki (Sturany, 1907)
- Montenegrina atanasiensis De Mattia, Fehér, Mason & Haring, 2020
- Montenegrina attemsi (A.J. Wagner, 1914)
- Montenegrina cattaroensis (Rossmässler, 1835)
- Montenegrina chiasma H. Nordsieck, 1972
- Montenegrina csikii Erőss & Szekeres, 2006
- Montenegrina dennisi E. Gittenberger, 2002
- Montenegrina desaretica Fehér & Szekeres, 2016
- Montenegrina dofleini (A.J. Wagner, 1928)
- Montenegrina drimica H. Nordsieck, 1972
- Montenegrina drimmeri Fehér & Szekeres, 2006
- Montenegrina edmundi Szekeres, 2006
- Montenegrina ersekensis H. Nordsieck, 1996
- Montenegrina flava Erőss & Szekeres, 2006
- Montenegrina fuchsi R.A. Brandt, 1961
- Montenegrina fusca Fehér & Szekeres, 2006
- Montenegrina globocica De Mattia, Fehér, Mason & Haring, 2020
- Montenegrina golikutensis Fehér & Szekeres, 2016
- Montenegrina gracilis Erőss & Szekeres, 2006
- Montenegrina grammica H. Nordsieck, 1988
- Montenegrina gregoi Fehér & Szekeres, 2016
- Montenegrina gropana Fehér & Szekeres, 2016
- Montenegrina haringae Fehér & Szekeres, 2016
- Montenegrina helvola (Küster, 1853)
- Montenegrina hiltrudae H. Nordsieck, 1972
- Montenegrina iba H. Nordsieck, 1972
- Montenegrina improvisa Fehér & Szekeres, 2016
- Montenegrina jakupicensis Fauer, 1993
- Montenegrina janinensis (Mousson, 1859)
- Montenegrina kastoriae H. Nordsieck, 1972
- Montenegrina klemmi R.A. Brandt, 1962
- Montenegrina lambdaformis P.L. Reischütz & Sattmann, 1990
- Montenegrina laxa (Küster, 1860)
- Montenegrina lillae Fehér & Szekeres, 2016
- Montenegrina minuscula Erőss & Szekeres, 2006
- Montenegrina miraka H. Nordsieck, 1996
- Montenegrina nana Fehér & Szekeres, 2006
- Montenegrina nobilis Erőss & Szekeres, 2006
- Montenegrina ochridensis (A.J. Wagner, 1925)
- Montenegrina okolensis Szekeres, 2006
- Montenegrina pallida Fauer, 1993
- Montenegrina perstriata (A.J. Wagner, 1919)
- Montenegrina pifkoi Fehér & Szekeres, 2016
- Montenegrina pindica H. Nordsieck, 1988
- Montenegrina pinteri H. Nordsieck, 1974
- Montenegrina prespaensis H. Nordsieck, 1988
- Montenegrina prokletiana Fehér & Szekeres, 2016
- Montenegrina protruda E. Gittenberger, 2002
- Montenegrina puskasi Fehér & Szekeres, 2016
- Montenegrina radikae H. Nordsieck, 1972
- Montenegrina remota Fehér & Szekeres, 2006
- Montenegrina rugilabris (Mousson, 1859)
- Montenegrina sattmanni H. Nordsieck, 1988
- Montenegrina selcensis Fehér & Szekeres, 2016
- Montenegrina skipetarica (Soós, 1924)
- Montenegrina soosi Erőss & Szekeres, 2006
- Montenegrina sporadica H. Nordsieck, 1974
- Montenegrina stankovici (Urbański, 1960)
- Montenegrina sturanyana Fehér & Szekeres, 2016
- Montenegrina subcristata (Küster, 1847)
- Montenegrina tenebrosa H. Nordsieck, 2009
- Montenegrina timeae Erőss & Szekeres, 2006
- Montenegrina tomorosi R.A. Brandt, 1961
- Montenegrina tropojana Fehér & Szekeres, 2016
- Montenegrina umbilicata (O. Boettger, 1879)
- Montenegrina voidomatis H. Nordsieck, 1974
- Montenegrina wagneri Szekeres, 2006
- Montenegrina zilchi H. Nordsieck, 1974
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Zoltán Fehér, Miklós Szekeres. Taxonomic revision of the rock-dwelling door snail genus Montenegrina Boettger, 1877 (Mollusca, Gastropoda, Clausiliidae). „ZooKeys”. 599, s. 1–137, 2016. DOI: 10.3897/zookeys.599.8168.
- ↑ a b MolluscaBase eds., Montenegrina O. Boettger, 1877, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-04] (ang.).
- ↑ O. Boettger. Clausilienstudien. „Palaeontographica (Neue Folge)”. Supplement 3 (1–2), s. 1–222, 1877.
- ↑ R.A. Brandt. Diagnosen neuer Clausiliiden. „Archiv für Molluskenkunde”. 90 (1/3), s. 1–20, 1961.
- ↑ H. Nordsieck. Zur Anatomie und Systematik der Clausilien, XI. Neue Formen und taxonomische Revision einiger Gruppen der Alopiinae. „Archiv für Molluskenkunde”. 102 (1/3), s. 1–51, 1972.
- ↑ H. Nordsieck. Revisory notes on the genus Montenegrina O. Boettger 1877 and description of new taxa (Gastropoda: Stylommatophora: Clausiliidae). „Archiv für Molluskenkunde”. 138 (1), s. 71–87, 2009. DOI: 10.1127/arch.moll/0003-9284/138/071-087.
- ↑ D.R. Uit de Weerd, E. Gittenberger. Phylogeny of the land snail family Clausiliidae (Gastropoda: Pulmonata). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 67, s. 201–216, 2013. DOI: 10.1127/10.1016/j.ympev.2013.01.011.